Śniadanie to podstawa; śniadanie – najważniejszy posiłek dnia; śniadanie musi być pożywne; wiele tego typu konfiguracji ze słowem „śniadanie” znajdziemy w internetowych wyszukiwarkach. Większość wyświetlonych treści – jest prawdą. Wszyscy wiemy, że śniadanie jest ważne, i jak powinien wyglądać wzorowy pierwszy posiłek – ale jak ta wiedza ma się do rzeczywistych wyborów? Jak wyglądają poranki w polskich domach?
Poranki… bywają różne, raz szybkie – z brakiem czasu na wykwintne śniadanie, innego dnia – spokojne, wręcz leniwe, kiedy możemy w spokoju delektować się przygotowanym pierwszym posiłkiem.
Te pierwsze rodzaje śniadań – zazwyczaj praktykowane są w tygodniu roboczym, kiedy pośpiech wynika przede wszystkim ze sporej ilości porannych obowiązków: szykujemy się do pracy, dzieci do przedszkola czy szkoły. Wówczas warto zaplanować poranny posiłek już poprzedniego dnia i przygotować odpowiednie składniki do jego przygotowania.
Inaczej wyglądają weekendowe początki dnia, kiedy z reguły wszyscy domownicy mogą cieszyć się brakiem porannego napięcia czy dzwoniącym zbyt wcześnie budzikiem. Wtedy znacznie częściej skupiamy się na śniadaniu, poświęcamy więcej uwagi na jego skomponowanie i przygotowanie, a co najważniejsze – mamy znacznie więcej czasu na wspólne rodzinne delektowanie się nim.
Według badania przeprowadzonego przez SW Research dla naszego magazynu okazuje się, że Polacy na śniadanie najczęściej jedzą coś, co nie wymaga zbyt dużego przygotowania np. kanapki, płatki na mleku (37,6%). Prawie 3 na 10 badanych (29,4%) przyznało, że nie wyobraża sobie pierwszego posiłku bez kawy, niemal tyle samo osób (28,8%) do śniadania preferuje herbatę. 1/4 Polaków (21,3%) woli zacząć dzień od ciepłego posiłku np. od owsianki czy jajecznicy.
Śniadanie definiuje nasz styl życia?
O której jemy? Jak wynika z badań Instytutu Badawczego ARC Rynek i Opinia, najpopularniejszą porą śniadania większości z nas są godziny pomiędzy szóstą a ósmą rano (48% badanych). Co trzeci Polak je śniadanie dopiero po godzinie 10.00, a zaledwie 1% robi to przed szóstą.
Na stu Polaków statystycznie przypadają także cztery osoby, które śniadanie jedzą dopiero po godzinie 12.00. Co ciekawe, te wyliczenia oraz zbadane tu zwyczaje śniadaniowe mówią bardzo wiele nie tylko o naszych preferencjach względem porannego posiłku, ale także o całym naszym stylu życia.
Królowa śniadań: KANAPKA1
Według danych IPSOS w polskich domach śniadania jada się zazwyczaj prosto i szybko. Poranki są zdominowane przez kanapki – aż 88% Polaków deklaruje, że to one pojawiają się u nich na śniadanie najczęściej.
Kanapka towarzyszy nam także w ciągu dnia – dla 77% ankietowanych jest najczęściej jedzoną potrawą na drugie śniadanie.
Ogólnie rzecz biorąc, wytrawne śniadania wiodą prym nad tymi słodkimi. Według danych IPSOS 39% ankietowanych przyznaje, że regularnie jada śniadania na ciepło. Wśród słodkich opcji na śniadaniowym stole królują ponownie... kanapki.
Tym razem z dżemem lub kremem czekoladowym – jada je regularnie 25% Polaków. Tylko 15% przyznaje, że na śniadanie je płatki z mlekiem, a owsianki czy jogurty z musli tylko 9%.
Płatki śniadaniowe – miejsce dla innowacyjności
Okazja śniadaniowa jest istotnym obszarem dla innowacji, przy czym jedną z kluczowych kategorii adresujących potrzeby zarówno dorosłych, jak i dzieci pozostają płatki śniadaniowe. Bazując na danych konsumenckich Mintel, jedynie 16% respondentów w Polsce twierdzi, że nie je płatków śniadaniowych. Przyglądając się preferencjom w gronie osób jedzących płatki, najczęstszym wyborem są płatki naturalne (bez nut smakowych) oraz warianty czekoladowe.
Myśląc o oknach możliwości dla marek płatków śniadaniowych i potencjalnych ścieżkach dla rozwoju nowych produktów, warto wskazać na pozycjonowanie wykraczające poza samą okazję śniadaniową, z naciskiem na całodzienne przekąszanie. Dane Mintel wskazują, że 15% polskich konsumentów w tej kategorii je płatki jako przekąskę między śniadaniem a lunch'em, zaś 12% między lunch'em a obiadem. „Silnym trendem pozostaje ulepszanie i upraszczanie receptur, a także oferowanie wartości dodanej. Ilustrują to prozdrowotne postawy konsumenckie. Na przykład, aż 80% konsumentów w Polsce w kategorii płatków deklaruje, że wolą oni warianty, które wykorzystują naturalnie słodkie składniki (np. kawałki suszonych owoców) w porównaniu z wariantami słodzonymi cukrem rafinowanym. Myśląc o budowaniu wartości dodanej, warto wskazać na zainteresowanie benefitami funkcjonalnymi. Jedną ze ścieżek są produkty wspierające zdrowie jelit. Na zainteresowanie zakupem takich płatków wskazuje aż 58% polskich respondentów” – komentuje Honorata Jarocka, Senior Food and Drink Analyst, Mintel.
Lepiej jeść znaczy lepiej żyć
Zdrowe odżywcze śniadanie ma szczególne znaczenie dla naszego mózgu. Trzeba tylko wiedzieć jakie produkty wybrać, by wspomagać produkcję serotoniny oraz by dostarczyć odpowiednią ilość protein. Dzięki temu będziemy się cieszyć dobrym samopoczuciem.
Śniadanie to nie tylko sposób na zaspokojenie głodu. Wpływa ono na zdolność zapamiętywania, poprawę koncentracji i lepsze samopoczucie. Trudno uczyć się i pracować bez odpowiedniego paliwa, dlatego należy z uwagą podchodzić do wyboru produktów śniadaniowych.
By jeszcze lepiej zrozumieć istotną rolę śniadania, warto uświadomić sobie, że powinno ono dostarczać 25-30% dziennego zapotrzebowania kalorycznego.
Niekompletny posiłek zjedzony w pośpiechu bądź jego brak – potrafi zepsuć nawet najlepiej zaplanowany dzień. Po takim początku dnia szybko się męczymy, łatwo dekoncentrujemy i brakuje nam motywacji do działania, co często skutkuje obniżeniem nastroju i po prostu złym humorem, a także niekorzystnym samopoczuciem czy napadami głodu w ciągu całego dnia.
Przygotowanie pożywnego i zdrowego śniadania wcale nie musi być pracochłonne czy trudne. Wystarczy mieć pod ręką odpowiednie produkty.
Co zatem jest najzdrowsze? I tutaj nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Na pewno powinien być to posiłek zbilansowany, z odpowiednią porcją białek, węglowodanów i tłuszczy. W wielu komentarzach dietetyków pojawiają się podobnie wnioski: najważniejsze jest słuchanie własnego organizmu. Śniadanie nie musi być najważniejszym posiłkiem dnia, ważne, że było regularnie obecne w naszej diecie.
Zdrowe czyli jakie?2
Jak tłumaczy na portalu medonet.pl Joanna Kozub, dietetyk – śniadanie jest bardzo indywidualną kwestią, szczególnie jeśli chodzi o odczuwanie apetytu. „Są osoby, które od samej porannej pobudki już czują głód i są przyzwyczajone do wczesnego jedzenia śniadań. Z kolei osoby, które budzą się później, najczęściej pierwszy posiłek spożywają dopiero koło godziny 12.00 – i nie ma w tym nic złego. Jeśli ktoś prowadzi bardzo nieregularny tryb życia, to odczuwanie głodu i sytości może być zaburzone. W takiej sytuacji powinno się zaplanować śniadanie w miarę jak najbardziej optymalnie do swoich obowiązków. Pierwszy posiłek daje nam zastrzyk energii na rozpoczynający się dzień, więc jest ważnym elementem codzienności” – dodaje.
Jak przyznaje dietetyk – śniadanie nie musi zawierać węglowodanów. Choć są łatwym dla nas źródłem energii, nie u każdej osoby się sprawdzą w standardowej formie. Osoby z nadwagą i złą tolerancją węglowodanów nie powinny zaczynać dnia od owsianki czy kanapek. Powinny skupić się na posiłkach o niskim indeksie glikemicznym. „Z kolei osoby zdrowe powinny tak komponować śniadanie, aby zawierało węglowodany, białka i tłuszcze. Najlepiej, gdy podstawą są świeże warzywa z dodatkiem nasion i oleju. Wkładką białkową może być mięso, nabiał, jajka, ryby lub strączki. Dobrze jest włączać do diety różne superfoods, jak szpinak, owoce jagodowe, nasiona chia lub czarnuszki czy kiełki” – radzi Joanna Kozub.
Śniadaniowe przysmaki
Jako baza porannego posiłku doskonale sprawdzają się pełnoziarniste produkty zbożowe, czyli np. płatki zbożowe, mieszanki musli, owsianki, ale także pieczywo – stanowią doskonałą bazę do przygotowania pierwszego posiłku. Nieodzowny okazuje się nabiał. Mleko, sery żółte, serki wiejskie, jogurty, twarożki i serki do smarowania, jajka – w przeróżnych postaciach – to doskonały pomysł na pierwszy posiłek. Jak wygląda sprzedaż poszczególnych kategorii śniadaniowych w osiedlowych sklepach i jak postrzegają je konsumenci?
Wędliny na topie
Rośnie zainteresowanie wyrobami pakowanymi, jak również tymi, które cechuje polskie pochodzenie. W kategorii wędlin wciąż pozycję numer jeden mają kiełbasy tradycyjne, za nimi plasują się parówki i serdelki oraz szynki. Ważnym segmentem wędlin paczkowanych są parówki i serdelki, a także kiełbasy tradycyjne i szynki.
Zmieniło się także postrzeganie wędlin paczkowanych przez konsumentów w Polsce. Nie są już kojarzone z produktem niskiej jakości, a wręcz przeciwnie. Skład produktu – mówi sam za siebie. Wysoka zawartość mięsa, które nie jest oddzielane mechanicznie, bez substancji konserwujących czy zbędnych dodatków – lista składników jest krótka i przejrzysta.
• Wartość sprzedaży w małych sklepach rośnie
Paczkowane wędliny suche oraz szynki, to kategorie, za których sprzedaż w głównej mierze odpowiedzialne są dyskonty. W przypadku wędlin suchych w okresie lipiec 2021 – czerwiec 2022 odpowiadały one za 65% wartości sprzedaży kategorii a w przypadku szynek – aż za 80%. Sklepy małoformatowe do 300 mkw. generowały w tym czasie z kolei 13% wartości sprzedaży wędlin suchych i zaledwie 5% sprzedaży paczkowanych szynek.
Jak podkreśla Nikodem Pankowiak, Analityk danych sprzedażowych, Centrum Monitorowania Rynku – warto jednak zwrócić uwagę, iż wartość sprzedaży obu tych kategorii w małym formacie rośnie. W okresie październik 2021 – wrzesień 2022 wędliny suche urosły o 17%, szynki – o 13%. Nie są to wzrosty spowodowane wyłącznie inflacją, ponieważ wzrósł także wolumen – w przypadku paczkowanych wędlin suchych o 4%, z kolei w przypadku szynek o 21%. Średnia cena za opakowanie we wrześniu 2022, w sklepach małoformatowych wynosiła 6,69 zł, czyli o 69 gr więcej niż w tym samym miesiącu rok temu. Opakowanie wędlin suchych w tym samym kanale kosztowało zaś we wrześniu 7,28 zł – o 1,20 zł więcej niż rok temu.
Zarówno paczkowane wędliny suche jak i szynki znajdziemy w co drugim sklepie małego formatu. W części sklepów, w której produkty z tych kategorii są nieobecne, zastępują je produkty na wagę. W tych placówkach małoformatowych, w których są dostępne, klienci mogą wybierać średnio z 3 różnych wariantów zarówno paczkowanych wędlin suchych, jak i szynek. „Wśród producentów z kategorii paczkowanych wędlin suchych w małym formacie liderem pozostaje firma Balcerzak (39% udziałów w wartości sprzedaży w okresie październik 2021 – wrzesień 2022), podium uzupełniają Olewnik (19%) i Animex (17%). Produktem z tej kategorii, który w tym samym okresie najczęściej lądował w koszykach kupujących była Żywiecka Ekstra w plastrach od firmy Balcerzak. W przypadku szynek, producenci z największymi udziałami w wartości sprzedaży to Animex (53%), Bell Polska (20%) i Sokołów (10%). Produktem, po który klienci sklepów małoformatowych sięgali najchętniej była szynka konserwowa w plastrach w opakowaniu 120 g od marki Krakus (Animex)” – podsumowuje Nikodem Pankowiak.
Sery żółte na paragonach
Sery żółte to kolejna kategoria, za której sprzedaż w głównej mierze odpowiadają dyskonty. W okresie lipiec 2021 – czerwiec 2022 ten kanał wygenerował 72% wartości sprzedaży całej kategorii. W tym samym czasie sklepy małoformatowe do 300 mkw. odpowiadały za 11% całej sprzedaży. Można powiedzieć, że pod tym względem zakupowe przyzwyczajenia konsumentów się nie zmieniają – w analogicznym okresie rok wcześniej, rozkład sprzedaży paczkowanych żółtych serów na poszczególne kanały wyglądał identycznie.
„Paczkowane sery żółte to kategoria, którą możemy znaleźć w 9 na 10 sklepów małoformatowych – zdecydowanie najczęściej będą to produkty SM Mlekpol, które znajdziemy w 7 na 10 placówek tego typu. W okresie październik 2021 – wrzesień 2022 wartość sprzedaży tej kategorii w sklepach małoformatowych wzrosła o 20%, jednak w tym wypadku są to wzrosty napędzane przez inflację i rosnące ceny, bo w tym samym czasie wolumen sprzedaży zmalał o 2%. Wzrosty cen w tej kategorii faktycznie mogą być dla klientów zauważalne – we wrześniu zeszłego roku opakowanie serów żółtych w kosztowało w małym formacie średnio 4,90 zł. We wrześniu tego roku to już 6,63 zł” – zauważa Analityk danych sprzedażowych, CMR.
• 10 wariantów serów paczkowanych na półce*
Między październikiem 2021 a wrześniem 2022 paczkowane sery żółte w plastrach odpowiadały za 77% wartości sprzedaży paczkowanych żółtych serów w sklepach małoformatowych, 12% przypadło serom żółtym w kostce. Sery żółte górskie, tarte i te w wersji „snack” nie przekraczają łącznie 10% wartości sprzedaży całej kategorii. „W tym samym okresie wśród producentów największe udziały w wartości sprzedaży odnotowała firma SM Mlekpol (42%), drugie miejsce zajął Hochland (12%), a tuż za nim znalazł się Sierpc (11%). Klienci, którzy w sklepach małoformatowych mogą wybierać średnio spośród 10 wariantów paczkowanych żółtych serów, najchętniej sięgali po ser gouda w plastrach (opakowanie 150 g) od SM Mlekpol” – podsumowuje Nikodem Pankowiak, CMR.
Dynamiczny rozwój oferty
handlowej
Śniadanie to najważniejszy posiłek dnia. Warto zadbać, aby było dobrze zbilansowane i dostarczyło nam energii niezbędnej do zaplanowanych aktywności. Śniadania powinny być pożywne, urozmaicone i smaczne, a dzięki temu pozwolą na wykorzystanie naszego potencjału w pracy lub szkole. Najlepiej, gdyby w menu śniadaniowym dominowały zdrowe i świeże produkty, jak najmniej przetworzone. „Na szczęście wiele sieci handlowych oraz sklepów typu convenience rozbudowało swoją ofertę w tym obszarze tak, by w jak największym stopniu odpowiedzieć na potrzeby klientów. Dzięki temu, konsumenci mają szeroki wybór nawet na półkach lokalnych sklepów i są w stanie kreatywnie podejść do przygotowywania zdrowego śniadania. Oferta handlowa rozwija się na tyle dynamicznie, że w nawet niewielkim sklepiku, zlokalizowanym blisko miejsca zamieszkania można zaopatrzyć się w szeroki i bogaty asortyment niezbędny do przygotowania zbilansowanego śniadania. Dzięki temu można oszczędzić czas, nie poświęcając go na długie zakupy w odległym markecie. Smaczne i pożywne śniadanie to także sposób na uniknięcie rutyny i wprowadzenie w dobry nastrój a także zapewnienie energii na cały dzień – bez względu na porę roku” – komentuje Agnieszka Fic-Rabcewicz, Account Manager, ASM Sales Force Agency.
Obecnie można zaobserwować silny trend w postaci szybkich przekąsek śniadaniowych jak owsianki z różnorodnymi dodatkami takimi jak mix owoców, bakalii lub miodu i przetworów owocowych. Jak zauważa Agnieszka Fic-Rabcewicz – popularność zyskują wrapy z miksem warzyw, serów czy innych składników takich jak awokado, czy jajka. Przygotowując kanapki, kładźmy nacisk, aby sama podstawa, czyli pieczywo było świeże i najlepszej jakości pod względem składników oraz dodatków. Nie bójmy się eksperymentować! Niech śniadanie będzie dla nas możliwością do tworzenia swoich własnych, autorskich posiłków z coraz to nowych, dostępnych w pobliskim sklepie produktów. Szczególnie dzieci powinny mieć możliwość tworzenia swoich własnych posiłków, co pozwoli im na kolejne eksperymenty kulinarne i wpłynie na szybki oraz zdrowy rozwój zarówno intelektualny, jak i fizyczny. Przejmując inicjatywę, bez zbędnych konsultacji pozwoli nam to na szybkie i pozytywne zmiany z początkiem każdego, kolejnego dnia.
Monika GórkaZastępca Redaktora Naczelnego
1 źródło: IPSOS, Trendy w zwyczajach żywieniowych Polaków Edycja 2021. Realizacja badania: od lipca do sierpnia 2021, metoda TAPI (w domach respondentów przy użyciu tabletów) na ogólnopolskiej próbie osób w wieku 15+, reprezentatywnej ze względu na: płeć, wiek, wykształcenie, region i wielkość miejscowości; N=804.
2 źródło: https://zywienie.medonet.pl/zdrowe-odzywianie/
* źródło: CMR, sklepy małoformatowe do 300 mkw. Październik 2021 – wrzesień 2022
