W badaniu Komisji z 2020 r. podkreślono, że 53,3 proc. zbadanych twierdzeń dotyczących ekologiczności w UE uznano za niejasne, wprowadzające w błąd lub niewystarczająco uzasadnione, a 40 proc. – za bezpodstawne. Brak wspólnych przepisów regulujących posługiwanie się przez firmy dobrowolnymi twierdzeniami dotyczącymi ekologiczności prowadzi do pseudoekologicznego marketingu i stwarza nierówne warunki działania na rynku UE, ze szkodą dla przedsiębiorstw, które rzeczywiście są ekologiczne.
Wiarygodne, porównywalne i weryfikowalne informacje dla konsumentów
Zgodnie z wnioskiem Komisji, przedsiębiorstwa, które zdecydują się na stosowanie „twierdzenia dotyczącego ekologiczności” w odniesieniu do swoich produktów lub usług, będą musiały przestrzegać minimalnych norm dotyczących uzasadnienia tego twierdzenia i sposobu jego przekazywania.
Wniosek dotyczy jednoznacznych twierdzeń, takich jak: „T-shirt z butelek PET pochodzących z recyklingu”, „zrekompensowane emisje z wysyłki”, „opakowanie wykonane w 30 proc. z tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu” lub „krem z filtrem przeciwsłonecznym przyjaznym dla oceanu”. Nowe przepisy mają także ograniczyć liczbę systemów oznakowania ekologicznego i uregulować tworzenie nowych, publicznych i prywatnych, systemów oznakowania. Przepisy obejmują wszystkie dobrowolne twierdzenia dotyczące wpływu na środowisko, aspektów związanych ze środowiskiem i efektywności ekologicznej produktów, usług i samych przedsiębiorstw. Nie uwzględniono w nich jednak twierdzeń, które są objęte obowiązującymi przepisami UE, np. dotyczącymi oznakowania ekologicznego UE lub logo żywności ekologicznej, ponieważ obowiązujące przepisy zapewniają już wiarygodność tych prawnie regulowanych twierdzeń. Z tego samego powodu nie uwzględniono twierdzeń, które zostaną objęte szczegółowymi przepisami UE w najbliższej przyszłości.
Zanim przedsiębiorstwo posłuży się twierdzeniem dotyczącym ekologiczności objętym nowymi przepisami, obowiązkowa będzie niezależna weryfikacja twierdzenia i przedstawienie potwierdzających je dowodów naukowych. W ramach tej analizy naukowej przedsiębiorstwa będą musiały określić wpływ na środowisko, który jest rzeczywiście istotny dla danego produktu, oraz wszelkie ewentualne zależności, aby przedstawić pełny i dokładny obraz sytuacji.
Jasne i zharmonizowane zasady i etykiety
Szereg przepisów zagwarantuje przekazywanie twierdzeń w jasny sposób. Na przykład oświadczenia lub etykiety, w których wykorzystuje się zagregowane wyniki oceny oddziaływania na środowisko, będą zakazane, chyba że uwzględniono je w przepisach UE. Jeżeli produkty lub organizacje są porównywane z innymi, takie porównania powinny opierać się na równoważnych informacjach i danych.
Wniosek ureguluje również kwestię oznakowania ekologicznego. Obecnie istnieje co najmniej 230 różnych rodzajów oznakowania i wiele wskazuje na to, że powoduje to dezorientację konsumentów i wzbudza ich nieufność. Aby kontrolować mnożenie się takich oznaczeń, wprowadzanie nowych publicznych systemów oznakowania nie będzie możliwe, chyba że zostaną opracowane na szczeblu UE. Z kolei przed wprowadzeniem nowego prywatnego systemu konieczne będzie udowodnienie, że jest on bardziej zaawansowany w zakresie ochrony środowiska niż istniejące systemy, i uzyskanie odpowiedniego zezwolenia. Opracowano szczegółowe zasady dotyczące ogólnie oznakowania ekologicznego: musi ono również być wiarygodne, przejrzyste, weryfikowane przez niezależne podmioty i poddawane regularnym przeglądom.
Zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie twierdzeń dotyczących ekologiczności będzie teraz wymagał zatwierdzenia przez Parlament Europejski i Radę.
"Wszyscy chcemy zrobić, co w naszej mocy, aby ograniczyć wpływ naszych wyborów konsumpcyjnych na środowisko. Ekologiczne życie nie jest jednak łatwe. Jesteśmy bombardowani informacjami. Na rynku UE istnieje 230 różnych oznakowań ekologicznych. Zaufanie do twierdzeń dotyczących ekologiczności i etykiet na produktach jest istotne. Przedstawione dziś przez Komisję wnioski będą chronić przedsiębiorstwa i konsumentów przed szkodliwymi praktykami pseudoekologicznego marketingu i przeciwdziałać mnożeniu się etykiet. Chcemy pomóc konsumentom zyskać większą pewność co do wyborów, jakich dokonują, i zadbać o to, by nagradzane były przedsiębiorstwa, które podejmują rzeczywiste wysiłki na rzecz ograniczenia swojego wpływu na przyrodę, wykorzystanie zasobów, emisje lub zanieczyszczenie. Powinniśmy również rozszerzyć stosowanie wspólnych wiarygodnych etykiet, takich jak oznakowanie ekologiczne UE, które jest znakiem doskonałości pod względem ochrony środowiska na naszym jednolitym rynku".
Virginijus Sinkevičius, komisarz do spraw środowiska, oceanów i rybołówstwa - 22/03/2023
"Twierdzenia dotyczące ekologiczności są wszędzie: podkoszulki przyjazne dla oceanów, banany neutralne pod względem emisji, soki przyjazne dla pszczół, dostawy o zerowym śladzie węglowym itd. Niestety zbyt często są one nieuzasadnione lub nie ma dowodów, że są prawdziwe. Otwiera to drogę do pseudoekologicznego marketingu i stawia w niekorzystnej sytuacji przedsiębiorstwa wytwarzające rzeczywiście zrównoważone produkty. Wielu Europejczyków chce przyczynić się do bardziej zrównoważonego świata poprzez swoje zakupy. Musimy sprawić, aby mogli ufać deklaracjom składanym przez firmy. Dzięki tej propozycji konsumenci mają pewność, że gdy coś jest sprzedawane jako ekologiczne, to takie rzeczywiście jest".
Frans Timmermans, wiceprzewodniczący wykonawczy do spraw Europejskiego Zielonego Ładu
Źródło: KE
Fot: mat. prasowe
Wiarygodne, porównywalne i weryfikowalne informacje dla konsumentów
Zgodnie z wnioskiem Komisji, przedsiębiorstwa, które zdecydują się na stosowanie „twierdzenia dotyczącego ekologiczności” w odniesieniu do swoich produktów lub usług, będą musiały przestrzegać minimalnych norm dotyczących uzasadnienia tego twierdzenia i sposobu jego przekazywania.
Wniosek dotyczy jednoznacznych twierdzeń, takich jak: „T-shirt z butelek PET pochodzących z recyklingu”, „zrekompensowane emisje z wysyłki”, „opakowanie wykonane w 30 proc. z tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu” lub „krem z filtrem przeciwsłonecznym przyjaznym dla oceanu”. Nowe przepisy mają także ograniczyć liczbę systemów oznakowania ekologicznego i uregulować tworzenie nowych, publicznych i prywatnych, systemów oznakowania. Przepisy obejmują wszystkie dobrowolne twierdzenia dotyczące wpływu na środowisko, aspektów związanych ze środowiskiem i efektywności ekologicznej produktów, usług i samych przedsiębiorstw. Nie uwzględniono w nich jednak twierdzeń, które są objęte obowiązującymi przepisami UE, np. dotyczącymi oznakowania ekologicznego UE lub logo żywności ekologicznej, ponieważ obowiązujące przepisy zapewniają już wiarygodność tych prawnie regulowanych twierdzeń. Z tego samego powodu nie uwzględniono twierdzeń, które zostaną objęte szczegółowymi przepisami UE w najbliższej przyszłości.
Zanim przedsiębiorstwo posłuży się twierdzeniem dotyczącym ekologiczności objętym nowymi przepisami, obowiązkowa będzie niezależna weryfikacja twierdzenia i przedstawienie potwierdzających je dowodów naukowych. W ramach tej analizy naukowej przedsiębiorstwa będą musiały określić wpływ na środowisko, który jest rzeczywiście istotny dla danego produktu, oraz wszelkie ewentualne zależności, aby przedstawić pełny i dokładny obraz sytuacji.
Jasne i zharmonizowane zasady i etykiety
Szereg przepisów zagwarantuje przekazywanie twierdzeń w jasny sposób. Na przykład oświadczenia lub etykiety, w których wykorzystuje się zagregowane wyniki oceny oddziaływania na środowisko, będą zakazane, chyba że uwzględniono je w przepisach UE. Jeżeli produkty lub organizacje są porównywane z innymi, takie porównania powinny opierać się na równoważnych informacjach i danych.
Wniosek ureguluje również kwestię oznakowania ekologicznego. Obecnie istnieje co najmniej 230 różnych rodzajów oznakowania i wiele wskazuje na to, że powoduje to dezorientację konsumentów i wzbudza ich nieufność. Aby kontrolować mnożenie się takich oznaczeń, wprowadzanie nowych publicznych systemów oznakowania nie będzie możliwe, chyba że zostaną opracowane na szczeblu UE. Z kolei przed wprowadzeniem nowego prywatnego systemu konieczne będzie udowodnienie, że jest on bardziej zaawansowany w zakresie ochrony środowiska niż istniejące systemy, i uzyskanie odpowiedniego zezwolenia. Opracowano szczegółowe zasady dotyczące ogólnie oznakowania ekologicznego: musi ono również być wiarygodne, przejrzyste, weryfikowane przez niezależne podmioty i poddawane regularnym przeglądom.
Zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie twierdzeń dotyczących ekologiczności będzie teraz wymagał zatwierdzenia przez Parlament Europejski i Radę.
"Wszyscy chcemy zrobić, co w naszej mocy, aby ograniczyć wpływ naszych wyborów konsumpcyjnych na środowisko. Ekologiczne życie nie jest jednak łatwe. Jesteśmy bombardowani informacjami. Na rynku UE istnieje 230 różnych oznakowań ekologicznych. Zaufanie do twierdzeń dotyczących ekologiczności i etykiet na produktach jest istotne. Przedstawione dziś przez Komisję wnioski będą chronić przedsiębiorstwa i konsumentów przed szkodliwymi praktykami pseudoekologicznego marketingu i przeciwdziałać mnożeniu się etykiet. Chcemy pomóc konsumentom zyskać większą pewność co do wyborów, jakich dokonują, i zadbać o to, by nagradzane były przedsiębiorstwa, które podejmują rzeczywiste wysiłki na rzecz ograniczenia swojego wpływu na przyrodę, wykorzystanie zasobów, emisje lub zanieczyszczenie. Powinniśmy również rozszerzyć stosowanie wspólnych wiarygodnych etykiet, takich jak oznakowanie ekologiczne UE, które jest znakiem doskonałości pod względem ochrony środowiska na naszym jednolitym rynku".
Virginijus Sinkevičius, komisarz do spraw środowiska, oceanów i rybołówstwa - 22/03/2023
"Twierdzenia dotyczące ekologiczności są wszędzie: podkoszulki przyjazne dla oceanów, banany neutralne pod względem emisji, soki przyjazne dla pszczół, dostawy o zerowym śladzie węglowym itd. Niestety zbyt często są one nieuzasadnione lub nie ma dowodów, że są prawdziwe. Otwiera to drogę do pseudoekologicznego marketingu i stawia w niekorzystnej sytuacji przedsiębiorstwa wytwarzające rzeczywiście zrównoważone produkty. Wielu Europejczyków chce przyczynić się do bardziej zrównoważonego świata poprzez swoje zakupy. Musimy sprawić, aby mogli ufać deklaracjom składanym przez firmy. Dzięki tej propozycji konsumenci mają pewność, że gdy coś jest sprzedawane jako ekologiczne, to takie rzeczywiście jest".
Frans Timmermans, wiceprzewodniczący wykonawczy do spraw Europejskiego Zielonego Ładu
Źródło: KE
Fot: mat. prasowe
