Rafinowany, nierafinowany, raw – surowy, tłoczony na zimno, tłoczony na gorąco, virgin - tłuszcze roślinne to cała gama odmian a każdy z nich posiada cenne dla zdrowia właściwości i dużą ilość kwasów nienasyconych omega-3 i omega-6.
Na zdrowie!
Tłuszcze roślinne pozyskiwane są z roślin, przede wszystkim z nasion, pestek, a czasem także ich owoców. Zawierają wiele witamin, między innymi A, D oraz E, dzięki czemu spowalniają procesy starzenia się organizmu. Dodatkowo wspomagają także wzrok, kości, stawy, układ immunologiczny i serce1.
Większość tłuszczów roślinnych to tłuszcze płynne, między innymi oleje słonecznikowy, rzepakowy czy oliwa. W postaci stałej występuje np. masło kokosowe, a także margaryna (chemicznie utwardzone oleje roślinne) oraz kwasy tłuszczowe obecne w produktach spożywczych jak np. w awokado.
Nienasycone kwasy tłuszczowe z rodziny omega-6, czyli kwasy: linolowy, arachidonowy, gamma-linolenowy, chronią przed rozwojem chorób układu krążenia, obniżają stężenie we krwi cholesterolu całkowitego oraz lipoproteiny LDL. Ich źródłem są oleje roślinne: słonecznikowy, sojowy, kokosowy, kukurydziany, z pestek winogron i z kiełków pszenicy.
Niezwykle ważne kwasy tłuszczowe nienasycone z rodziny omega-3 znajdują się w oleju rzepakowym. Olej rzepakowy i oliwa z oliwek są także bogate w jednonienasycone kwasy tłuszczowe2.
Co do czego?
29,5% wyniósł wzrost całkowitej wartości sprzedaży oleju w sklepach małoformatowych do 300 mkw. w okresie luty 2022 – styczeń 2023 r. w porównaniu do okresu luty 2021 – styczeń 2022 r.
W styczniu 2023 w porównaniu do stycznia 2022 wartość sprzedaży odnotowała wzrost o 6,7%. Z kolei w okresie luty 2022 – styczeń 2023 o 14,1% spadła całkowita liczba transakcji w sklepach małoformatowych do 300 mkw. w porównaniu do analogicznego okresu w roku 2021, natomiast w samym styczniu 2023 r. w porównaniu do stycznia 2022 r. liczba transakcji odnotowała spadek o 16,2% – wynika z danych CMR..
Wzrosły także ceny…
Olej to kategoria, która w ostatnich miesiącach notuje wysokie wzrosty cen – w styczniu 2023 r. klienci sklepów małoformatowych płacili za olej około dwukrotnie więcej niż na początku 2021 roku. Najważniejszą marką olejów pod względem wartości sprzedaży według danych CMR był Kujawski – w okresie luty 2022-styczeń 2023 r. odpowiadał za około połowę wartości sprzedaży tej kategorii w sklepach małoformatowych. Duże znaczenie w tej kategorii mają produkty oferowane pod markami własnymi sieci lub dystrybutorów, które w tym czasie odpowiadały za 26% wartości sprzedaży oleju, natomiast na trzecim miejscu w zestawieniu CMR jest atrakcyjna cenowo marka Oleo.
Olej zazwyczaj kupowany jest podczas większych zakupów
W styczniu 2023 r. klienci sklepów małoformatowych do 300 mkw. najczęściej sięgali po olej podczas sobotnich zakupów. W tym formacie sklepów około 40% sprzedaży oleju odbywała się w godzinach 10:00-14:00. Średnio w sklepie małoformatowym do 300 mkw. konsument może wybierać spośród około 4 wariantów olejów. W okresie luty 2022-styczeń 2023 r. pod względem udziałów wolumenowych w sklepach małoformatowych nadal dominowały oleje rzepakowe. W styczniu 2023 klienci kupowali średnio 1 opakowanie oleju i wydawali na tę kategorię średnio 14,3 zł. W tym czasie olej w sklepach małoformatowych zazwyczaj był kupowany podczas większych zakupów – koszyki z tą kategorią zawierały trzy razy więcej opakowań produktów, a ich wartość była trzy razy wyższa niż przeciętnego koszyka w tym formacie sklepów.
Światowa produkcja olejów roślinnych3
Światowa produkcja olejów roślinnych na całym świecie w roku 2021/22 przekroczyła 200 milionów ton, osiągając nowe rekordy. Prognozy USDA sugerują, że tendencja ta wciąż będzie kontynuowana, a w sezonie 2022/23 produkcja wyniesie 217,2 mln ton, co oznaczałoby wzrost o 8,7 mln ton w porównaniu z sezonem 2021/22. Mimo to, wskutek wydarzeń ostatnich miesięcy rynek tłuszczów roślinnych uległ znaczącej zmianie. Zakłócenia w globalnych dostawach oleju słonecznikowego i rzepakowego, po ataku Rosji na Ukrainę, których kraje były głównymi dostawcami, spowodowały gwałtowną podwyżkę cen na rynkach światowych. W efekcie producenci zmuszeni byli szukać alternatywnych źródeł tłuszczów roślinnych. Jednym z ich głównych wyborów, ze względu na swoją niską cenę i łatwą dostępność na rynkach światowych, stał się olej palmowy.
Olej palmowy już wcześniej pozostawał najważniejszym olejem na rynku globalnym, stanowiąc około 35% całkowitej światowej produkcji tłuszczy roślinnych. W poprzednim sezonie wyprodukowano 73,8 mln ton oleju palmowego. Natomiast obecnie szacuje się, że produkcja w 2022/23 wyniesie 77,5 mln ton, co oznacza wzrost o 4,5%, w porównaniu z poprzednimi latami, na przestrzeni których wzrost wynosił nie więcej niż 1,1% z roku na rok.
Za znajdującym się na podium olejem palmowym, z produkcją na poziomie 59 mln ton w sezonie 2021/22 pojawia się olej sojowy, którego szacowany przyszły wzrost wynosi 60,2 mln ton (największym producentem soi pozostają Chiny z produkcją na poziomie 15,6 mln ton, na drugim miejscu plasują się Stany Zjednoczone z blisko 11,8 mln ton). Z kolei produkcja oleju rzepakowego na sezon 2022/23 szacowana jest na 32,1 mln ton (11% więcej niż w poprzednim roku), natomiast oleju słonecznikowego – 19,8 mln (wzrost o 3,7%).
„To co pokazała nam wojna na Ukrainie czy wybuch pandemii w Chinach to to, że zdarzenia w jednym kraju rozprzestrzeniają się na inne, wpływając na całą sytuację globalnie. Dlatego nie powinniśmy polegać na jednym rynku i jednym rodzaju surowców. Przecież poza olejem palmowym istnieją inne alternatywy, takie jak olej kokosowy, rzepakowy, słonecznikowy, czy sojowy, które można stosować zamiennie z olejem palmowym w wielu produktach. Ważne jednak, aby wszyscy uczestnicy rynku uważali na swoje wybory i wybierali oleje pochodzące od sprawdzonych producentów” – komentuje Łukasz Klażyński, Partner w firmie Foodcom.
Monika Górka
Zastępca Redaktora Naczelnego
1 źródło: WPROST
2 źródło: "http://www.portal.abczdrowie.pl"www.portal.abczdrowie.pl
3 źródło: Foodcom
Fot: AdobeStock
Na zdrowie!
Tłuszcze roślinne pozyskiwane są z roślin, przede wszystkim z nasion, pestek, a czasem także ich owoców. Zawierają wiele witamin, między innymi A, D oraz E, dzięki czemu spowalniają procesy starzenia się organizmu. Dodatkowo wspomagają także wzrok, kości, stawy, układ immunologiczny i serce1.
Większość tłuszczów roślinnych to tłuszcze płynne, między innymi oleje słonecznikowy, rzepakowy czy oliwa. W postaci stałej występuje np. masło kokosowe, a także margaryna (chemicznie utwardzone oleje roślinne) oraz kwasy tłuszczowe obecne w produktach spożywczych jak np. w awokado.
Nienasycone kwasy tłuszczowe z rodziny omega-6, czyli kwasy: linolowy, arachidonowy, gamma-linolenowy, chronią przed rozwojem chorób układu krążenia, obniżają stężenie we krwi cholesterolu całkowitego oraz lipoproteiny LDL. Ich źródłem są oleje roślinne: słonecznikowy, sojowy, kokosowy, kukurydziany, z pestek winogron i z kiełków pszenicy.
Niezwykle ważne kwasy tłuszczowe nienasycone z rodziny omega-3 znajdują się w oleju rzepakowym. Olej rzepakowy i oliwa z oliwek są także bogate w jednonienasycone kwasy tłuszczowe2.
Co do czego?
- Olej rzepakowy – można wykorzystywać zarówno do smażenia, jak i spożywać na zimno;
- Olej słonecznikowy – zaleca się do spożywania na zimno;
- Oliwa z oliwek – powinna być używana głównie do potraw zimnych, ale można ją wykorzystać wyłącznie do krótkotrwałego smażenia w niskiej temperaturze;
- Olej lniany – można go spożywać wyłącznie na zimno;
- Olej z czarnuszki – zalecany do spożywania na zimno, poza działaniem prozdrowotnym wykazuje także właściwości lecznicze.
29,5% wyniósł wzrost całkowitej wartości sprzedaży oleju w sklepach małoformatowych do 300 mkw. w okresie luty 2022 – styczeń 2023 r. w porównaniu do okresu luty 2021 – styczeń 2022 r.
W styczniu 2023 w porównaniu do stycznia 2022 wartość sprzedaży odnotowała wzrost o 6,7%. Z kolei w okresie luty 2022 – styczeń 2023 o 14,1% spadła całkowita liczba transakcji w sklepach małoformatowych do 300 mkw. w porównaniu do analogicznego okresu w roku 2021, natomiast w samym styczniu 2023 r. w porównaniu do stycznia 2022 r. liczba transakcji odnotowała spadek o 16,2% – wynika z danych CMR..
Wzrosły także ceny…
Olej to kategoria, która w ostatnich miesiącach notuje wysokie wzrosty cen – w styczniu 2023 r. klienci sklepów małoformatowych płacili za olej około dwukrotnie więcej niż na początku 2021 roku. Najważniejszą marką olejów pod względem wartości sprzedaży według danych CMR był Kujawski – w okresie luty 2022-styczeń 2023 r. odpowiadał za około połowę wartości sprzedaży tej kategorii w sklepach małoformatowych. Duże znaczenie w tej kategorii mają produkty oferowane pod markami własnymi sieci lub dystrybutorów, które w tym czasie odpowiadały za 26% wartości sprzedaży oleju, natomiast na trzecim miejscu w zestawieniu CMR jest atrakcyjna cenowo marka Oleo.
Olej zazwyczaj kupowany jest podczas większych zakupów
W styczniu 2023 r. klienci sklepów małoformatowych do 300 mkw. najczęściej sięgali po olej podczas sobotnich zakupów. W tym formacie sklepów około 40% sprzedaży oleju odbywała się w godzinach 10:00-14:00. Średnio w sklepie małoformatowym do 300 mkw. konsument może wybierać spośród około 4 wariantów olejów. W okresie luty 2022-styczeń 2023 r. pod względem udziałów wolumenowych w sklepach małoformatowych nadal dominowały oleje rzepakowe. W styczniu 2023 klienci kupowali średnio 1 opakowanie oleju i wydawali na tę kategorię średnio 14,3 zł. W tym czasie olej w sklepach małoformatowych zazwyczaj był kupowany podczas większych zakupów – koszyki z tą kategorią zawierały trzy razy więcej opakowań produktów, a ich wartość była trzy razy wyższa niż przeciętnego koszyka w tym formacie sklepów.
Światowa produkcja olejów roślinnych3
Światowa produkcja olejów roślinnych na całym świecie w roku 2021/22 przekroczyła 200 milionów ton, osiągając nowe rekordy. Prognozy USDA sugerują, że tendencja ta wciąż będzie kontynuowana, a w sezonie 2022/23 produkcja wyniesie 217,2 mln ton, co oznaczałoby wzrost o 8,7 mln ton w porównaniu z sezonem 2021/22. Mimo to, wskutek wydarzeń ostatnich miesięcy rynek tłuszczów roślinnych uległ znaczącej zmianie. Zakłócenia w globalnych dostawach oleju słonecznikowego i rzepakowego, po ataku Rosji na Ukrainę, których kraje były głównymi dostawcami, spowodowały gwałtowną podwyżkę cen na rynkach światowych. W efekcie producenci zmuszeni byli szukać alternatywnych źródeł tłuszczów roślinnych. Jednym z ich głównych wyborów, ze względu na swoją niską cenę i łatwą dostępność na rynkach światowych, stał się olej palmowy.
Olej palmowy już wcześniej pozostawał najważniejszym olejem na rynku globalnym, stanowiąc około 35% całkowitej światowej produkcji tłuszczy roślinnych. W poprzednim sezonie wyprodukowano 73,8 mln ton oleju palmowego. Natomiast obecnie szacuje się, że produkcja w 2022/23 wyniesie 77,5 mln ton, co oznacza wzrost o 4,5%, w porównaniu z poprzednimi latami, na przestrzeni których wzrost wynosił nie więcej niż 1,1% z roku na rok.
Za znajdującym się na podium olejem palmowym, z produkcją na poziomie 59 mln ton w sezonie 2021/22 pojawia się olej sojowy, którego szacowany przyszły wzrost wynosi 60,2 mln ton (największym producentem soi pozostają Chiny z produkcją na poziomie 15,6 mln ton, na drugim miejscu plasują się Stany Zjednoczone z blisko 11,8 mln ton). Z kolei produkcja oleju rzepakowego na sezon 2022/23 szacowana jest na 32,1 mln ton (11% więcej niż w poprzednim roku), natomiast oleju słonecznikowego – 19,8 mln (wzrost o 3,7%).
„To co pokazała nam wojna na Ukrainie czy wybuch pandemii w Chinach to to, że zdarzenia w jednym kraju rozprzestrzeniają się na inne, wpływając na całą sytuację globalnie. Dlatego nie powinniśmy polegać na jednym rynku i jednym rodzaju surowców. Przecież poza olejem palmowym istnieją inne alternatywy, takie jak olej kokosowy, rzepakowy, słonecznikowy, czy sojowy, które można stosować zamiennie z olejem palmowym w wielu produktach. Ważne jednak, aby wszyscy uczestnicy rynku uważali na swoje wybory i wybierali oleje pochodzące od sprawdzonych producentów” – komentuje Łukasz Klażyński, Partner w firmie Foodcom.
Monika Górka
Zastępca Redaktora Naczelnego
1 źródło: WPROST
2 źródło: "http://www.portal.abczdrowie.pl"www.portal.abczdrowie.pl
3 źródło: Foodcom
Fot: AdobeStock
