Karnawał w nowej rzeczywistości ma szczególny wymiar. Możliwość spotkań i imprez jest wyczekiwana przez wielu Polaków. I chociaż czujemy się już nieco pewniej, warto pamiętać o zasadach bezpieczeństwa czy to na imprezie, czy w sklepie. Dlatego detaliści szczególnie powinni zadbać – nie tylko o właściwą ekspozycję sezonowej oferty, ale także o zachowanie ostrożności.
Podstawa dobrej zabawy
Mogłoby się wydawać, że mowa tutaj o napojach alkoholowych, jednak tym razem skupimy się na wyśmienitych potrawach i przekąskach, które niejednokrotnie pozwalają przetrwać całonocne hulanki.
„Czekaliśmy na to właściwie chyba wszyscy – spotkania karnawałowe »na żywo« a nie przy udziale kamerek internetowych i laptopów. Tegoroczny sezon na tego typu spotkania właśnie się zaczął. Po zeszłorocznej przymusowej pauzie, w tym roku ci, którzy organizują imprezy karnawałowe, dołożą wszelkich starań by udały się one wyjątkowo dobrze. Jednym z najważniejszych elementów jest odpowiednio dobrane menu. Chodzi przecież o to, aby przyjęcie na długo pozostało we wspomnieniach uczestników. W tym celu na stołach powinny pojawić się kolorowe oraz nietuzinkowe »finger foodsy«, owocowe drinki oraz zdrowe słodycze. Pożądane będą także kolorowe pasty, hummus, pasta z ciecierzycy, które najczęściej możemy znaleźć na stoisku z warzywami, wśród selerów naciowych, kalarepy czy marchewek” – mówi Anna Zdzieszyńska, New Business Manager ASM Sales Force Agency.
W imprezowym menu muszą się znaleźć zarówno wytrawne, jak i słodkie pozycje. Wiele spośród nich podawanych jest na zimno, nie brakuje również dań serwowanych na ciepło. Zimową porą nic tak nie rozgrzewa po przybyciu gości jak gorąca zupa krem czy w wersji klasycznej. Główne dania mięsne czy warzywne zaspokoją głód i dostarczą energii na dalszą część przyjęcia, a przystawki, przekąski słone i desery pozwolą na małe co nieco w każdej chwili. Przed spożywaniem alkoholu warto zjeść posiłek zawierający tłuszcze i białka, ponieważ to one pozwalają opóźnić szkodliwy wpływ alkoholu na organizm.
„W tym roku modne są wieczorki tematyczne, podczas których królują potrawy »kuchni świata«, a sklepy podpowiadają nam, w jaki sposób przygotować wyśmienite dania oraz przekąski. Znane sieci handlowe oferują tygodnie włoskie, hiszpańskie, orientalne, gruzińskie. Otrzymujemy gotowe propozycje dań, które zyskują swój smak natychmiast po podgrzaniu. Różnorodne wędliny czy kabanosy w różnych smakach stanowią połowę najbardziej popularnych przekąsek, które znajdziemy na stołach podczas imprez karnawałowych. Koreczki serowe, koreczki warzywne – takie produkty również możemy znaleźć w ofercie sieci handlowych i to w formie gotowej na stół. Półki sklepowe są wypełnione produktami, często możemy zauważyć ich dodatkową ekspozycję, np. wyspy z miksem produktów jednego wytwórcy. Producenci starają się tworzyć kolorowe, świeże i zwracające na siebie uwagę opakowania. Na półkach sklepowych często możemy znaleźć podpowiedzi i sugestie dotyczące tego, jak dobrać menu oraz które produkty najlepiej ze sobą łączyć. W okresie karnawałowym sieci handlowe zachęcają nas do zakupów, informują o promocjach łączonych oraz dłuższych godzinach otwarcia sklepu” – informuje ekspertka ASM.
Należy również pamiętać o odpowiednim nawodnieniu organizmu. Soki i napoje to także nieodłączny towarzysz alkoholu. Zarówno pozycje gazowane i niegazowane, jak również soki i nektary to must have w imprezowym menu. Producenci oferują wiele smaków i rodzajów w różnych pojemnościach, dlatego należy zadbać o różnorodną ofertę. „Podczas imprez karnawałowych powinniśmy pamiętać o uzupełnianiu wody i tu otrzymujemy również urozmaicone propozycję, woda z sokami owocowymi lub napoje uzupełniające niedobór elektrolitów, bo te mogą wyparować naprawdę, a nie jak rok temu – wirtualnie” – dodaje Anna Zdzieszyńska.
Organizujący przyjęcia mają nie lada wyzwanie, ponieważ menu na imprezę musi uwzględniać preferencje żywieniowe gości – może się zdarzyć, że ktoś będzie na diecie wykluczającej np. gluten bądź laktozę czy na diecie wegetariańskiej. Opcje alternatywne pojawią się z pewnością na niejednym karnawałowym stole.
Mięsna uczta
Mimo, że sprzedaż mięsa systematycznie spada, to wciąż częsty składnik wielu dań głównych na imprezowym stole. Pieczenie, roladki, szaszłyki, kotlety powstają zarówno z drobiu, jak i wieprzowiny, wołowiny czy cielęciny. Oprócz tego dostępnych jest wiele wyrobów mięsnych. Kabanosy, kiełbasy, wędliny, wyroby wędzone oraz suszone. W tej kategorii liczy się przede wszystkim jakość.
Porównując zmiany wolumenu sprzedaży w okresie od czerwca 2018 r. do czerwca 2021 r., instytut GfK odnotował spadki dla trzech kategorii: świeżego mięsa (-7,5%), konserw (-7,1%) oraz wędlin (-5,5%). Wyjątek stanowi mięso mrożone, w przypadku którego zaobserwowany został wzrost sprzedaży o 14%. Dla całej kategorii mięsa odnotowano także nieco wyższy wolumen w przeliczeniu na akt zakupowy1.
Imprezowe menu zazwyczaj obejmuje talerz wędlin, na którym lądują szynki, kiełbasy, pasztety czy kabanosy. Paczkowane wędliny, różnego rodzaju kabanosy, suche kiełbasy w plastrach czy suszone mięsne przekąski to produkty, które pozwalają w krótkim czasie zorganizować smaczny i ciekawy poczęstunek dla każdego.
Według danych CMR w karnawale 2020 r. kabanosy można było dostać w połowie wszystkich sklepów małoformatowych i odpowiadały one za większość udziałów w wartości sprzedaży przekąsek mięsnych. W tym formacie 4 na 10 takich placówek posiadało w swojej ofercie paczkowane wędliny i suche kiełbasy. Typowe mięsne przekąski występowały w niewielkiej ilości sklepów. Niekwestionowanym liderem w okresie styczeń-luty 2020 r. był Tarczyński z marką o takiej samej nazwie, który odpowiadał za większość udziałów w wartości sprzedaży oraz w liczbie sprzedanych opakowań. Sztandarowymi produktami tej firmy są kabanosy, które możemy kupić z różnymi dodatkami smakowymi, w małych jak i większych opakowaniach. Na kolejnych miejscach znaleźli się Animex (m.in. Krakus, Morliny) oraz Balcerzak2.
„Średni asortyment w okresie styczeń-luty 2020 r. w małym formacie wynosił 8 produktów, z czego około 5 opakowań stanowiły różnego rodzaju kabanosy, po 3 warianty paczkowanych wędlin oraz plastrowanych kiełbas, natomiast w przypadku przekąsek mięsnych były to tylko 2 produkty. Producenci przekąsek oferują ciekawy wybór produktów, m.in. suszone paski wołowiny czy klasyczne chipsy salami oraz te z różnymi dodatkami (np. z chilli czy o smaku sera cheddar), a niewielka ilość produktów na sklepowej półce wynika z krótkiej obecności tego typu produktów na runku. W przypadku paczkowanych wędlin i plastrowanych suchych kiełbas ważną rolę odgrywa przyzwyczajenie zakupowe – większość klientów zakupu tych kategorii dokonuje w sklepach mięsnych, gdzie produkty sprzedawane są na wagę” – informuje Ewa Pikuła z CMR.
Oprócz tego urozmaiceniem menu będą gotowe przekąski mięsne np. chipsy i snacki. Rynek tego typu przekąsek w Polsce dopiero się rozwija, a inspiracje pochodzą z różnych stron świata, gdzie wybór wśród tego typu produktów jest zdecydowanie większy. Do najpopularniejszych należą: beef jerky, qwanta, biltong, bakkwa oraz kilishi.
Beefy jerky to nic innego jak suszone plastry wołowiny. Pierwotnie, tego typu przekąski wytwarzali Indianie Ameryki Północnej oraz traperzy. Obecnie są wytwarzane przemysłowo. Produkcja tej przekąski polega na pocięciu mięsa w paski następnie jest ono peklowane, wędzone, suszone oraz pakowane. Obecnie smak tego typu przekąsek można modyfikować przy wykorzystaniu różnego rodzaju marynat oraz gatunków mięs. Dziś są produkowane nie tylko z wołowiny, ale również wieprzowiny, drobiu, dziczyzny bądź nawet ryb i zwierząt egzotycznych.
Z kolei qwanta pochodzi z Etiopii i innych krajów wschodniej Afryki. Powstaje z chudej wołowiny lub jagnięciny. Mięso pokrojone na cienkie, długie pasy moczone jest w marynacie zawierającej mieszaninę soli, pieprzu, chili i aromatycznych substancji przyprawowych, a następnie suszy się na słońcu do 36 godzin, po czym jest lekko podwędzane.
Biltong to przekąska z suszonego mięsa najbardziej popularna w Afryce Południowej oraz w Brazylii. Produkowana jest z chudej wołowiny i innych gatunków mięs, np. antylopy, słonia czy strusia. Mięso pocięte na długie płaty umieszcza się w solance lub posypuje solą, a następnie zanurza na kilka godzin w gorącej zalewie z octem. Kolejny etap to suszenie w temperaturze pokojowej przez 1-2 tygodnie.
Bakkwa wywodzi się z Azji. Powstaje z cienkich plastrów mięsa wieprzowego marynowanego z dodatkiem cukru, miodu i przypraw. Jest suszona na powietrzu, a następnie podwędzana. Wytwarzana jest z wieprzowiny bądź mięsa wołowego, drobiowego a nawet soi. Spożywana jest jako przekąska do piwa, składnik kanapek bądź ekskluzywny dodatek na bankietach.
Kilish wywodzi się z Nigerii i jest wytwarzany z wołowiny, baraniny bądź mięsa koziego. W przypadku tej przekąski po kilkugodzinnym suszeniu pasków mięsa, moczy się je kilka dni w marynacie składającej się z wody, oleju, soli, mąki z orzechów ziemnych, czosnku, cebuli, pieprzu i imbiru. Następnie mięso suszone jest na słońcu, a przed spożyciem pieczone nad ogniem.
Obecnie większość tego typu przekąsek jest produkowanych przemysłowo również w Polsce. W związku z tym pojawiają się one w regularnej sprzedaży w sklepach. A wśród konsumentów z roku na rok zyskują coraz więcej zwolenników.
Ryby
Spożycie ryb w Polsce z roku na rok rośnie. Obecnie wynosi ono ok. 14 kg rocznie na mieszkańca. Polacy najczęściej sięgają po śledzie, mintaje i makrele. Dużą popularnością cieszą się warianty przetworzone w puszkach czy wędzone. Właśnie w tej postaci najczęściej spożywamy makrelę.
Pasty rybne, kanapki ze śledziem czy łososiem, rolmopsy, sałatki rybne, tatar z tuńczyka czy łososia, śledzie w occie – ryby pozwalają na równie szerokie pole do przygotowania rozmaitych, pysznych przekąsek. W ofercie sklepu sprawdzą się zarówno śledzie solone, wędzone oraz w różnych wariantach smakowych z dodatkami. Nie może zabraknąć wariantów w puszkach i słoikach. Tuńczyk to składnik wielu sałatek, a odpowiednio przygotowany świeży łosoś podniesie rangę dania głównego.
Warzywne wariacje
Warzywa to bardzo ważny element karnawałowego stołu. Są dopełnieniem wielu dań i przekąsek. Przy ich pomocy można stworzyć wiele sałatek i przekąsek „za jednym zamachem”. Zimową porą konsumenci korzystają zarówno ze świeżych wariantów, mrożonych, jak i warzyw konserwowych czy pikli.
Kolorowe, sycące i urozmaicające stół na każdym przyjęciu – to oczywiście sałatki. W każdej z nich znajdziemy warzywa zarówno świeże, jak i konserwowe. Do tego dodatki w postaci mięsa, wędlin, ryb, makaronu, sera, jaj, tortellini, ryżu, orzechów, ziaren i odpowiedni sos. Wariantów jest naprawdę wiele.
Przepisów na przekąski jest równie dużo, wiele z nich powstaje podczas przygotowań. Koreczki to absolutny hit na imprezę zarówno pod względem łatwości oraz szybkości przygotowania, jak i różnorodności smakowej. Można je przyrządzić właściwie z większości produktów znajdujących się w lodówce. Zapewniając różne warianty koreczków w imprezowym menu można trafić w gusta wszystkich gości. Kabanosy, żółty ser, korniszony, papryka, marynowane pieczarki, zielone bądź czarne oliwki, cebulka marynowana, pomidorki koktajlowe, ser mozzarella, listki świeżej bazylii, szynka, salami, ser feta, łosoś, sałata, winogron – wymieniać można bez końca. Istnieją pewne zasady, których należy się trzymać, by koreczki wyszły idealne. A mianowicie wybrane do ich przygotowania składniki powinny różnić się smakiem i teksturą, np. miękki ser pleśniowy dobrze będzie się komponował z winogronem lub z oliwką, z kolei kawałki szynki pasują do żółtego sera i czerwonej papryki. Na wykałaczce powinno znaleźć się nie więcej niż 3-4 składniki. Dodatkowym atutem będzie element chrupiący – kawałek warzywa, wafel ryżowy lub grzanka.
Równie popularne są wszelkiego rodzaju roladki, rollsy, tortille, minikanapeczki czy przekąski z ciasta francuskiego np. pizzerinki czy ślimaczki. Każdą tego typu przekąskę urozmaicają zarówno pod względem smaku, jak i wyglądu warzywa zarówno świeże, jak i konserwowe, które są niezbędne w okresie karnawałowym w ofercie sklepu.
Deska serów
Tuż obok wędlin na imprezowym stole nie może zabraknąć serów. Są one składnikiem wielu przystawek i dań, ale także występują soute wśród wędlin, owoców oraz orzechów. Wiele serów najlepiej smakuje w towarzystwie słodkich owoców, takich jak winogrona, figi, suszone morele. Idealnym uzupełnieniem jest również miód czy konfitura żurawinowa. Również orzechy świetnie komponują się z serami. Jeśli chodzi o chrupiący element, tutaj doskonale sprawdzą się paluszki grissini, krakersy bądź mini sucharki.
W ofercie sklepu niezbędne są zarówno sery twarde jak i miękkie, o bardziej wyrazistym smaku ostrym bądź słodkim, jak również delikatne kremowe warianty.
Dane CMR niezaprzeczalnie potwierdzają – wszelkiego rodzaju sery są nieodłącznym elementem koszyka polskiego konsumenta. Polacy coraz chętniej po nie sięgają, dlatego też półka z tą kategorią w sklepach jest coraz bardziej różnorodna. Również sklepy małoformatowe do 300 mkw. wprowadzają do swojej oferty nowe rodzaje serów, oprócz popularnych wariantów żółtych czy też kanapkowych, dostępne są sery pleśniowe, dojrzewające, kozie, mozzarella oraz wiele, wiele innych.
W 2020 roku w porównaniu do roku poprzedniego w sklepach małoformatowych do 300 mkw. sery żółte paczkowane odnotowały ponad 11% wzrost wartości sprzedaży wartościowej. Konsumenci najczęściej wybierali sery w plastrach – w omawianym okresie ponad 85% transakcji z serem żółtym dotyczyło tej właśnie formy produktu, ich wzrost wartości sprzedaży miał też największy wpływ na całą kategorię. Sery w plastrach można było znaleźć średnio w 8 na 10 placówek tego formatu, z kolei drugie co do wartości sery żółte w kostce w 2020 roku były dostępne jedynie w co 3. sklepie małoformatowym. W tym czasie klienci podczas zakupów mieli do wyboru ok. 9-10 wariantów sera żółtego, w tym ok. 7-8 wariantów sera w plastrach. Pod względem wartości sprzedaży liderem na rynku serów żółtych w sklepach małego formatu był SM Mlekpol, który w 2020 roku osiągnął ponad 40% udziałów w wartości sprzedaży.
W roku 2020, klienci sklepów małoformatowych wydali znacznie więcej na śródziemnomorskie przysmaki takie jak ser feta i mozzarella. Wartość sprzedaży serów typu mozzarella wzrosła aż o prawie 33%, a feta o około 9%. Zarówno feta, jak i mozzarella charakteryzują się sporą sezonowością, a szczyt ich sprzedaży przypada na miesiące letnie, w których łatwo dostępne są świeże warzywa, szczególnie pomidory, które świetnie komponują się z tym rodzajem sera. Według danych CMR, są one dość szeroko dostępne w sklepach małoformatowych do 300 mkw. – fetę możemy spotkać około 65% sklepów, natomiast mozzarellę w połowie placówek małego formatu. W sklepie klienci mogli wybierać wśród ok. 3 wariantów fety i 2 mozzarelli. W placówkach do 300 mkw. najlepiej sprzedawały się sery typu feta marki Mlekovita Favita (prawie 78% udziałów w liczbie opakowań fety w 2020 roku) oraz mozzarella marki Galbani (prawie 25%)3.
Szybkie menu
Podobno spontaniczne imprezy są najlepsze. Jednak i w takim przypadku nie może zabraknąć przekąsek. Tutaj z pomocą przychodzą gotowe już produkty bądź takie, które należy jedynie podgrzać. Mrożona pizza czy zapiekanki to sposób na szybkie i tanie jedzenie. A w okresie karnawału z pewnością znajdą się klienci, którzy właśnie tego oczekują na zakupach. Dodatkowym atutem takich produktów jest to, że mogą być przechowywane w zamrażarce przez kilka miesięcy. Wśród dodatków z tej kategorii na uwagę zasługują frytki mrożone. Szybkość i łatwość ich przygotowania doceniają konsumenci, na co wskazują wzrosty sprzedaży kategorii zwłaszcza w jesienno-zimowym sezonie.
W czerwcu w porównaniu do maja kategoria frytek mrożonych w zależności od roku traci na wartości sprzedaży od około 10 do 20%. Silniejsze wzrosty pojawiają się w październiku. Frytki mrożone dostępne są w 7 na 10 sklepów. Rośnie natomiast wartość sprzedaży w przeciągu ostatnich trzech lat o około 33%. Zwiększa się nie tylko wartość sprzedaży, ale również liczba sprzedanych opakowań.
Ponad połowa wartości rynku należy do Aviko. Udziały pozostałych graczy są zdecydowanie mniejsze, Iglotex: około 13%, Farm Frites: około 6%, a McCain: około 7%. Ponad 10% rynku w sklepach małoformatowych do 300 mkw. należy do marek własnych, które w ostatnim okresie mat 08.2021 vs 08.2020 wzrosły o ponad 10%. Liderem wśród producentów mrożonej pizzy jest Dr. Oetker4.
Do smaku
Zarówno sypkie warianty przypraw, jak i mokre – nadają daniom smaku i aromatu. To pozycja niezbędna w koszyku klienta w okresie karnawałowym. Ich mnogość i różnorodność pozwala przyrządzać zarówno pyszne potrawy i przekąski kuchni polskiej, jak i dania pochodzące z odległych zakątków świata. W ofercie tym czasie niezbędne są podstawowe przyprawy jednoskładnikowe, takie jak sól, pieprz, papryka ostra czy słodka i zioła, jak i mieszanki przeznaczone do mięs, ryb, pizzy, zup, szaszłyków, itp.
Przekąskom w imprezowym menu często towarzyszą dressing, majonez czy też keczup. „Pomimo to dressingi i keczup, w styczniu i lutym, odnotowują najniższą sprzedaż w roku. Szczyt sprzedaży dla tych kategorii przypada w sezonie grillowym. Majonez natomiast najwyższą sprzedaż odnotowuje przed świętami Wielkanocnymi i Bożego Narodzenia” – przyznaje Paula Sobol-Mazur z CMR.
Według danych instytutu, majonez i keczup można znaleźć w około 90% sklepów małoformatowych do 300 mkw., dressingi natomiast dostępne są w około 6-7 na 10 sklepów małego formatu. W trakcie zakupów konsumenci mogą wybierać średnio spośród 4-5 wariantów majonezu, 7 wariantów keczupu oraz 5 wariantów różnych smaków dressingu.
W styczniu i lutym 2021 roku, w porównaniu z analogicznym okresem rok wcześniej, spadła wartość sprzedaży majonezu. W badanym okresie natomiast wzrosła wartość sprzedaży dressingu oraz keczupu. Przede wszystkim lepiej niż przed rokiem sprzedawała sią najpopularniejsza jego wersja, czyli keczup łagodny. W tym czasie wzrosła również liczba sprzedanych opakowań oraz liczba paragonów zawierających wspomniane kategorie5.
„Na początku roku w sklepach małoformatowych do 300 mkw. klienci najwięcej wydali na majonezy wyprodukowane przez Nestlé. W styczniu i lutym 2021 roku w sklepach małoformatowych najlepiej sprzedającym się produktem pod względem wartości sprzedaży był Winiary Majonez Dekoracyjny 400 ml. W tym okresie w trakcie zakupów klienci sklepów do 300 mkw. najwięcej wydali na keczupy wyprodukowane przez Kraft Heinz, najlepiej sprzedającym się produktem pod względem wartości sprzedaży był Keczup Łagodny w butelce 480 ml marki Pudliszki. W przypadku dressingu największą popularnością cieszyły się produkty Nestlé, konsumenci w styczniu i lutym 2021 roku najwięcej wydali na Sos Tatarski i Sos Czosnkowy w słoikach 250 ml marki Winiary” – mówi ekspertka CMR.
Przekąski
Chipsy, chrupki, słone paluszki, precle, talarki, orzeszki, prażynki, popcorn, krakersy i chrupki chlebowe to pozycje, które często lądują na imprezach jako przekąska niewymagająca przygotowań. Nic więc dziwnego, że te najpopularniejsze z nich są najłatwiej dostępne w sklepach, a mowa o paluszkach, chipsach, chrupkach oraz orzeszkach. Nieco mniej sklepów w ofercie posiada popcorn i krakersy, prażynki i chrupki chlebowe. Według CMR w 2020 r. przeciętnie na półce sklepu małoformatowego wystawionych było aż 70 różnych przekąsek słonych (liczba ta rośnie w stosunku do analogicznego okresu rok wcześniej). Najwięcej było wśród nich wariantów chipsów (średnio 30, o 2 więcej niż rok temu), chrupek (średnio 16) i orzeszków (średnio 9). Wszystkie kategorie słonych przekąsek wykazały wzrost obrotów. W 2020 roku wydaliśmy więcej zwłaszcza na popcorn (wzrost o 31%) i krakersy (wzrost o 11%), a największa kategoria wśród słonych przekąsek, chipsy, odnotowała wzrost sprzedaży wartościowej o 7%.
Jakich marek nie powinno zabraknąć w ofercie? Z pewnością tych, których Polacy kupują najwięcej. W kategorii chipsów i chrupek według CMR liderem jest Frito Lay oferujący takie marki jak Lay’s, Cheetos, Star Chips czy Star Snak. Na kolejnym miejscu jest Lorenz z markami takimi jak Crunchips czy Monster Munch.
Na rynku orzeszków (nie tylko słonych) prym wiodą marki własne – około jedna trzecia wydatków na orzeszki w 2020 roku dotyczyła zakupu ich produktów. Około 19% wydatków przypadło produktom Intersnack (marka Felix), a około 12% produktom Lorenz (marka Nic Nac's). Marki własne są obecne w 7 na 10 sklepów małego formatu, Intersnack i Lorenz – w 4 na 10.
W kategorii słonych paluszków, precli i talarków liderem jest Lajkonik, który w analizowanym okresie odpowiadał za około 40% wartości sprzedaży, natomiast jego największym konkurentem jest Aksam, który uzyskał około 38% udziałów. Obaj producenci mogą pochwalić się wysoką dystrybucją, na poziomie około 77%. Kolejny gracz, Cymes, jest obecny w 22% sklepów małego formatu.
Zdrowszą alternatywą takich przekąsek są bakalie i nasiona. Sprzedaż bakalii w sklepach małego formatu w pierwszym kwartale 2021 roku pozostała stabilna w porównaniu do roku ubiegłego. Spośród całej kategorii bakalii największe udziały wartościowe notuje segment słonecznika – ponad 60% całej kategorii bakalii. Potem kolejno plasują się – rodzynki, śliwki i żurawina.
W kategorii bakalii poza głównymi potentatami takimi jak Mirasol, Sonpex, Helio czy Bakalland ogromne znaczenie przypisuje się produktom marek własnych, które w pierwszym kwartale 2021r. stanowiły ponad 12% udziałów wartościowych tej kategorii. Bakalie znajdziemy średnio w 8 sklepach na 10 małego formatu. Najszerszą dystrybucję odnotowują rodzynki oraz słonecznik dostępny w około 60-70% wszystkich placówek tego formatu6.
Na słodko
Na imprezowym stole nie może zabraknąć również nieco słodkości. Ciasteczka, babeczki, czekoladki, praliny mają swoje stałe miejsce tuż obok potraw wytrawnych. Słodycze to jedna z najczęściej wybieranych przekąsek przez Polaków zaraz po owocach i warzywach. Kolorowe żelki oraz pianki nieco ożywią stół i ucieszą nie tylko najmłodszych uczestników przyjęcia, ale również tych starszych gustujących w małych słodkościach. Ciastka i czekoladki dostarczą nieco słodyczy pomiędzy wytrawnymi potrawami.
Oprócz gotowych pozycji na imprezach sprawdzają się wszelkiego rodzaju własnoręcznie przygotowane słodkości. Babeczki, muffiny, minideserki, kremy, ciasta i ciasteczka swoją obecnością w słodkiej części menu ucieszą każdego łasucha. A do ich przygotowania niezbędne są oczywiście produkty do wypieków. Zaczynając od tych podstawowych jak cukier i mąka, a kończąc na tych do ozdabiania, jak lukier czy posypki. Z racji tego, że takie pozycje w menu wiążą się z poświęceniem pewnego czasu na przygotowania warto zaoferować klientom już gotowe wyroby ciastkarskie i cukiernicze w sklepie.
Jest wiele kategorii produktowych, o których należy pamiętać w okresie karnawałowym. Niezależnie czy klienci będą planować spotkania w większym gronie czy mniejszym z pewnością w sklepach będą poszukiwać przekąsek i napojów. Planując ekspozycję na ten okres należy skupić się na tym by maksymalnie ułatwić im to zadanie. Szybkie zakupy, ulubione przekąski, doborowe towarzystwo – dobra zabawa gwarantowana!
Monika Książek
Redaktor
1 źródło: „Polacy porzucają mięso na rzecz roślin”, wirtualnemedia.pl,
https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/polacy-koniec-jedzenia-miesa-stawiaja-na-rosliny
2 źródło: Dane CMR, sklepy małoformatowe, styczeń-luty 2020.
3 źródło: Dane CMR, sklepy małoformatowe, styczeń – grudzień 2020 r.
4 źródło: Dane CMR, sklepy małoformatowe, lipiec 2020 – sierpień 2021 r.
5 źródło: Dane CMR, sklepy małoformatowe, styczeń-luty 2021 vs. styczeń-luty 2020 r.
6 źródło: Dane CMR, sklepy małoformatowe, I kwartał 2021 r.
Podstawa dobrej zabawy
Mogłoby się wydawać, że mowa tutaj o napojach alkoholowych, jednak tym razem skupimy się na wyśmienitych potrawach i przekąskach, które niejednokrotnie pozwalają przetrwać całonocne hulanki.
„Czekaliśmy na to właściwie chyba wszyscy – spotkania karnawałowe »na żywo« a nie przy udziale kamerek internetowych i laptopów. Tegoroczny sezon na tego typu spotkania właśnie się zaczął. Po zeszłorocznej przymusowej pauzie, w tym roku ci, którzy organizują imprezy karnawałowe, dołożą wszelkich starań by udały się one wyjątkowo dobrze. Jednym z najważniejszych elementów jest odpowiednio dobrane menu. Chodzi przecież o to, aby przyjęcie na długo pozostało we wspomnieniach uczestników. W tym celu na stołach powinny pojawić się kolorowe oraz nietuzinkowe »finger foodsy«, owocowe drinki oraz zdrowe słodycze. Pożądane będą także kolorowe pasty, hummus, pasta z ciecierzycy, które najczęściej możemy znaleźć na stoisku z warzywami, wśród selerów naciowych, kalarepy czy marchewek” – mówi Anna Zdzieszyńska, New Business Manager ASM Sales Force Agency.
W imprezowym menu muszą się znaleźć zarówno wytrawne, jak i słodkie pozycje. Wiele spośród nich podawanych jest na zimno, nie brakuje również dań serwowanych na ciepło. Zimową porą nic tak nie rozgrzewa po przybyciu gości jak gorąca zupa krem czy w wersji klasycznej. Główne dania mięsne czy warzywne zaspokoją głód i dostarczą energii na dalszą część przyjęcia, a przystawki, przekąski słone i desery pozwolą na małe co nieco w każdej chwili. Przed spożywaniem alkoholu warto zjeść posiłek zawierający tłuszcze i białka, ponieważ to one pozwalają opóźnić szkodliwy wpływ alkoholu na organizm.
„W tym roku modne są wieczorki tematyczne, podczas których królują potrawy »kuchni świata«, a sklepy podpowiadają nam, w jaki sposób przygotować wyśmienite dania oraz przekąski. Znane sieci handlowe oferują tygodnie włoskie, hiszpańskie, orientalne, gruzińskie. Otrzymujemy gotowe propozycje dań, które zyskują swój smak natychmiast po podgrzaniu. Różnorodne wędliny czy kabanosy w różnych smakach stanowią połowę najbardziej popularnych przekąsek, które znajdziemy na stołach podczas imprez karnawałowych. Koreczki serowe, koreczki warzywne – takie produkty również możemy znaleźć w ofercie sieci handlowych i to w formie gotowej na stół. Półki sklepowe są wypełnione produktami, często możemy zauważyć ich dodatkową ekspozycję, np. wyspy z miksem produktów jednego wytwórcy. Producenci starają się tworzyć kolorowe, świeże i zwracające na siebie uwagę opakowania. Na półkach sklepowych często możemy znaleźć podpowiedzi i sugestie dotyczące tego, jak dobrać menu oraz które produkty najlepiej ze sobą łączyć. W okresie karnawałowym sieci handlowe zachęcają nas do zakupów, informują o promocjach łączonych oraz dłuższych godzinach otwarcia sklepu” – informuje ekspertka ASM.
Należy również pamiętać o odpowiednim nawodnieniu organizmu. Soki i napoje to także nieodłączny towarzysz alkoholu. Zarówno pozycje gazowane i niegazowane, jak również soki i nektary to must have w imprezowym menu. Producenci oferują wiele smaków i rodzajów w różnych pojemnościach, dlatego należy zadbać o różnorodną ofertę. „Podczas imprez karnawałowych powinniśmy pamiętać o uzupełnianiu wody i tu otrzymujemy również urozmaicone propozycję, woda z sokami owocowymi lub napoje uzupełniające niedobór elektrolitów, bo te mogą wyparować naprawdę, a nie jak rok temu – wirtualnie” – dodaje Anna Zdzieszyńska.
Organizujący przyjęcia mają nie lada wyzwanie, ponieważ menu na imprezę musi uwzględniać preferencje żywieniowe gości – może się zdarzyć, że ktoś będzie na diecie wykluczającej np. gluten bądź laktozę czy na diecie wegetariańskiej. Opcje alternatywne pojawią się z pewnością na niejednym karnawałowym stole.
Mięsna uczta
Mimo, że sprzedaż mięsa systematycznie spada, to wciąż częsty składnik wielu dań głównych na imprezowym stole. Pieczenie, roladki, szaszłyki, kotlety powstają zarówno z drobiu, jak i wieprzowiny, wołowiny czy cielęciny. Oprócz tego dostępnych jest wiele wyrobów mięsnych. Kabanosy, kiełbasy, wędliny, wyroby wędzone oraz suszone. W tej kategorii liczy się przede wszystkim jakość.
Porównując zmiany wolumenu sprzedaży w okresie od czerwca 2018 r. do czerwca 2021 r., instytut GfK odnotował spadki dla trzech kategorii: świeżego mięsa (-7,5%), konserw (-7,1%) oraz wędlin (-5,5%). Wyjątek stanowi mięso mrożone, w przypadku którego zaobserwowany został wzrost sprzedaży o 14%. Dla całej kategorii mięsa odnotowano także nieco wyższy wolumen w przeliczeniu na akt zakupowy1.
Imprezowe menu zazwyczaj obejmuje talerz wędlin, na którym lądują szynki, kiełbasy, pasztety czy kabanosy. Paczkowane wędliny, różnego rodzaju kabanosy, suche kiełbasy w plastrach czy suszone mięsne przekąski to produkty, które pozwalają w krótkim czasie zorganizować smaczny i ciekawy poczęstunek dla każdego.
Według danych CMR w karnawale 2020 r. kabanosy można było dostać w połowie wszystkich sklepów małoformatowych i odpowiadały one za większość udziałów w wartości sprzedaży przekąsek mięsnych. W tym formacie 4 na 10 takich placówek posiadało w swojej ofercie paczkowane wędliny i suche kiełbasy. Typowe mięsne przekąski występowały w niewielkiej ilości sklepów. Niekwestionowanym liderem w okresie styczeń-luty 2020 r. był Tarczyński z marką o takiej samej nazwie, który odpowiadał za większość udziałów w wartości sprzedaży oraz w liczbie sprzedanych opakowań. Sztandarowymi produktami tej firmy są kabanosy, które możemy kupić z różnymi dodatkami smakowymi, w małych jak i większych opakowaniach. Na kolejnych miejscach znaleźli się Animex (m.in. Krakus, Morliny) oraz Balcerzak2.
„Średni asortyment w okresie styczeń-luty 2020 r. w małym formacie wynosił 8 produktów, z czego około 5 opakowań stanowiły różnego rodzaju kabanosy, po 3 warianty paczkowanych wędlin oraz plastrowanych kiełbas, natomiast w przypadku przekąsek mięsnych były to tylko 2 produkty. Producenci przekąsek oferują ciekawy wybór produktów, m.in. suszone paski wołowiny czy klasyczne chipsy salami oraz te z różnymi dodatkami (np. z chilli czy o smaku sera cheddar), a niewielka ilość produktów na sklepowej półce wynika z krótkiej obecności tego typu produktów na runku. W przypadku paczkowanych wędlin i plastrowanych suchych kiełbas ważną rolę odgrywa przyzwyczajenie zakupowe – większość klientów zakupu tych kategorii dokonuje w sklepach mięsnych, gdzie produkty sprzedawane są na wagę” – informuje Ewa Pikuła z CMR.
Oprócz tego urozmaiceniem menu będą gotowe przekąski mięsne np. chipsy i snacki. Rynek tego typu przekąsek w Polsce dopiero się rozwija, a inspiracje pochodzą z różnych stron świata, gdzie wybór wśród tego typu produktów jest zdecydowanie większy. Do najpopularniejszych należą: beef jerky, qwanta, biltong, bakkwa oraz kilishi.
Beefy jerky to nic innego jak suszone plastry wołowiny. Pierwotnie, tego typu przekąski wytwarzali Indianie Ameryki Północnej oraz traperzy. Obecnie są wytwarzane przemysłowo. Produkcja tej przekąski polega na pocięciu mięsa w paski następnie jest ono peklowane, wędzone, suszone oraz pakowane. Obecnie smak tego typu przekąsek można modyfikować przy wykorzystaniu różnego rodzaju marynat oraz gatunków mięs. Dziś są produkowane nie tylko z wołowiny, ale również wieprzowiny, drobiu, dziczyzny bądź nawet ryb i zwierząt egzotycznych.
Z kolei qwanta pochodzi z Etiopii i innych krajów wschodniej Afryki. Powstaje z chudej wołowiny lub jagnięciny. Mięso pokrojone na cienkie, długie pasy moczone jest w marynacie zawierającej mieszaninę soli, pieprzu, chili i aromatycznych substancji przyprawowych, a następnie suszy się na słońcu do 36 godzin, po czym jest lekko podwędzane.
Biltong to przekąska z suszonego mięsa najbardziej popularna w Afryce Południowej oraz w Brazylii. Produkowana jest z chudej wołowiny i innych gatunków mięs, np. antylopy, słonia czy strusia. Mięso pocięte na długie płaty umieszcza się w solance lub posypuje solą, a następnie zanurza na kilka godzin w gorącej zalewie z octem. Kolejny etap to suszenie w temperaturze pokojowej przez 1-2 tygodnie.
Bakkwa wywodzi się z Azji. Powstaje z cienkich plastrów mięsa wieprzowego marynowanego z dodatkiem cukru, miodu i przypraw. Jest suszona na powietrzu, a następnie podwędzana. Wytwarzana jest z wieprzowiny bądź mięsa wołowego, drobiowego a nawet soi. Spożywana jest jako przekąska do piwa, składnik kanapek bądź ekskluzywny dodatek na bankietach.
Kilish wywodzi się z Nigerii i jest wytwarzany z wołowiny, baraniny bądź mięsa koziego. W przypadku tej przekąski po kilkugodzinnym suszeniu pasków mięsa, moczy się je kilka dni w marynacie składającej się z wody, oleju, soli, mąki z orzechów ziemnych, czosnku, cebuli, pieprzu i imbiru. Następnie mięso suszone jest na słońcu, a przed spożyciem pieczone nad ogniem.
Obecnie większość tego typu przekąsek jest produkowanych przemysłowo również w Polsce. W związku z tym pojawiają się one w regularnej sprzedaży w sklepach. A wśród konsumentów z roku na rok zyskują coraz więcej zwolenników.
Ryby
Spożycie ryb w Polsce z roku na rok rośnie. Obecnie wynosi ono ok. 14 kg rocznie na mieszkańca. Polacy najczęściej sięgają po śledzie, mintaje i makrele. Dużą popularnością cieszą się warianty przetworzone w puszkach czy wędzone. Właśnie w tej postaci najczęściej spożywamy makrelę.
Pasty rybne, kanapki ze śledziem czy łososiem, rolmopsy, sałatki rybne, tatar z tuńczyka czy łososia, śledzie w occie – ryby pozwalają na równie szerokie pole do przygotowania rozmaitych, pysznych przekąsek. W ofercie sklepu sprawdzą się zarówno śledzie solone, wędzone oraz w różnych wariantach smakowych z dodatkami. Nie może zabraknąć wariantów w puszkach i słoikach. Tuńczyk to składnik wielu sałatek, a odpowiednio przygotowany świeży łosoś podniesie rangę dania głównego.
Warzywne wariacje
Warzywa to bardzo ważny element karnawałowego stołu. Są dopełnieniem wielu dań i przekąsek. Przy ich pomocy można stworzyć wiele sałatek i przekąsek „za jednym zamachem”. Zimową porą konsumenci korzystają zarówno ze świeżych wariantów, mrożonych, jak i warzyw konserwowych czy pikli.
Kolorowe, sycące i urozmaicające stół na każdym przyjęciu – to oczywiście sałatki. W każdej z nich znajdziemy warzywa zarówno świeże, jak i konserwowe. Do tego dodatki w postaci mięsa, wędlin, ryb, makaronu, sera, jaj, tortellini, ryżu, orzechów, ziaren i odpowiedni sos. Wariantów jest naprawdę wiele.
Przepisów na przekąski jest równie dużo, wiele z nich powstaje podczas przygotowań. Koreczki to absolutny hit na imprezę zarówno pod względem łatwości oraz szybkości przygotowania, jak i różnorodności smakowej. Można je przyrządzić właściwie z większości produktów znajdujących się w lodówce. Zapewniając różne warianty koreczków w imprezowym menu można trafić w gusta wszystkich gości. Kabanosy, żółty ser, korniszony, papryka, marynowane pieczarki, zielone bądź czarne oliwki, cebulka marynowana, pomidorki koktajlowe, ser mozzarella, listki świeżej bazylii, szynka, salami, ser feta, łosoś, sałata, winogron – wymieniać można bez końca. Istnieją pewne zasady, których należy się trzymać, by koreczki wyszły idealne. A mianowicie wybrane do ich przygotowania składniki powinny różnić się smakiem i teksturą, np. miękki ser pleśniowy dobrze będzie się komponował z winogronem lub z oliwką, z kolei kawałki szynki pasują do żółtego sera i czerwonej papryki. Na wykałaczce powinno znaleźć się nie więcej niż 3-4 składniki. Dodatkowym atutem będzie element chrupiący – kawałek warzywa, wafel ryżowy lub grzanka.
Równie popularne są wszelkiego rodzaju roladki, rollsy, tortille, minikanapeczki czy przekąski z ciasta francuskiego np. pizzerinki czy ślimaczki. Każdą tego typu przekąskę urozmaicają zarówno pod względem smaku, jak i wyglądu warzywa zarówno świeże, jak i konserwowe, które są niezbędne w okresie karnawałowym w ofercie sklepu.
Deska serów
Tuż obok wędlin na imprezowym stole nie może zabraknąć serów. Są one składnikiem wielu przystawek i dań, ale także występują soute wśród wędlin, owoców oraz orzechów. Wiele serów najlepiej smakuje w towarzystwie słodkich owoców, takich jak winogrona, figi, suszone morele. Idealnym uzupełnieniem jest również miód czy konfitura żurawinowa. Również orzechy świetnie komponują się z serami. Jeśli chodzi o chrupiący element, tutaj doskonale sprawdzą się paluszki grissini, krakersy bądź mini sucharki.
W ofercie sklepu niezbędne są zarówno sery twarde jak i miękkie, o bardziej wyrazistym smaku ostrym bądź słodkim, jak również delikatne kremowe warianty.
Dane CMR niezaprzeczalnie potwierdzają – wszelkiego rodzaju sery są nieodłącznym elementem koszyka polskiego konsumenta. Polacy coraz chętniej po nie sięgają, dlatego też półka z tą kategorią w sklepach jest coraz bardziej różnorodna. Również sklepy małoformatowe do 300 mkw. wprowadzają do swojej oferty nowe rodzaje serów, oprócz popularnych wariantów żółtych czy też kanapkowych, dostępne są sery pleśniowe, dojrzewające, kozie, mozzarella oraz wiele, wiele innych.
W 2020 roku w porównaniu do roku poprzedniego w sklepach małoformatowych do 300 mkw. sery żółte paczkowane odnotowały ponad 11% wzrost wartości sprzedaży wartościowej. Konsumenci najczęściej wybierali sery w plastrach – w omawianym okresie ponad 85% transakcji z serem żółtym dotyczyło tej właśnie formy produktu, ich wzrost wartości sprzedaży miał też największy wpływ na całą kategorię. Sery w plastrach można było znaleźć średnio w 8 na 10 placówek tego formatu, z kolei drugie co do wartości sery żółte w kostce w 2020 roku były dostępne jedynie w co 3. sklepie małoformatowym. W tym czasie klienci podczas zakupów mieli do wyboru ok. 9-10 wariantów sera żółtego, w tym ok. 7-8 wariantów sera w plastrach. Pod względem wartości sprzedaży liderem na rynku serów żółtych w sklepach małego formatu był SM Mlekpol, który w 2020 roku osiągnął ponad 40% udziałów w wartości sprzedaży.
W roku 2020, klienci sklepów małoformatowych wydali znacznie więcej na śródziemnomorskie przysmaki takie jak ser feta i mozzarella. Wartość sprzedaży serów typu mozzarella wzrosła aż o prawie 33%, a feta o około 9%. Zarówno feta, jak i mozzarella charakteryzują się sporą sezonowością, a szczyt ich sprzedaży przypada na miesiące letnie, w których łatwo dostępne są świeże warzywa, szczególnie pomidory, które świetnie komponują się z tym rodzajem sera. Według danych CMR, są one dość szeroko dostępne w sklepach małoformatowych do 300 mkw. – fetę możemy spotkać około 65% sklepów, natomiast mozzarellę w połowie placówek małego formatu. W sklepie klienci mogli wybierać wśród ok. 3 wariantów fety i 2 mozzarelli. W placówkach do 300 mkw. najlepiej sprzedawały się sery typu feta marki Mlekovita Favita (prawie 78% udziałów w liczbie opakowań fety w 2020 roku) oraz mozzarella marki Galbani (prawie 25%)3.
Szybkie menu
Podobno spontaniczne imprezy są najlepsze. Jednak i w takim przypadku nie może zabraknąć przekąsek. Tutaj z pomocą przychodzą gotowe już produkty bądź takie, które należy jedynie podgrzać. Mrożona pizza czy zapiekanki to sposób na szybkie i tanie jedzenie. A w okresie karnawału z pewnością znajdą się klienci, którzy właśnie tego oczekują na zakupach. Dodatkowym atutem takich produktów jest to, że mogą być przechowywane w zamrażarce przez kilka miesięcy. Wśród dodatków z tej kategorii na uwagę zasługują frytki mrożone. Szybkość i łatwość ich przygotowania doceniają konsumenci, na co wskazują wzrosty sprzedaży kategorii zwłaszcza w jesienno-zimowym sezonie.
W czerwcu w porównaniu do maja kategoria frytek mrożonych w zależności od roku traci na wartości sprzedaży od około 10 do 20%. Silniejsze wzrosty pojawiają się w październiku. Frytki mrożone dostępne są w 7 na 10 sklepów. Rośnie natomiast wartość sprzedaży w przeciągu ostatnich trzech lat o około 33%. Zwiększa się nie tylko wartość sprzedaży, ale również liczba sprzedanych opakowań.
Ponad połowa wartości rynku należy do Aviko. Udziały pozostałych graczy są zdecydowanie mniejsze, Iglotex: około 13%, Farm Frites: około 6%, a McCain: około 7%. Ponad 10% rynku w sklepach małoformatowych do 300 mkw. należy do marek własnych, które w ostatnim okresie mat 08.2021 vs 08.2020 wzrosły o ponad 10%. Liderem wśród producentów mrożonej pizzy jest Dr. Oetker4.
Do smaku
Zarówno sypkie warianty przypraw, jak i mokre – nadają daniom smaku i aromatu. To pozycja niezbędna w koszyku klienta w okresie karnawałowym. Ich mnogość i różnorodność pozwala przyrządzać zarówno pyszne potrawy i przekąski kuchni polskiej, jak i dania pochodzące z odległych zakątków świata. W ofercie tym czasie niezbędne są podstawowe przyprawy jednoskładnikowe, takie jak sól, pieprz, papryka ostra czy słodka i zioła, jak i mieszanki przeznaczone do mięs, ryb, pizzy, zup, szaszłyków, itp.
Przekąskom w imprezowym menu często towarzyszą dressing, majonez czy też keczup. „Pomimo to dressingi i keczup, w styczniu i lutym, odnotowują najniższą sprzedaż w roku. Szczyt sprzedaży dla tych kategorii przypada w sezonie grillowym. Majonez natomiast najwyższą sprzedaż odnotowuje przed świętami Wielkanocnymi i Bożego Narodzenia” – przyznaje Paula Sobol-Mazur z CMR.
Według danych instytutu, majonez i keczup można znaleźć w około 90% sklepów małoformatowych do 300 mkw., dressingi natomiast dostępne są w około 6-7 na 10 sklepów małego formatu. W trakcie zakupów konsumenci mogą wybierać średnio spośród 4-5 wariantów majonezu, 7 wariantów keczupu oraz 5 wariantów różnych smaków dressingu.
W styczniu i lutym 2021 roku, w porównaniu z analogicznym okresem rok wcześniej, spadła wartość sprzedaży majonezu. W badanym okresie natomiast wzrosła wartość sprzedaży dressingu oraz keczupu. Przede wszystkim lepiej niż przed rokiem sprzedawała sią najpopularniejsza jego wersja, czyli keczup łagodny. W tym czasie wzrosła również liczba sprzedanych opakowań oraz liczba paragonów zawierających wspomniane kategorie5.
„Na początku roku w sklepach małoformatowych do 300 mkw. klienci najwięcej wydali na majonezy wyprodukowane przez Nestlé. W styczniu i lutym 2021 roku w sklepach małoformatowych najlepiej sprzedającym się produktem pod względem wartości sprzedaży był Winiary Majonez Dekoracyjny 400 ml. W tym okresie w trakcie zakupów klienci sklepów do 300 mkw. najwięcej wydali na keczupy wyprodukowane przez Kraft Heinz, najlepiej sprzedającym się produktem pod względem wartości sprzedaży był Keczup Łagodny w butelce 480 ml marki Pudliszki. W przypadku dressingu największą popularnością cieszyły się produkty Nestlé, konsumenci w styczniu i lutym 2021 roku najwięcej wydali na Sos Tatarski i Sos Czosnkowy w słoikach 250 ml marki Winiary” – mówi ekspertka CMR.
Przekąski
Chipsy, chrupki, słone paluszki, precle, talarki, orzeszki, prażynki, popcorn, krakersy i chrupki chlebowe to pozycje, które często lądują na imprezach jako przekąska niewymagająca przygotowań. Nic więc dziwnego, że te najpopularniejsze z nich są najłatwiej dostępne w sklepach, a mowa o paluszkach, chipsach, chrupkach oraz orzeszkach. Nieco mniej sklepów w ofercie posiada popcorn i krakersy, prażynki i chrupki chlebowe. Według CMR w 2020 r. przeciętnie na półce sklepu małoformatowego wystawionych było aż 70 różnych przekąsek słonych (liczba ta rośnie w stosunku do analogicznego okresu rok wcześniej). Najwięcej było wśród nich wariantów chipsów (średnio 30, o 2 więcej niż rok temu), chrupek (średnio 16) i orzeszków (średnio 9). Wszystkie kategorie słonych przekąsek wykazały wzrost obrotów. W 2020 roku wydaliśmy więcej zwłaszcza na popcorn (wzrost o 31%) i krakersy (wzrost o 11%), a największa kategoria wśród słonych przekąsek, chipsy, odnotowała wzrost sprzedaży wartościowej o 7%.
Jakich marek nie powinno zabraknąć w ofercie? Z pewnością tych, których Polacy kupują najwięcej. W kategorii chipsów i chrupek według CMR liderem jest Frito Lay oferujący takie marki jak Lay’s, Cheetos, Star Chips czy Star Snak. Na kolejnym miejscu jest Lorenz z markami takimi jak Crunchips czy Monster Munch.
Na rynku orzeszków (nie tylko słonych) prym wiodą marki własne – około jedna trzecia wydatków na orzeszki w 2020 roku dotyczyła zakupu ich produktów. Około 19% wydatków przypadło produktom Intersnack (marka Felix), a około 12% produktom Lorenz (marka Nic Nac's). Marki własne są obecne w 7 na 10 sklepów małego formatu, Intersnack i Lorenz – w 4 na 10.
W kategorii słonych paluszków, precli i talarków liderem jest Lajkonik, który w analizowanym okresie odpowiadał za około 40% wartości sprzedaży, natomiast jego największym konkurentem jest Aksam, który uzyskał około 38% udziałów. Obaj producenci mogą pochwalić się wysoką dystrybucją, na poziomie około 77%. Kolejny gracz, Cymes, jest obecny w 22% sklepów małego formatu.
Zdrowszą alternatywą takich przekąsek są bakalie i nasiona. Sprzedaż bakalii w sklepach małego formatu w pierwszym kwartale 2021 roku pozostała stabilna w porównaniu do roku ubiegłego. Spośród całej kategorii bakalii największe udziały wartościowe notuje segment słonecznika – ponad 60% całej kategorii bakalii. Potem kolejno plasują się – rodzynki, śliwki i żurawina.
W kategorii bakalii poza głównymi potentatami takimi jak Mirasol, Sonpex, Helio czy Bakalland ogromne znaczenie przypisuje się produktom marek własnych, które w pierwszym kwartale 2021r. stanowiły ponad 12% udziałów wartościowych tej kategorii. Bakalie znajdziemy średnio w 8 sklepach na 10 małego formatu. Najszerszą dystrybucję odnotowują rodzynki oraz słonecznik dostępny w około 60-70% wszystkich placówek tego formatu6.
Na słodko
Na imprezowym stole nie może zabraknąć również nieco słodkości. Ciasteczka, babeczki, czekoladki, praliny mają swoje stałe miejsce tuż obok potraw wytrawnych. Słodycze to jedna z najczęściej wybieranych przekąsek przez Polaków zaraz po owocach i warzywach. Kolorowe żelki oraz pianki nieco ożywią stół i ucieszą nie tylko najmłodszych uczestników przyjęcia, ale również tych starszych gustujących w małych słodkościach. Ciastka i czekoladki dostarczą nieco słodyczy pomiędzy wytrawnymi potrawami.
Oprócz gotowych pozycji na imprezach sprawdzają się wszelkiego rodzaju własnoręcznie przygotowane słodkości. Babeczki, muffiny, minideserki, kremy, ciasta i ciasteczka swoją obecnością w słodkiej części menu ucieszą każdego łasucha. A do ich przygotowania niezbędne są oczywiście produkty do wypieków. Zaczynając od tych podstawowych jak cukier i mąka, a kończąc na tych do ozdabiania, jak lukier czy posypki. Z racji tego, że takie pozycje w menu wiążą się z poświęceniem pewnego czasu na przygotowania warto zaoferować klientom już gotowe wyroby ciastkarskie i cukiernicze w sklepie.
Jest wiele kategorii produktowych, o których należy pamiętać w okresie karnawałowym. Niezależnie czy klienci będą planować spotkania w większym gronie czy mniejszym z pewnością w sklepach będą poszukiwać przekąsek i napojów. Planując ekspozycję na ten okres należy skupić się na tym by maksymalnie ułatwić im to zadanie. Szybkie zakupy, ulubione przekąski, doborowe towarzystwo – dobra zabawa gwarantowana!
Monika Książek
Redaktor
1 źródło: „Polacy porzucają mięso na rzecz roślin”, wirtualnemedia.pl,
https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/polacy-koniec-jedzenia-miesa-stawiaja-na-rosliny
2 źródło: Dane CMR, sklepy małoformatowe, styczeń-luty 2020.
3 źródło: Dane CMR, sklepy małoformatowe, styczeń – grudzień 2020 r.
4 źródło: Dane CMR, sklepy małoformatowe, lipiec 2020 – sierpień 2021 r.
5 źródło: Dane CMR, sklepy małoformatowe, styczeń-luty 2021 vs. styczeń-luty 2020 r.
6 źródło: Dane CMR, sklepy małoformatowe, I kwartał 2021 r.
