Przekąski są powszechnie uważane za najwygodniejszą alternatywę dla zwykłej żywności, w momencie kiedy nie mamy czasu na posiłek czy jako uzupełnienie pomiędzy głównymi potrawami. Można je spożywać w dowolnym miejscu i czasie. W końcu każdy pretekst jest dobry, aby przekąsić coś pysznego.
Na słodko czy słono?
Zdecydowanie najczęściej wybieramy przekąski słodkie. Według danych NielsenIQ za okres kwiecień 2020 – marzec 2021 roku rynek przekąsek wart był 17,6 mld zł. Z czego przewagę w całej kategorii uzyskały przekąski słodkie, osiągając prawie 72% udziału w tej kategorii, z kolei warianty słone ponad 28%.
Wśród słodkich przekąsek popularne są te czekoladowe bądź z jej dodatkiem. Według badania SW Research1 Polacy wśród słodyczy najczęściej wybierają czekolady – 91,3% wskazań. Na drugim miejscu znalazły się ciastka (89%). Na kolejnych batony (81,7%), cukierki czekoladowe (79,7%) oraz wafle (78,1%). A więc nic dziwnego, że warianty czekoladowe są na czele zestawienia. Jak wykazał raport Euromonitor za 2022 r. – Polacy zjadają średnio aż 5,7 kg rocznie czekolady, czyli ponad 57 tabliczek.
Czym natomiast kierują się konsumenci przy zakupie słodyczy? Jak wynika z badania SW Research, najczęściej jest to: smak produktu (78,0%), cena produktu (64,6%), przyzwyczajenie do danego produktu (55,8%), sprawdzona marka produktu (53,6%) oraz znana marka produktu (40,0%).
Słodkie przekąski odporne na wzrosty cen
Mając ochotę na coś słodkiego, konsument może dokonać wyboru spośród wielu kategorii słodyczy: batonów czekoladowych, wafelków impulsowych, rogalików, żelków czy sezamków. Po słodką przekąskę często sięgamy w drodze, dlatego niejednokrotnie kupowana jest ona w sklepach małoformatowych.
Jak podaje CMR, największy odsetek sprzedanych opakowań w sklepach małoformatowych dotyczy takich kategorii jak batony czekoladowe i wafelki impulsowe. Natomiast batony chłodzone i funkcjonalne są najczęściej kupowane w dyskontach a stosunkowo rzadziej w sklepach małoformatowych do 300 mkw. Dyskonty odpowiadają także za większą część sprzedaży draży i bakalii w polewie, rogalików, babeczek i torcików oraz sezamków. Mniejsze znaczenie w sprzedaży wszystkich wymienionych kategorii przekąsek posiadają sklepy wielkoformatowe, supermarkety oraz hipermarkety.
Sprzedaż przekąsek słodkich w sklepach małoformatowych rośnie. „Szczególnie batony funkcjonalne (proteinowe i energetyczne) w kanale sklepów małoformatowych do 300 mkw. bardzo szybko się rozwijają. W okresie od kwietnia 2022 r. do marca 2023 r. liczba sprzedanych opakowań wzrosła aż o 47%. Również żelki w sklepach małoformatowych charakteryzują się imponującymi wzrostami. Liczba sprzedanych opakowań wzrosła o 21%. Rogaliki, babeczki i torciki wzrosły o 15%, batony chłodzone o 10%, wafelki o 8%, a batony czekoladowe o 7%. Spośród omawianych kategorii jedynie draże i bakalie w polewie zanotowały spadki sprzedaży liczonej w liczbie opakowań. Jednak nie były one wysokie – pierwsze o 1%, drugie o 2%. Wydaje się, że słodkie przekąski są odporną kategorią na wzrosty cen. Konsumenci w czasach kryzysu częściej sięgają po drobne, niedrogie przyjemności i wzrosty cen tego nie ograniczają” – mówi Przemysław Bojanowski, Analityk danych sprzedażowych, CMR.
Wzrosty cen, licząc w cenach za jednostkę miary, w większości kategorii są istotne – rosły w tempie dwucyfrowym. Jak podaje CMR, w sklepach małoformatowych najwyższe wzrosty w okresie kwiecień 2022 – marzec 2023 w porównaniu do analogicznego okresu rok wcześniej zanotowano dla draży i bakali w polewie: 27% (100 g kosztuje ok. 4,70 zł), żelek: 17% (ok. 4,60 zł za 100 g) oraz sezamek: 17% (100 g za 5,60 zł). Bardzo niskim tempem wzrostu cen za jednostkę miary mogą pochwalić się batony chłodzone – jedynie o 4% (100 g kosztuje ok. 5,50 zł).
Słone przekąski kupujemy częściej
W kategorii słonych przekąsek konsumenci mają do wyboru wiele rodzajów chipsów i chrupek, orzeszki, krakersy, paluszki, precle i inne solone przysmaki. Według Panelu Gospodarstw Domowych GfK Polonia w 2022 roku produkty z tej kategorii pojawiały się w niemal w 92% gospodarstw domowych. W koszykach Polaków najczęściej znajdowały się marki producenckie, które wygenerowały blisko 2/3 wolumenu sprzedaży w 2022 roku.
Jak wskazują dane GfK, największym segmentem w przypadku słonych przekąsek są chipsy, które odpowiadają za blisko 40% udziałów wolumenowych tej kategorii w 2022 roku. Chipsy ziemniaczane są znacznie bardziej popularne niż kukurydziane. „Warto tutaj zwrócić uwagę na dostępność na rynku różnorodnych kształtów, wariantów smakowych i wielkości opakowań, co świadczy o otwartości Polaków na nowości w tym segmencie” – mówi Tomasz Kościołek. Ulubionymi wariantami smakowymi Polaków są chipsy paprykowe, cebulowe i solone, jednak niecodzienne smaki spotykają się także z rosnącym uznaniem. „Ciekawostką jest, że 10% zakupionego wolumenu chipsów w 2022 roku było oznaczonych jako bezglutenowe, co stanowi istotny wzrost w ciągu dwóch lat. Moda na dietę bezglutenową dotarła nawet do świata słonych przekąsek” – dodaje ekspert z GfK Polonia.
Według GfK Polonia, drugą najważniejszą grupą produktową są słone paluszki i precle generujące 24% udziału w wolumenie w 2022 roku. W tej grupie najważniejsze udziały wolumenowe mają słone paluszki (90%), które znacznie przewyższają udziały słonych precelków (10%). Podobnie jak w przypadku chipsów, w tej grupie dużym zaufaniem cieszą się również marki producenckie (blisko 65% udziałów wartościowych w zakupach).
„Kolejnym segmentem są chrupki, generujące około 22% udziału wolumenowego w rynku. Liczba kupujących tego typu produkty stale rośnie i w 2022 roku sięgnęło po nie 78% gospodarstw domowych. Marki brandowe generują 78% wolumenu zakupów. Chrupki kukurydziane stanowią 81% wolumenu tej grupy produktowej, a resztę rynku zajmują prażynki. Podobnie jak chipsy, są to artykuły obfitujące w wiele wariantów smakowych, z czego największymi udziałami rynkowymi wolumenu mogą się poszczycić smaki naturalne, solone i orzechowe” – przyznaje Tomasz Kościołek.
Innowacje dla najmłodszych
Wiele słodkich i słonych przekąsek trafia do najmłodszych. Z krajowych badań nad sposobem żywienia i stanem odżywienia populacji prowadzonych przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH opublikowanych w 2021 r. wynika, że w grupie dzieci starszych i młodzieży większość (bo ponad 60%) podjada między głównymi posiłkami. W końcu to ta grupa konsumentów najbardziej lubi słodycze, zwłaszcza te w innowacyjnych smakach i formatach. Według danych pochodzących z Globalnej Bazy Nowych Produktów firmy Mintel (Global New Products Database/GNPD) w okresie ostatnich trzech lat do marca 2023 roku, Europa była wiodącym regionem pod kątem globalnych innowacji w segmencie słodkich przekąsek dla dzieci, odpowiadając za 38% udziałów. „Kluczowymi kategoriami w ramach europejskich nowości w obszarze słodkich przekąsek dla dzieci były: sezonowa czekolada, słodkie ciastka oraz słodkie wypieki. Kierunki innowacji są spójne z preferencjami zakupowymi, przy czym dane Mintel wskazują, że rodzice w Polsce, poza owocami/warzywami oraz jogurtem/serkami najchętniej wybierają przekąski dla dzieci z kategorii czekolady oraz słodkich wypieków” – zaznacza Honorata Jarocka, Principal Analyst w Mintel. W zestawieniu na kolejnych miejscach znalazły się także słone przekąski takie jak chipsy i orzeszki czy krakersy i niesłodkie ciastka.
Pozostając w kontekście innowacji, istotną strategią pozostaje „ulepszanie” receptur produktowych w odpowiedzi na rosnącą świadomość wokół zdrowia i dobrego samopoczucia. „W okresie kwiecień 2020-marzec 2023, 24% europejskich nowości w segmencie słodkich przekąsek dla dzieci posiadało oświadczenia ogólne o braku postrzeganych jako sztuczne dodatków/konserwantów. Natomiast 17% wskazywało na brak/zmniejszoną ilość alergenów. Podobny odsetek innowacji w swojej komunikacji koncentrował się na braku dodanych/sztucznych barwników” – mówi Honorata Jarocka z Mintel.
Cukierki, ciastka, batony, wafelki, chipsy, chrupki, krakersy czy precle? A na co Ty masz dzisiaj ochotę? Podjadanie mamy we krwi i nic nie wskazuje na to, by miało się to zmienić. Zwłaszcza, że rynek kusi coraz to ciekawszymi pozycjami.
Monika Książek
Redaktor
1 źródło: SW Research, badanie przeprowadzone metodą CAWI, marzec 2022 r.
Fot: AdobeStock
Na słodko czy słono?
Zdecydowanie najczęściej wybieramy przekąski słodkie. Według danych NielsenIQ za okres kwiecień 2020 – marzec 2021 roku rynek przekąsek wart był 17,6 mld zł. Z czego przewagę w całej kategorii uzyskały przekąski słodkie, osiągając prawie 72% udziału w tej kategorii, z kolei warianty słone ponad 28%.
Wśród słodkich przekąsek popularne są te czekoladowe bądź z jej dodatkiem. Według badania SW Research1 Polacy wśród słodyczy najczęściej wybierają czekolady – 91,3% wskazań. Na drugim miejscu znalazły się ciastka (89%). Na kolejnych batony (81,7%), cukierki czekoladowe (79,7%) oraz wafle (78,1%). A więc nic dziwnego, że warianty czekoladowe są na czele zestawienia. Jak wykazał raport Euromonitor za 2022 r. – Polacy zjadają średnio aż 5,7 kg rocznie czekolady, czyli ponad 57 tabliczek.
Czym natomiast kierują się konsumenci przy zakupie słodyczy? Jak wynika z badania SW Research, najczęściej jest to: smak produktu (78,0%), cena produktu (64,6%), przyzwyczajenie do danego produktu (55,8%), sprawdzona marka produktu (53,6%) oraz znana marka produktu (40,0%).
Słodkie przekąski odporne na wzrosty cen
Mając ochotę na coś słodkiego, konsument może dokonać wyboru spośród wielu kategorii słodyczy: batonów czekoladowych, wafelków impulsowych, rogalików, żelków czy sezamków. Po słodką przekąskę często sięgamy w drodze, dlatego niejednokrotnie kupowana jest ona w sklepach małoformatowych.
Jak podaje CMR, największy odsetek sprzedanych opakowań w sklepach małoformatowych dotyczy takich kategorii jak batony czekoladowe i wafelki impulsowe. Natomiast batony chłodzone i funkcjonalne są najczęściej kupowane w dyskontach a stosunkowo rzadziej w sklepach małoformatowych do 300 mkw. Dyskonty odpowiadają także za większą część sprzedaży draży i bakalii w polewie, rogalików, babeczek i torcików oraz sezamków. Mniejsze znaczenie w sprzedaży wszystkich wymienionych kategorii przekąsek posiadają sklepy wielkoformatowe, supermarkety oraz hipermarkety.
Sprzedaż przekąsek słodkich w sklepach małoformatowych rośnie. „Szczególnie batony funkcjonalne (proteinowe i energetyczne) w kanale sklepów małoformatowych do 300 mkw. bardzo szybko się rozwijają. W okresie od kwietnia 2022 r. do marca 2023 r. liczba sprzedanych opakowań wzrosła aż o 47%. Również żelki w sklepach małoformatowych charakteryzują się imponującymi wzrostami. Liczba sprzedanych opakowań wzrosła o 21%. Rogaliki, babeczki i torciki wzrosły o 15%, batony chłodzone o 10%, wafelki o 8%, a batony czekoladowe o 7%. Spośród omawianych kategorii jedynie draże i bakalie w polewie zanotowały spadki sprzedaży liczonej w liczbie opakowań. Jednak nie były one wysokie – pierwsze o 1%, drugie o 2%. Wydaje się, że słodkie przekąski są odporną kategorią na wzrosty cen. Konsumenci w czasach kryzysu częściej sięgają po drobne, niedrogie przyjemności i wzrosty cen tego nie ograniczają” – mówi Przemysław Bojanowski, Analityk danych sprzedażowych, CMR.
Wzrosty cen, licząc w cenach za jednostkę miary, w większości kategorii są istotne – rosły w tempie dwucyfrowym. Jak podaje CMR, w sklepach małoformatowych najwyższe wzrosty w okresie kwiecień 2022 – marzec 2023 w porównaniu do analogicznego okresu rok wcześniej zanotowano dla draży i bakali w polewie: 27% (100 g kosztuje ok. 4,70 zł), żelek: 17% (ok. 4,60 zł za 100 g) oraz sezamek: 17% (100 g za 5,60 zł). Bardzo niskim tempem wzrostu cen za jednostkę miary mogą pochwalić się batony chłodzone – jedynie o 4% (100 g kosztuje ok. 5,50 zł).
Słone przekąski kupujemy częściej
W kategorii słonych przekąsek konsumenci mają do wyboru wiele rodzajów chipsów i chrupek, orzeszki, krakersy, paluszki, precle i inne solone przysmaki. Według Panelu Gospodarstw Domowych GfK Polonia w 2022 roku produkty z tej kategorii pojawiały się w niemal w 92% gospodarstw domowych. W koszykach Polaków najczęściej znajdowały się marki producenckie, które wygenerowały blisko 2/3 wolumenu sprzedaży w 2022 roku.
Jak wskazują dane GfK, największym segmentem w przypadku słonych przekąsek są chipsy, które odpowiadają za blisko 40% udziałów wolumenowych tej kategorii w 2022 roku. Chipsy ziemniaczane są znacznie bardziej popularne niż kukurydziane. „Warto tutaj zwrócić uwagę na dostępność na rynku różnorodnych kształtów, wariantów smakowych i wielkości opakowań, co świadczy o otwartości Polaków na nowości w tym segmencie” – mówi Tomasz Kościołek. Ulubionymi wariantami smakowymi Polaków są chipsy paprykowe, cebulowe i solone, jednak niecodzienne smaki spotykają się także z rosnącym uznaniem. „Ciekawostką jest, że 10% zakupionego wolumenu chipsów w 2022 roku było oznaczonych jako bezglutenowe, co stanowi istotny wzrost w ciągu dwóch lat. Moda na dietę bezglutenową dotarła nawet do świata słonych przekąsek” – dodaje ekspert z GfK Polonia.
Według GfK Polonia, drugą najważniejszą grupą produktową są słone paluszki i precle generujące 24% udziału w wolumenie w 2022 roku. W tej grupie najważniejsze udziały wolumenowe mają słone paluszki (90%), które znacznie przewyższają udziały słonych precelków (10%). Podobnie jak w przypadku chipsów, w tej grupie dużym zaufaniem cieszą się również marki producenckie (blisko 65% udziałów wartościowych w zakupach).
„Kolejnym segmentem są chrupki, generujące około 22% udziału wolumenowego w rynku. Liczba kupujących tego typu produkty stale rośnie i w 2022 roku sięgnęło po nie 78% gospodarstw domowych. Marki brandowe generują 78% wolumenu zakupów. Chrupki kukurydziane stanowią 81% wolumenu tej grupy produktowej, a resztę rynku zajmują prażynki. Podobnie jak chipsy, są to artykuły obfitujące w wiele wariantów smakowych, z czego największymi udziałami rynkowymi wolumenu mogą się poszczycić smaki naturalne, solone i orzechowe” – przyznaje Tomasz Kościołek.
Innowacje dla najmłodszych
Wiele słodkich i słonych przekąsek trafia do najmłodszych. Z krajowych badań nad sposobem żywienia i stanem odżywienia populacji prowadzonych przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH opublikowanych w 2021 r. wynika, że w grupie dzieci starszych i młodzieży większość (bo ponad 60%) podjada między głównymi posiłkami. W końcu to ta grupa konsumentów najbardziej lubi słodycze, zwłaszcza te w innowacyjnych smakach i formatach. Według danych pochodzących z Globalnej Bazy Nowych Produktów firmy Mintel (Global New Products Database/GNPD) w okresie ostatnich trzech lat do marca 2023 roku, Europa była wiodącym regionem pod kątem globalnych innowacji w segmencie słodkich przekąsek dla dzieci, odpowiadając za 38% udziałów. „Kluczowymi kategoriami w ramach europejskich nowości w obszarze słodkich przekąsek dla dzieci były: sezonowa czekolada, słodkie ciastka oraz słodkie wypieki. Kierunki innowacji są spójne z preferencjami zakupowymi, przy czym dane Mintel wskazują, że rodzice w Polsce, poza owocami/warzywami oraz jogurtem/serkami najchętniej wybierają przekąski dla dzieci z kategorii czekolady oraz słodkich wypieków” – zaznacza Honorata Jarocka, Principal Analyst w Mintel. W zestawieniu na kolejnych miejscach znalazły się także słone przekąski takie jak chipsy i orzeszki czy krakersy i niesłodkie ciastka.
Pozostając w kontekście innowacji, istotną strategią pozostaje „ulepszanie” receptur produktowych w odpowiedzi na rosnącą świadomość wokół zdrowia i dobrego samopoczucia. „W okresie kwiecień 2020-marzec 2023, 24% europejskich nowości w segmencie słodkich przekąsek dla dzieci posiadało oświadczenia ogólne o braku postrzeganych jako sztuczne dodatków/konserwantów. Natomiast 17% wskazywało na brak/zmniejszoną ilość alergenów. Podobny odsetek innowacji w swojej komunikacji koncentrował się na braku dodanych/sztucznych barwników” – mówi Honorata Jarocka z Mintel.
Cukierki, ciastka, batony, wafelki, chipsy, chrupki, krakersy czy precle? A na co Ty masz dzisiaj ochotę? Podjadanie mamy we krwi i nic nie wskazuje na to, by miało się to zmienić. Zwłaszcza, że rynek kusi coraz to ciekawszymi pozycjami.
Monika Książek
Redaktor
1 źródło: SW Research, badanie przeprowadzone metodą CAWI, marzec 2022 r.
Fot: AdobeStock
