Sprzedaż alkoholu w sklepach
24 listopada Sejm uchwalił przepisy wprowadzające obostrzenia dotyczące handlu alkoholem.
Tym samym samorządy otrzymają dużo większe niż dotychczas uprawnienia dotyczące określania zasad handlu alkoholem na terenie gminy.
Obecnie to Rada Gminy ustala dla terenu danej gminy czy miasta liczbę punktów sprzedaży napojów zawierających powyżej 4,5% alkoholu (limit ten nie dotyczy piwa). Limit obejmuje zarówno sklepy i stacje paliw (czyli miejsca, w których nie spożywamy alkoholu w miejscu sprzedaży, a tylko go kupujemy), jak i puby czy restauracje (czyli lokale, w których alkohol pije się na miejscu). Konkludując, obecnie sprzedaż piwa i napojów o zawartości alkoholu do 4,5% nie jest objęta wspomnianym limitem.
Po wejściu w życie zmienionych przepisów (czyli od 1 stycznia 2018 r.) gmina będzie określała liczbę punktów sprzedaży alkoholu dla wszystkich kategorii napojów alkoholowych, czyli:
Zgodnie ze zmienionym przepisami w przypadku, gdy liczba wniosków o wydanie zezwolenia na sprzedaż alkoholu przewyższać będzie limit określony przez radę gminy, zezwolenie w pierwszej kolejności wydaje się uwzględniając kryterium jak największej odległości punktu, w którym ma być prowadzona sprzedaż alkoholu od najbliższego działającego już innego sklepu z alkoholem, a w następnej kolejności – kryterium prowadzenia przez przedsiębiorcę ubiegającego się o zezwolenie, jak najmniejszej liczby punktów sprzedaży alkoholu.
Rada gminy będzie mogła ponadto ograniczyć godziny nocnej sprzedaży alkoholu w sklepach. Ograniczenia mogą dotyczyć sprzedaży między godziną 22 a 6 – ograniczenia te również mogą dotyczyć poszczególnych dzielnic, sołectw czy osiedli.
Może się okazać iż powyższe zmiany przepisów, stanowiące dosyć daleko idącą ingerencję Państwa w gospodarkę mogą spowodować rozwój szarej strefy – oczywiście wszystko zależy od tego jak do nowych uprawnień podejdą poszczególne samorządy i jak daleko idące obwarowania w tym zakresie zachcą nałożyć na przedsiębiorców sprzedających alkohol na ich terenie.
E-paragony w sklepach
24 lutego 2017 r. Ministerstwo Rozwoju przedstawiło projekt rozporządzenia w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące. Po wprowadzeniu zmian wycofane z użytkowania mają być kasy tzw. „dwurolkowe” z kopią papierową. Rozwiązanie powinno ułatwić życie przedsiębiorcom, gdyż cyfrowe paragony będą automatycznie wysyłane (transmitowane) online do centralnej bazy danych prowadzonej przez Ministra Finansów. Obecnie sklepy muszą latami przechowywać paragony (po zmianach archiwizacja paragonów będzie wyłącznie cyfrowa).
Przepisy określające zakres zwolnienia z obowiązku stosowania kas fiskalnych znajdować się będą w rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów, w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, nad ostatecznym kształtem którego trwają jeszcze prace.
Proces wymiany kas powinien rozpocząć się przed 1 stycznia 2019 r. Obowiązek używania kas online będzie wprowadzony stopniowo.
Na początku będą nim objęte stacje benzynowe oraz firmy z branży motoryzacyjnej i wulkanizacyjnej – od 1 stycznia 2019 roku.
Od 1 lipca 2019 r. nowe przepisy obejmą branżę HORECA a od 1 stycznia 2020 r. z kas online będą musiały korzystać także firmy budowlane, zakłady fryzjerskie i kosmetyczne, kluby fitness, lekarze, lekarze-dentyści oraz prawnicy.
Nowe zasady w tym zakresie wynikają z projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku towarów i usług oraz ustawy prawo o miarach (projekt z dnia 11 grudnia 2017 r.).
Praca zdalna
Kolejna dobra dla pracodawców zmiana ma dotyczyć możliwości wykonywania przez pracowników pracy w domu (oczywiście jeżeli pozwala na to specyfika pracy i branży). Zmienione przepisy mają ograniczać odpowiedzialność pracodawcy w zakresie zapewnienia pracownikowi bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w jego domu – co dotychczas skutecznie odstraszało pracodawców od korzystania z tej formy zatrudnienia.
Zmiany w urlopach
Propozycje zmian przepisów dotyczące urlopów opracowywane przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Pracy obejmują m.in. wprowadzenie rozwiązania, zgodnie z którym pracodawca będzie mógł jednostronnie decydować o terminie wypoczynku, ale z dwumiesięcznym wyprzedzeniem (w przypadku umów na czas określony – ten okres miałby być krótszy).
Pracodawca mógłby wskazać pracownikowi w tym trybie termin urlopu, ale tylko wówczas, gdyby nie doszło do ustalenia terminu urlopu z pracownikiem – propozycja zmian przepisów w tym zakresie ma zapobiegać kumulowaniu wolnych dni przez pracowników i wykorzystywania ich w roku, w którym pracownik nabył do niego prawo.
Jeżeli natomiast niemożność wykorzystania urlopu w ustalonym terminie nastąpiłaby z przyczyn dotyczących pracownika – np. choroby czy urlopu macierzyńskiego – wówczas pracodawca mógłby udzielić zaległego urlopu w terminie późniejszym.
Kolejna propozycja zmiany przewiduje iż zaległy urlop „wygasałby” gdyby nie został udzielony do końca marca kolejnego roku. Ponadto w razie zmiany pracodawcy będzie możliwy „transfer” niewykorzystanego urlopu. Dotychczasowy pracodawca nie płaciłby zatem ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, jeśli porozumiałby się z pracownikiem i jego nowym pracodawcą w sprawie wykorzystania urlopu w nowej pracy.
Z przepisów prawa pracy ma zostać również wykreślony przepis, zgodnie z którym pracodawca może wysłać pracownika na urlop, w trakcie wypowiedzenia umowy o pracę.
Kolejna zmiana ma zunifikować wymiar urlopu – miałby on wynosić 26 dni bez względu na staż pracy.
Wymiar 26 dni urlopu mógłby być w układzie zbiorowym obowiązującym u danego pracodawcy wydłużony, ale nie skrócony (o czym mowa niżej).
Ważna zmiana dotycząca urlopów na żądanie przewiduje, iż urlop ten w liczbie 4 dni (czyli tak jak dotychczas) ma zostać utrzymany, ale będzie on urlopem bezpłatnym, chyba że będzie pomniejszał „pulę” urlopu wypoczynkowego.
Wniosek o udzielenie urlopu na żądanie miałby zostać złożony przed rozpoczęciem pracy w dniu, w którym urlop ma być udzielony. Do tego momentu pracodawca będzie musiał podjąć decyzję czy daje pracownikowi zgodę na taki urlop czy też nie.
Proponowane zmiany dotyczą równie określenia przez przepisy prawa, iż pracownik w trakcie urlopu nie będzie mógł prowadzić działalności konkurencyjnej lub wyczerpującej pracy na rzecz innego pracodawcy. Propozycje zmian w przepisach obejmują również zachowanie obecnie obowiązującej zasady, iż część urlopu wzięta jednorazowo powinna obejmować 14-dni.
Układy zbiorowe: pracownicy – pracodawca
Komisja kodyfikacyjna powołana przez Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowuje, oprócz zmian w obecnie obowiązującym Kodeksie Pracy dotyczącym tzw. indywidualnych stosunków pracy, również projekt dotyczący zbiorowych stosunków pracy dotyczący tzw. układów zbiorowych, zawieranych pomiędzy przedstawicielami pracowników i pracodawców.
W Polsce dotychczas nie było tradycji korzystania z takiego rozwiązania, natomiast z powodzeniem praktykowane są w Niemczech i krajach skandynawskich.
Jest to duże ułatwienie dla gospodarki, gdyż przedstawiciele pracowników mogą porozumieć się z przedstawicielami pracodawców w zakresie kształtowania obowiązujących ich przepisów prawa pracy, uwzględniając m.in. specyfikę branży – trudno bowiem stosować jednakowe zasady np. wobec pracowników przemysłu metalurgicznego i przemysłu spożywczego.
W tego typu porozumieniu wymiar urlopu wypoczynkowego może zostać wydłużony dla pracowników danego zakładu pracy czy branży – może zatem być tak iż w danej branży pracownicy wynegocjują sobie 30 dni urlopu rocznie, zamiast 26 dni przewidzianych w Kodeksie pracy – pamiętajmy jednak iż wymiar urlopu ustalony w ten sposób nie może być krótszy niż wynikający z przepisów Kodeksu pracy.
Agnieszka Bagieńska-Petryka
Radca prawny, Petryka Kancelaria Prawna
24 listopada Sejm uchwalił przepisy wprowadzające obostrzenia dotyczące handlu alkoholem.
Tym samym samorządy otrzymają dużo większe niż dotychczas uprawnienia dotyczące określania zasad handlu alkoholem na terenie gminy.
Obecnie to Rada Gminy ustala dla terenu danej gminy czy miasta liczbę punktów sprzedaży napojów zawierających powyżej 4,5% alkoholu (limit ten nie dotyczy piwa). Limit obejmuje zarówno sklepy i stacje paliw (czyli miejsca, w których nie spożywamy alkoholu w miejscu sprzedaży, a tylko go kupujemy), jak i puby czy restauracje (czyli lokale, w których alkohol pije się na miejscu). Konkludując, obecnie sprzedaż piwa i napojów o zawartości alkoholu do 4,5% nie jest objęta wspomnianym limitem.
Po wejściu w życie zmienionych przepisów (czyli od 1 stycznia 2018 r.) gmina będzie określała liczbę punktów sprzedaży alkoholu dla wszystkich kategorii napojów alkoholowych, czyli:
- do 4,5% zawartości alkoholu oraz na piwo;
- powyżej 4,5% do 18% zawartości alkoholu (z wyjątkiem piwa);
- powyżej 18% zawartości alkoholu.
Zgodnie ze zmienionym przepisami w przypadku, gdy liczba wniosków o wydanie zezwolenia na sprzedaż alkoholu przewyższać będzie limit określony przez radę gminy, zezwolenie w pierwszej kolejności wydaje się uwzględniając kryterium jak największej odległości punktu, w którym ma być prowadzona sprzedaż alkoholu od najbliższego działającego już innego sklepu z alkoholem, a w następnej kolejności – kryterium prowadzenia przez przedsiębiorcę ubiegającego się o zezwolenie, jak najmniejszej liczby punktów sprzedaży alkoholu.
Rada gminy będzie mogła ponadto ograniczyć godziny nocnej sprzedaży alkoholu w sklepach. Ograniczenia mogą dotyczyć sprzedaży między godziną 22 a 6 – ograniczenia te również mogą dotyczyć poszczególnych dzielnic, sołectw czy osiedli.
Może się okazać iż powyższe zmiany przepisów, stanowiące dosyć daleko idącą ingerencję Państwa w gospodarkę mogą spowodować rozwój szarej strefy – oczywiście wszystko zależy od tego jak do nowych uprawnień podejdą poszczególne samorządy i jak daleko idące obwarowania w tym zakresie zachcą nałożyć na przedsiębiorców sprzedających alkohol na ich terenie.
E-paragony w sklepach
24 lutego 2017 r. Ministerstwo Rozwoju przedstawiło projekt rozporządzenia w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące. Po wprowadzeniu zmian wycofane z użytkowania mają być kasy tzw. „dwurolkowe” z kopią papierową. Rozwiązanie powinno ułatwić życie przedsiębiorcom, gdyż cyfrowe paragony będą automatycznie wysyłane (transmitowane) online do centralnej bazy danych prowadzonej przez Ministra Finansów. Obecnie sklepy muszą latami przechowywać paragony (po zmianach archiwizacja paragonów będzie wyłącznie cyfrowa).
Przepisy określające zakres zwolnienia z obowiązku stosowania kas fiskalnych znajdować się będą w rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów, w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, nad ostatecznym kształtem którego trwają jeszcze prace.
Proces wymiany kas powinien rozpocząć się przed 1 stycznia 2019 r. Obowiązek używania kas online będzie wprowadzony stopniowo.
Na początku będą nim objęte stacje benzynowe oraz firmy z branży motoryzacyjnej i wulkanizacyjnej – od 1 stycznia 2019 roku.
Od 1 lipca 2019 r. nowe przepisy obejmą branżę HORECA a od 1 stycznia 2020 r. z kas online będą musiały korzystać także firmy budowlane, zakłady fryzjerskie i kosmetyczne, kluby fitness, lekarze, lekarze-dentyści oraz prawnicy.
Nowe zasady w tym zakresie wynikają z projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku towarów i usług oraz ustawy prawo o miarach (projekt z dnia 11 grudnia 2017 r.).
Praca zdalna
Kolejna dobra dla pracodawców zmiana ma dotyczyć możliwości wykonywania przez pracowników pracy w domu (oczywiście jeżeli pozwala na to specyfika pracy i branży). Zmienione przepisy mają ograniczać odpowiedzialność pracodawcy w zakresie zapewnienia pracownikowi bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w jego domu – co dotychczas skutecznie odstraszało pracodawców od korzystania z tej formy zatrudnienia.
Zmiany w urlopach
Propozycje zmian przepisów dotyczące urlopów opracowywane przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Pracy obejmują m.in. wprowadzenie rozwiązania, zgodnie z którym pracodawca będzie mógł jednostronnie decydować o terminie wypoczynku, ale z dwumiesięcznym wyprzedzeniem (w przypadku umów na czas określony – ten okres miałby być krótszy).
Pracodawca mógłby wskazać pracownikowi w tym trybie termin urlopu, ale tylko wówczas, gdyby nie doszło do ustalenia terminu urlopu z pracownikiem – propozycja zmian przepisów w tym zakresie ma zapobiegać kumulowaniu wolnych dni przez pracowników i wykorzystywania ich w roku, w którym pracownik nabył do niego prawo.
Jeżeli natomiast niemożność wykorzystania urlopu w ustalonym terminie nastąpiłaby z przyczyn dotyczących pracownika – np. choroby czy urlopu macierzyńskiego – wówczas pracodawca mógłby udzielić zaległego urlopu w terminie późniejszym.
Kolejna propozycja zmiany przewiduje iż zaległy urlop „wygasałby” gdyby nie został udzielony do końca marca kolejnego roku. Ponadto w razie zmiany pracodawcy będzie możliwy „transfer” niewykorzystanego urlopu. Dotychczasowy pracodawca nie płaciłby zatem ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, jeśli porozumiałby się z pracownikiem i jego nowym pracodawcą w sprawie wykorzystania urlopu w nowej pracy.
Z przepisów prawa pracy ma zostać również wykreślony przepis, zgodnie z którym pracodawca może wysłać pracownika na urlop, w trakcie wypowiedzenia umowy o pracę.
Kolejna zmiana ma zunifikować wymiar urlopu – miałby on wynosić 26 dni bez względu na staż pracy.
Wymiar 26 dni urlopu mógłby być w układzie zbiorowym obowiązującym u danego pracodawcy wydłużony, ale nie skrócony (o czym mowa niżej).
Ważna zmiana dotycząca urlopów na żądanie przewiduje, iż urlop ten w liczbie 4 dni (czyli tak jak dotychczas) ma zostać utrzymany, ale będzie on urlopem bezpłatnym, chyba że będzie pomniejszał „pulę” urlopu wypoczynkowego.
Wniosek o udzielenie urlopu na żądanie miałby zostać złożony przed rozpoczęciem pracy w dniu, w którym urlop ma być udzielony. Do tego momentu pracodawca będzie musiał podjąć decyzję czy daje pracownikowi zgodę na taki urlop czy też nie.
Proponowane zmiany dotyczą równie określenia przez przepisy prawa, iż pracownik w trakcie urlopu nie będzie mógł prowadzić działalności konkurencyjnej lub wyczerpującej pracy na rzecz innego pracodawcy. Propozycje zmian w przepisach obejmują również zachowanie obecnie obowiązującej zasady, iż część urlopu wzięta jednorazowo powinna obejmować 14-dni.
Układy zbiorowe: pracownicy – pracodawca
Komisja kodyfikacyjna powołana przez Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowuje, oprócz zmian w obecnie obowiązującym Kodeksie Pracy dotyczącym tzw. indywidualnych stosunków pracy, również projekt dotyczący zbiorowych stosunków pracy dotyczący tzw. układów zbiorowych, zawieranych pomiędzy przedstawicielami pracowników i pracodawców.
W Polsce dotychczas nie było tradycji korzystania z takiego rozwiązania, natomiast z powodzeniem praktykowane są w Niemczech i krajach skandynawskich.
Jest to duże ułatwienie dla gospodarki, gdyż przedstawiciele pracowników mogą porozumieć się z przedstawicielami pracodawców w zakresie kształtowania obowiązujących ich przepisów prawa pracy, uwzględniając m.in. specyfikę branży – trudno bowiem stosować jednakowe zasady np. wobec pracowników przemysłu metalurgicznego i przemysłu spożywczego.
W tego typu porozumieniu wymiar urlopu wypoczynkowego może zostać wydłużony dla pracowników danego zakładu pracy czy branży – może zatem być tak iż w danej branży pracownicy wynegocjują sobie 30 dni urlopu rocznie, zamiast 26 dni przewidzianych w Kodeksie pracy – pamiętajmy jednak iż wymiar urlopu ustalony w ten sposób nie może być krótszy niż wynikający z przepisów Kodeksu pracy.
Agnieszka Bagieńska-Petryka
Radca prawny, Petryka Kancelaria Prawna
