Detaliści zmuszeni są obniżać ceny o wartość podatku VAT. Z całą pewnością na rynku już od prawie trzech lat sytuacja jest mało stabilna. Początkowo przez pandemię, następnie zmiany podatkowe w ramach Polskiego Ładu, aktualnie przez mało stabilną sytuację na świecie, mającą bezpośrednie przełożenie na aktualną sytuację na rynku. Przedsiębiorcy nieustannie są poddawani próbie elastyczności i muszą dynamicznie dostosowywać się do wszystkich narzucanych zmian, które niosą ze sobą nowe obowiązki, za którymi ciężko czasami nadążyć.
Jak w kwestii obniżenia podatku VAT może zachować się detalista?
Przedsiębiorca w myśl przepisów, zobligowany jest dokonać obniżki podatku VAT. W konsekwencji ruch ten nie musi doprowadzić do obniżki końcowych cen tych artykułów. Mogą one nawet wzrosnąć, poprzez zwiększenie marży, ewentualnie kosztu zakupu.
Na cenę końcową składają się bowiem koszt zakupu artykułu, koszty operacyjne, koszty zatrudnienia, paliwa, najmu, energii itp. Ich wzrost, pomimo obniżki VAT, może doprowadzić zatem do zwiększenia ceny.
Przedsiębiorca działa w otoczeniu wolnorynkowym i ograniczenie tego działania może zostać dokonane tylko w formie ustawy, a takowej w obecnym systemie prawnym nie ma. Brak przepisów ograniczających dowolne kształtowanie marży handlowej, a tym samym ceny końcowej, nie nakłada na przedsiębiorcę obowiązku ograniczania cen. Zgodnie z art. 3531 Kodeksu Cywilnego – obowiązuje zasada swobody umów. Jedynym sposobem ograniczenia cen jest konkurencja rynkowa. Kupujący sam może wybrać sprzedawcę, u którego zakup będzie bardziej opłacalny.
Czy detalista jest zobowiązany obniżyć ceny?
Jak już wspominaliśmy powyżej, przedsiębiorca ma obowiązek obniżenia podatku VAT. Jednak to niekoniecznie wpłynie na cenę końcową produktu. Co więcej, przedsiębiorca na podstawie art. 2.1 pkt. 1 Ustawy z dnia 13 stycznia 2022 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, w okresie od 1 lutego 2022 r. do dnia 31 lipca 2022 r. sprzedawca dokonujący sprzedaży: towarów spożywczych, o których mowa w art. 146 da ust. 1 pkt. 1 ustawy zmienianej w art. 1 – zamieszcza przy kasie rejestrującej w lokalu przedsiębiorstwa, w którym dokonywana jest sprzedaż tych towarów spożywczych, czytelną informację, że od 1 lutego 2022 r. do 31 lipca 2022 r. sprzedaż tych towarów spożywczych jest objęta stawką podatku od towarów i usług obniżoną do wysokości 0%.
Jak może wyglądać kontrola i czy w ogóle jest legalna?
UOKiK zapowiada kontrole, muszą one jednak być uzasadnione i przeprowadzone zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, a nie w „trybie dowolnym”. Zapowiedzi inspekcji w zakresie „właściwości stosowanej ceny” nie są uregulowane w polskim prawie. Art. 6 Kodeksu Postępowania Administracyjnego obliguje organy państwowe do działania na podstawie obowiązującego prawa. Przedsiębiorca powinien z kolei działać zgodnie z „dobrym obyczajem” i w „interesie społecznym”. Zarówno z Konstytucji Biznesu, jak i przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów, w żaden sposób nie wynika ograniczenie przy ustalaniu cen sprzedaży.
Co grozi za nieobniżenie cen?
Poza obowiązkiem obniżenia VAT, żadne obowiązujące przepisy nie przewidują kar za brak obniżenia cen. Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców tłumaczy, że przedsiębiorca musi działać zgodnie z „dobrymi obyczajami”. Tego pojęcia w żadnym wypadku nie narusza ustalanie cen przez detalistę. Przedsiębiorcy nie są w stanie prowadzić działalności bez kalkulacji kosztów i stosowania marży. Jedyną prawnie dopuszczalną metodą powszechnego ograniczenia cen byłoby wprowadzenie cen maksymalnych, które byłyby dokonane ustawą lub rozporządzeniem. Takie rozwiązanie wzbudziłoby jednak ogromne kontrowersje. Niemożliwym również jest zastosowanie już istniejących przepisów, które dają możliwość nałożenia na przedsiębiorcę kary finansowej za naruszenie zbiorowego interesu konsumentów w wysokości 10% obrotu za rok poprzedni. Problemem jest również to, że w zasadzie przy tak dynamicznie rozwijającej się inflacji, obniżka wprowadzona przez rząd praktycznie się niweluje przez wzrosty kosztów działalności.
Czy detalista w przypadku utrzymania cen może powołać się na podwyższenie marży?
Marża dla przedsiębiorcy to podstawa funkcjonowania firmy, pokrywa ona wszelkie koszty operacyjne firmy i kształtuje zysk, który pozwala na dalsze funkcjonowanie.
Reasumując, zapowiadane kontrole to w pewnym sensie „straszak” dla przedsiębiorcy. Dla ostrożności, marża powinna być kalkulowana o rzeczywiste koszty działalności.
Co się wydarzy kiedy przestanie już obowiązywać obniżka o podatek VAT? Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego w grudniu 2021 r. ceny żywności wzrosły o 2,1% w porównaniu do listopada (w tym dla owoców aż o 6%). Wszelkie prognozy ekonomiczne zakładają niestety utrzymanie się wysokiej inflacji, wobec czego naiwnym byłoby założenie, że brak istniejącej obniżki o podatek VAT, nie wpłynie na podwyższenie cen. Jeżeli zostaną zniesione to przedsiębiorcy będą musieli uwzględnić ten fakt w swoich kosztach, wobec czego będą musieli podnieść ceny. Najbliższy czas wydaje się być trudny nie tylko dla detalistów, ale i dla wszystkich korzystających z ich usług.
* źródło: Ustawa z dnia 13 stycznia 2022 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług.
Jak w kwestii obniżenia podatku VAT może zachować się detalista?
Przedsiębiorca w myśl przepisów, zobligowany jest dokonać obniżki podatku VAT. W konsekwencji ruch ten nie musi doprowadzić do obniżki końcowych cen tych artykułów. Mogą one nawet wzrosnąć, poprzez zwiększenie marży, ewentualnie kosztu zakupu.
Na cenę końcową składają się bowiem koszt zakupu artykułu, koszty operacyjne, koszty zatrudnienia, paliwa, najmu, energii itp. Ich wzrost, pomimo obniżki VAT, może doprowadzić zatem do zwiększenia ceny.
Przedsiębiorca działa w otoczeniu wolnorynkowym i ograniczenie tego działania może zostać dokonane tylko w formie ustawy, a takowej w obecnym systemie prawnym nie ma. Brak przepisów ograniczających dowolne kształtowanie marży handlowej, a tym samym ceny końcowej, nie nakłada na przedsiębiorcę obowiązku ograniczania cen. Zgodnie z art. 3531 Kodeksu Cywilnego – obowiązuje zasada swobody umów. Jedynym sposobem ograniczenia cen jest konkurencja rynkowa. Kupujący sam może wybrać sprzedawcę, u którego zakup będzie bardziej opłacalny.
Czy detalista jest zobowiązany obniżyć ceny?
Jak już wspominaliśmy powyżej, przedsiębiorca ma obowiązek obniżenia podatku VAT. Jednak to niekoniecznie wpłynie na cenę końcową produktu. Co więcej, przedsiębiorca na podstawie art. 2.1 pkt. 1 Ustawy z dnia 13 stycznia 2022 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, w okresie od 1 lutego 2022 r. do dnia 31 lipca 2022 r. sprzedawca dokonujący sprzedaży: towarów spożywczych, o których mowa w art. 146 da ust. 1 pkt. 1 ustawy zmienianej w art. 1 – zamieszcza przy kasie rejestrującej w lokalu przedsiębiorstwa, w którym dokonywana jest sprzedaż tych towarów spożywczych, czytelną informację, że od 1 lutego 2022 r. do 31 lipca 2022 r. sprzedaż tych towarów spożywczych jest objęta stawką podatku od towarów i usług obniżoną do wysokości 0%.
Jak może wyglądać kontrola i czy w ogóle jest legalna?
UOKiK zapowiada kontrole, muszą one jednak być uzasadnione i przeprowadzone zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, a nie w „trybie dowolnym”. Zapowiedzi inspekcji w zakresie „właściwości stosowanej ceny” nie są uregulowane w polskim prawie. Art. 6 Kodeksu Postępowania Administracyjnego obliguje organy państwowe do działania na podstawie obowiązującego prawa. Przedsiębiorca powinien z kolei działać zgodnie z „dobrym obyczajem” i w „interesie społecznym”. Zarówno z Konstytucji Biznesu, jak i przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów, w żaden sposób nie wynika ograniczenie przy ustalaniu cen sprzedaży.
Co grozi za nieobniżenie cen?
Poza obowiązkiem obniżenia VAT, żadne obowiązujące przepisy nie przewidują kar za brak obniżenia cen. Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców tłumaczy, że przedsiębiorca musi działać zgodnie z „dobrymi obyczajami”. Tego pojęcia w żadnym wypadku nie narusza ustalanie cen przez detalistę. Przedsiębiorcy nie są w stanie prowadzić działalności bez kalkulacji kosztów i stosowania marży. Jedyną prawnie dopuszczalną metodą powszechnego ograniczenia cen byłoby wprowadzenie cen maksymalnych, które byłyby dokonane ustawą lub rozporządzeniem. Takie rozwiązanie wzbudziłoby jednak ogromne kontrowersje. Niemożliwym również jest zastosowanie już istniejących przepisów, które dają możliwość nałożenia na przedsiębiorcę kary finansowej za naruszenie zbiorowego interesu konsumentów w wysokości 10% obrotu za rok poprzedni. Problemem jest również to, że w zasadzie przy tak dynamicznie rozwijającej się inflacji, obniżka wprowadzona przez rząd praktycznie się niweluje przez wzrosty kosztów działalności.
Czy detalista w przypadku utrzymania cen może powołać się na podwyższenie marży?
Marża dla przedsiębiorcy to podstawa funkcjonowania firmy, pokrywa ona wszelkie koszty operacyjne firmy i kształtuje zysk, który pozwala na dalsze funkcjonowanie.
Reasumując, zapowiadane kontrole to w pewnym sensie „straszak” dla przedsiębiorcy. Dla ostrożności, marża powinna być kalkulowana o rzeczywiste koszty działalności.
Co się wydarzy kiedy przestanie już obowiązywać obniżka o podatek VAT? Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego w grudniu 2021 r. ceny żywności wzrosły o 2,1% w porównaniu do listopada (w tym dla owoców aż o 6%). Wszelkie prognozy ekonomiczne zakładają niestety utrzymanie się wysokiej inflacji, wobec czego naiwnym byłoby założenie, że brak istniejącej obniżki o podatek VAT, nie wpłynie na podwyższenie cen. Jeżeli zostaną zniesione to przedsiębiorcy będą musieli uwzględnić ten fakt w swoich kosztach, wobec czego będą musieli podnieść ceny. Najbliższy czas wydaje się być trudny nie tylko dla detalistów, ale i dla wszystkich korzystających z ich usług.
* źródło: Ustawa z dnia 13 stycznia 2022 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług.
