Rynek słodyczy mimo wielu perturbacji wciąż jest na fali wzrostowej. Słodkie wybory Polaków bywają klasyczne, ale również innowacyjne. Prezentujemy przegląd sklepowych paragonów.
Słodycze to jedna z większych kategorii dostępnych w sklepach. Znajdują się na co czwartym paragonie wydawanym w supermarketach. Co więcej, liczba transakcji ze słodyczami w 2023 roku w porównaniu do 2022 w tym kanale jeszcze wzrosła, o około 4%. Wzrost udało się osiągnąć pomimo wyższych cen. Jak podaje CMR w grudniu 2023 w porównaniu do grudnia 2022 indeks cen wyniósł około 12%. A w całym roku 2023 średnia cena słodyczy w przeliczeniu na kilogram wzrosła aż o 17%, czyli zdecydowanie więcej niż wynosi inflacja. A które kategorie w takich warunkach znalazły się na topie, które najwięcej zyskały?
Jak zmieniły się zachowania konsumentów?
„Mogło by się wydawać, że konsumenci w większym stopniu skierują się ku postrzeganym jako tańsze markom własnym. I rzeczywiście w wielu kategoriach spożywczych można zauważyć taki trend. Jednak nie dotyczy on słodyczy. Biorąc pod uwagę zarówno sprzedaż wolumenową jak również liczbę opakowań udziały marek własnych w supermarketach w 2023 roku w porównaniu do 2022 roku spadły” – podkreśla Przemysław Bojanowski, Analityk CMR.
Top 5 największych kategorii słodyczy1
– Ciastka
Największym segmentem pod względem wartości sprzedaży w supermarketach są ciastka, około 22%, praliny 15%. Łącznie wafelki impulsowe i batony czekoladowe to około 15% wartości rynku, na czwartej pozycji znalazły się czekolady: 13%. Piątą największą kategorią są żelki i pianki z udziałami wartościowymi przekraczającymi 5%.
Ciastka to nie tylko największy segment pod względem wartości ale również liczby wariantów. Według CMR średnio w supermarkecie można znaleźć około 150 różnego rodzaju ciastek. Część z nich to nowości. W 2023 roku było ich około 12 (tych, których dystrybucja osiągnęła co najmniej 10%). Wysokie udziały w liczbie transakcji zyskały m.in. Hity Słodki Arbuzik i Zakręcone Banofle. Natomiast na podium spośród wszystkich ciastek pod względem udziałów wartościowych znalazły się 2 produkty Mondelez Delicje Szampańskie pomarańczowe 147 g oraz Oreo Original 176 g oraz jeden produkt Ferrero Kinder Cards 77 g.
– Praliny
Popularnym segmentem są również praliny. Tutaj konsument znajdzie nieco ponad 60 różnych wariantów. Największą popularność zyskały: Wedel Ptasie Mleczko waniliowe w deserowej czekoladzie 340 g, Merci Finest Selection Red 250 g oraz Ferrero Raffaello kokosowe 150 g. W porównaniu do ciastek w tym segmencie wprowadzono mniej nowości, w 2023 roku było 6.
– Słodkie impulsy
Najwięcej nowości przypadło na słodycze impulsowe, łącznie aż 20. Rozłożyły się one po równo: 10 nowych wafelków impulsowych i 10 nowych batonów czekoladowych. Odpowiadają one za około aż 2% udziałów w liczbie opakowań. 20 nowości to znaczna liczba, zwłaszcza w porównaniu do średniej liczby wariantów w supermarkecie około 90. Co więcej w 2023 roku liczba ta wzrosła jedynie o około 2 warianty. Oznacza to, że część nowości musiała zastąpić inne warianty. Jednak nie te najlepiej sprzedające się produkty. A w 2023 roku były to: 2 wersje Kinder Bueno oraz Prince Polo Classic XXL.
– Czekolada
W czekoladach nowości mają najmniejsze znaczenie, odpowiadają jedynie za około pół procent sprzedanych opakowań. W 2023 roku było ich 7. Najwięcej wprowadził na rynek Wedel. Również najlepiej sprzedające się nowości należały do tego producenta: Wedel Snack Fizzy Cola, Wedel o smaku bananowym z żelkami oraz Wedel Snack So Sour. Podium najbardziej popularnych czekolad jest bardziej zróżnicowane pod względem marek i producentów: Kinder Chocolate 100 g, Milka Alpine Milk 100 g oraz Wedel Mocno Gorzka 80% 80 g. W przypadku czekolad nowości nie przyczyniły się do wzrostu szerokości półki. Co więcej liczba wariantów spadła aż o 6 sztuk i wynosi około 85.
– Żelki i pianki
Piątą największą kategorią są żelki i pianki. Segment zwiększający wartość sprzedaży na przestrzeni ostatnich lat. Również wybór produktów staje się coraz większy. W przeciętnym supermarkecie konsument może znaleźć 45 wariantów to aż o prawie 4 sztuki więcej niż rok wcześniej. Do wzrostu przyczyniły się także nowości, których w 2023 roku było 8. Trzy żelki z największą liczbą sprzedanych opakowań to: Haribo Mega-Roulette 45 g, Haribo Złote Misie 85 g, oraz Zozole Hello Żelo Rainbow 75 g.
Powyższe segmenty to top 5 największych kategorii słodyczy. A jak wygląda 5 kategorii z największymi wzrostami wolumenu sprzedaży? W 2023 roku w supermarketach były to: batony zbożowe, owocowe, sezamki słodycze dla dzieci oraz batony funkcjonalne. I właśnie ten ostatni rodzaj słodyczy jest zdecydowanym liderem wzrostów. O około 26% wzrósł wolumen sprzedaży w 2023 roku w porównaniu do 2022 roku w supermarketach. Przyjrzyjmy się zatem bliżej tego rodzaju batonom.
„Za wzrost tego segmentu odpowiada przede wszystkim rotacja – konsumenci częściej zaczęli sięgać po ten rodzaj batonów. Dystrybucja jest stabilna i nie wpłynęła na rozwój segmentu. Batony funkcjonalne można znaleźć praktycznie w każdym supermarkecie. Liderem wzrostów jest jeden producent. Trzy produkty z najwyższymi wzrostami liczby sprzedanych opakowań to: Sante Go On! Energy orzechowo-karmelowy 50 g, Sante Go On! Protein Bar waniliowy z inuliną 50 g, Sante Go On! Protein Bar kakaowy 50 g” – podsumowuje Przemysław Bojanowski, Analityk CMR.
Podsumowanie: Rynek słodyczy w 2023 r.2
„Ciastka, pierniki, wafelki, gumy, czekolady, chałwa, sezamki, żelki, draże – słodycze to rozbudowana kategoria w Polsce. Dostępnych jest wiele rodzajów, które są w stanie zaspokoić różnorodne gusta. A stara się o to około 150 producentów (tyle firm osiągnęło dystrybucje numeryczną równą co najmniej 5%) do tej liczby należy oczywiście dodać jeszcze wielu drobnych, lokalnych wytwórców. A około 10 000 konkretnych produktów osiągnęło powyższy poziom dystrybucji” – komentuje Przemysław Bojanowski, Analityk danych CMR.
Tak szeroki wybór przekłada się na ponad 6 000 000 transakcji każdego dnia i około 250 000 na godzinę przez cały rok (dane dla rynku total: sklepy małoformatowe do 300 mkw., supermarkety, dyskonty, hipermarkety). Jak informuje Przemysław Bojanowski – średnio pojedyncza transakcja zawiera nieco ponad dwa różne opakowania słodyczy, czyli w jednej minucie sprzedaje się około 10 000 opakowań słodyczy.
Znaczna liczba transakcji przekłada się na wysoką wartość rynku, która wynosi około 20 miliardów złotych rocznie. W przeciągu pierwszych 9 miesięcy 2023 roku w porównaniu do pierwszych 9 miesięcy 2022 roku wartość rynku wzrosła o około 10% (suma sprzedaży w kanałach: sklepy małoformatowe do 300 mkw., supermarkety, dyskonty, hipermarkety). Natomiast liczba transakcji nieznacznie spadła o 1%.
Pięć największych segmentów rynku to: ciastka (udziały wartościowe 20%), czekolady (udziały wartościowe 13%), praliny (udziały wartościowe 12%), batony czekoladowe (udziały wartościowe 9%) oraz żelki i pianki (udziały wartościowe 6%). Przy czym w okresie pierwszych 11 miesięcy 2023 roku udziały wartościowe pralin zmniejszyły się a pozostałych wyżej wymienionych kategorii były stabilne lub wzrosły. Natomiast wysoki wzrost wartości sprzedaży zanotowały batony funkcjonalne +70%, galaretki smakowe + 29% oraz gumy do żucia + 9%.
Jak podaje CMR największa wartość rynku przypada na dyskonty 46%. Jedna trzecia na sklepy małoformatowe do 300 mkw., 15% na supermarkety a około 7% na hipermarkety. Każdy z tych kanałów sprzedaży charakteryzuje się innymi uwarunkowaniami.
„W kanale obejmującym sklepy o najmniejszej powierzchni do 300 mkw. większe znaczenie mają słodycze impulsowe. Łącznie udziały w liczbie sprzedanych opakowań batonów czekoladowych i wafelków impulsowych wynoszą około 1/3. Natomiast w supermarketach numerem 1 pod względem udziałów w liczbie transakcji są ciastka – co 5 opakowanie sprzedanych słodyczy to właśnie ciastka” – komentuje Przemysław Bojanowski.
Różni się również szerokość półki. W sklepach małoformatowych konsument ma do wyboru około 220 wariantów słodyczy, i w przeciągu ostatniego roku wynik ten wzrósł aż o 6 wariantów. Największy wybór dotyczy ciastek (54 warianty), batonów czekoladowych (24 warianty) i czekolad (27 wariantów). W supermarketach konsument znajdzie około 630 wariantów. Najwięcej ciastek ponad 150, czekolad około 85 oraz pralin około 60. Najszerszy wybór dotyczy największego formatu sklepów czyli hipermarketów: zdecydowanie ponad 1 000 wyrobów. Podobnie jak w poprzednich kanałach kategorią numer 1 pod względem liczby wariantów są ciastka: około 220 wariantów, następnie czekolady 160 i praliny 130.
Słodki konsument
Jaki jest polski konsument słodyczy? Lubi eksperymentować, poznawać nowe smaki i połączenia oraz chętnie testuje multisensoryczne słodkie kompozycje. Nietypowe połączenia smaków, tekstur, aromatów – tego poszukuje wśród nowości.
Na pierwszym miejscu stawia zdrowie, także psychiczne, a słodycze są kategorią, która w te oczekiwania wpisuje się znakomicie, ponieważ celem ich konsumpcji jest czysta i niczym niezakłócona przyjemność.
Poszukiwanie zdrowych składników, naturalnych barwników czy ograniczona ilość cukru są równie istotne dla współczesnego konsumenta, który coraz częściej poszukuje oferty funkcjonalnej, z dodatkową korzyścią dla zdrowia.
Nie bez znaczenia są także kwestie proekologiczne, świadomość konsumentów jest coraz wyższa. Surowce z certyfikowanych źródeł, produkcja i opakowania przyjazne środowisku czy redukcja odpadów to jedne z podstawowych wymagań wobec producentów słodyczy.
Czekoladowe prognozy pełne optymizmu3
Mimo krótkoterminowych wyzwań, w dłuższej perspektywie przewiduje się wzrost wartościowy całego rynku czekoladowego oraz większe spożycie słodyczy czekoladowych przez polskich konsumentów (o 8,5% do 2028 roku).
Według analiz firmy Euromonitor, w najbliższych latach światowy rynek słodyczy czekoladowych będzie rósł. W 2022 roku jego wartość została określona na 113,6 mld USD. Co warto podkreślić, na przestrzeni lat 2022-2028 wartość globalnego rynku słodyczy urośnie o 51%, do ponad 170 mld USD4.
Równie optymistycznie wyglądają długoterminowe prognozy spożycia wyrobów czekoladowych w naszym kraju. W ostatnich latach przeciętny Polak zjadał 5,8-5,9 kg słodyczy rocznie, co plasuje nas mniej więcej w środku światowej stawki. Nadal konsumujemy wyraźnie mniej niż np. Niemcy, którzy w 2022 roku zjadali 8,4 kg słodyczy, jednak sporo więcej niż Włosi (2,3 kg) czy Hiszpanie (2,7 kg). W ciągu najbliższych 5 lat apetyty na słodkości polskich konsumentów mają urosnąć, w 2028 roku oczekiwane jest spożycie w wysokości 6,4 kg na osobę . Wszystko wskazuje na to, że wyroby czekoladowe nadal pozostaną istotnym elementem naszego koszyka zakupowego.
Komponując słodki asortyment warto już zwrócić uwagę na wielkanocną ofertę. Producenci przygotowali wiele ciekawych nowości.
Monika Górka
Zastępca Redaktora Naczelnego
1 źródło: CMR, Supermarkety CENTRUM MONITOROWANIA RYNKU, Przemysław Bojanowski, Analityk CMR
*słodycze wprowadzone na rynek w okresie styczeń-grudzień 2023 w sklepach detalicznych do 2500 mkw. o dystrybucji co najmniej 10%; nie uwzględnia: zmiany opakowania, receptury, zawartości alkoholu, itp. oraz marek własnych
2 źródło: CENTRUM MONITOROWANIA RYNKU
3 źródło: Raport Lotte Wedel, „Światowy i polski rynek czekolady”
4 źródło: Euromonitor International, a market research provider