Wspomniane owoce określane są na świecie mianem superfruits. By w pełni wykorzystać ich potencjał oraz walory, warto zapewnić im odpowiednie warunki w każdym obszarze dystrybucji i handlu.
Jakość
Mówiąc o jakości owoców trzeba sobie uzmysłowić, że inaczej jakość postrzega producent czy dostawca owoców, inaczej hurtownik czy detalista, a jeszcze inną percepcję jakości ma finalny konsument. Dla tego ostatniego największe znaczenie ma wygląd owoców i ich smak. Dla handlowców ważna jest powtarzalność produktów w danej partii i ich trwałość. Jedno jest pewne – im lepsze wyjściowe parametry jakościowe, tym lepiej dla wszystkich.
Producenci owoców jagodowych nie tylko podwyższają jakość pozbiorczą, ale coraz świadomiej angażują się też w budowanie pozytywnego wizerunku owoców. Jest to najbardziej zauważalne na początku sezonu – wtedy, gdy owoce danego gatunku wchodzą na rynek. Plantatorzy wiedzą, że jeśli będą one np. zbyt wcześnie zebrane, nie w pełni dojrzałe, a tym samym nie uzyskają dobrego smaku, konsument zamiast się do nich przekonać – zrazi się i nie będzie realizował kolejnych zakupów. Jakość owoców po zerwaniu już nie wzrasta. Dlatego liczy się czas.
Łańcuch chłodniczy
W praktykę produkcji owoców jagodowych wpisało się jak najszybsze schłodzenie owoców po ich zebraniu. Popularne jest powiedzenie: „Im szybciej schłodzone – tym dłużej świeże”. W wielu dużych gospodarstwach wdraża się wewnętrzne procedury, które nakazują, by w ciągu 30 minut, a maksymalnie jednej godziny od zerwania owoców, zostały one umieszczone w chłodni. Czemu to takie ważne? Ponieważ czas wpływa na utrzymanie parametrów jakościowych. Dlaczego jeszcze kilka lat temu truskawki były owocami tylko sezonowymi oferowanymi w maju i czerwcu? Ponieważ zaraz po zebraniu trafiały na lokalne targowiska i ryneczki, często leżały jeszcze kilka godzin w słońcu, zanim trafiły do konsumenta. Mimo, że ciągle świeży, to taki owoc jest „zmęczony”. Szybkie schłodzenie, ale też utrzymanie odpowiednio niskiej temperatury w ciągu całego procesu transportu i dystrybucji – mają kluczowe znaczenie dla utrzymania parametrów jakościowych.
Także w sklepach można obserwować dobry standard przetrzymywania i eksponowania owoców jagodowych w ladach lub szafach chłodniczych. To zapewnia utrzymanie jakości, przedłuża trwałość i pozwala zminimalizować starty związane z wycofaniem owoców.
Opakowania
Opakowanie powinno zapewnić jak najlepsze wyeksponowanie owoców oraz chronić je przed niekorzystnymi czynnikami zewnętrznymi. Dobrze jeśli jest ono praktyczne i ergonomiczne. W handlu owocami jagodowymi obowiązuje prosta zasada – im droższe są owoce, tym w mniejszych opakowaniach się je oferuje. Coraz powszechniejsze w handlu tymi produktami są opakowania zgrzewane folią (flow pack, traysealer). Owoce są w nich w pełni bezpieczne, nie mogą być przesypywane ani dotykane. Inną opcją są opakowania zamykane wieczkiem. Jest to jednocześnie wygodne i wręcz preferowane opakowanie przez np. mniejszych odbiorców, ponieważ w przypadku uszkodzenia pojedynczych owoców, można otworzyć pojemnik i je usunąć. Na pewno nie powinno się ich sprzedawać luzem.
Owoce jagodowe w ostatnich latach stały się produktem „codziennego pożądania”. W lutym sięga po nie 20 mln Polaków, w sierpniu 98% dorosłych i najprawdopodobniej tyle samo dzieci. Nic zatem dziwnego, że wiele podmiotów handlowych chce je mieć w całorocznej ofercie, a w okresach, gdy są oferowane z polskich plantacji – wszyscy. Postrzeganie ich jakości zależy od continuum działań, które wymagają współpracy. Początek to kompetencje produkcyjne, w tym związane z polityką odmianową i stabilizacją wolumenów. Dalej, stałe obniżenie temperatury całego łańcucha dystrybucji, w tym ekspozycji w sklepie. Aż po innowacyjność i promocję pojęcia „polskie superowoce”. Nigdzie na świecie nie produkuje się tak wielu gatunków owoców jagodowych i w tak znaczących ilościach, jak w Polsce. Są one charakterystyczne dla naszego klimatu. Mamy wszystko, by łańcuchy dostaw schładzać, a łańcuchy wartości rozgrzewać. Zyskać na tym mogą wszyscy.
Mariusz Podymniak, Jagodowy Core Team, jagodnik.pl
1 źródło: Kantar Public, Narodowe Badania Konsumpcji Owoców i Warzyw, 2020-2023. WczorajNaTalerzu.pl
