Charakterystyczne smaki i symbole świąt wielkanocnych są widoczne zwłaszcza w kategorii słodyczy, ale także w segmencie produktów do wypieków. W końcu wszelkiego rodzaju słodkości, czy to kupione w sklepie, czy wykonane własnoręcznie muszą się pięknie prezentować na świątecznym stole i oczywiście wyśmienicie smakować. Wśród słodyczy na znaczeniu zyskują głównie praliny, tabliczki czekoladowe i batony nadziewane. Natomiast na półkach sklepowych i w koszykach Polaków królują zwłaszcza figurki czekoladowe w kształtach zajączków, jajek czy baranków.
Słodycze zyskujące na popularności
Słodycze są nieodłącznym elementem świąt Wielkanocnych. Goszczą na stołach świątecznych, są wręczane jako upominek oraz wykorzystywane w domowych wypiekach. 60% Polaków przyznaje, że na ich stole świątecznym goszczą zarówno domowe ciasta, jak i słodycze z oferty sklepowej. Ponad 20% deklaruje, że na święta przygotowuje wyłącznie domowe słodkości – tak wynika z badania panelu badawczego Ariadna1.
W związku z wysoką popularnością słodyczy w tym okresie producenci muszą sprostać wyzwaniu i zaoferować niezwykłe pozycje wpisujące się w świąteczny klimat. „Przygotowania do wielkanocnej sprzedaży rozpoczynamy z dużym wyprzedzeniem, na ogół rok wcześniej. Badamy aktualne trendy rynkowe, by jak najlepiej rozpoznać i zinterpretować zmieniające się potrzeby konsumentów. Dbamy o to, by w ofercie pojawiały się zarówno nowości, jak i klasyki, do których odbiorcy naszych marek są przywiązani od lat, takie jak Figurki Goplana czy praliny od Solidarności, towarzyszące Polakom w każde święta” – mówi Joanna Kąkol, rzecznik prasowy Colian.
W ofercie świątecznej nie może zabraknąć pozycji, które zazwyczaj zwiększają swoją sprzedaż w tym okresie, są to zwłaszcza czekolady mleczne i gorzkie. Są one nie tylko słodką przekąską, ale także składnikiem do wszelkiego rodzaju czekoladowych wypieków i polew.
Okres wielkanocny to szczególny czas dla branży słodyczy ze względu na ofertę okazjonalną. Czekoladowe figurki w kształcie zajączków, jajeczek, kurczaczków często biorą udział w zwyczaju chowania przysmaków od wielkanocnego zająca. Zwyczaj ten jest coraz bardziej popularny w Polsce, już nie tylko w zachodnich województwach. Z badania panelu badawczego Ariadna wynika, że już co piąty Polak praktykuje tę tradycję. Wraz z jej popularyzacją producenci słodkości rozwijają swoją ofertę o produkty wielkanocne, zachęcające całe rodziny do wspólnej kreatywnej rozrywki.
Kolejną kategorią zyskującą w okresie wielkanocnym są praliny. Nic dziwnego w końcu ich elegancki charakter doskonale wpisuje się w wyjątkowe okazje zarówno jako upominek, jak i słodkość na świąteczny stół.
Wielkanocne motywy mają wpływ na poziom sprzedaży
Świąteczna oferta słodyczy musi nie tylko nawiązywać do charakteru świąt ale także odpowiadać na bieżące gusta konsumentów. Przed producentami niełatwe zadanie. Jak przyznaje Joanna Kąkol, rzecznik prasowy Colian, dobrze zdefiniowane, w kontekście bieżących trendów, potrzeby konsumentów to dla producentów zawsze punkt wyjścia. „Odpowiadamy na oczekiwania odbiorców, którzy poszukują produktów okazjonalnych z szatą graficzną z wielkanocnymi motywami. Opakowanie nawiązujące wprost do obchodzonego święta to ważny aspekt, mający wpływ na poziom sprzedaży. Figurki Goplana z wizerunkami zajączka, baranka i kurczaczka bardzo często wybierane są jako słodki drobiazg do wielkanocnego koszyczka. Dlatego w tym wypadku zarówno strona wizualna, jak i smak produktu odgrywają kluczową rolę” – wyjaśnia rzecznik prasowa Colian.
Poza samym opakowaniem istotne znaczenie ma smak. „Wielkanocne słodycze często bazują na czekoladzie, orzechach czy świeżych owocowych aromatach. Jednak obok klasyków pojawiają się także nowoczesne interpretacje, na przykład o smaku kultowego ajerkoniaku. Jego delikatny smak doskonale komponuje się z nutą alkoholu. Pszczółka na tę okazję stworzyła pralinę Czekoladowe Inspiracje o smaku Ajerkoniaku z wyśmienitym, półpłynnym nadzieniem o smaku słodkiego likieru – to hit, który z pewnością docenią fani tradycyjnych smaków. Słodycze wielkanocne to nie tylko tradycyjne smaki i formy, ale także miejsce do eksperymentowania z nowymi trendami i kreatywnymi pomysłami” – mówi Justyna Budzyńska, Członek Zarządu Fabryki Cukierków Pszczółka.
Nie należy także zapominać o słodkościach do poczęstowania gości w różnych sytuacjach. „Wiosną warto mieć w ofercie także „coś lekkiego” do pochrupania do świątecznej kawy. Naszą propozycją z limitowanej oferty są Wafle Familijne o smaku Malina&Mascarpone. Idealnie wpisują się w klimat najbardziej radosnych świąt w roku” – mówi Joanna Kąkol z firmy Colian.
Kolejnym aspektem, o którym producenci nie zapominają w świątecznej ofercie jest innowacyjność. „Konsumenci lubią być zaskakiwani nowymi rozwiązaniami, co na bardzo nasyconym rynku słodyczy jest coraz trudniejsze. W tym roku hitem naszej wielkanocnej oferty jest Zając Grześki. Produkt wpisuje się w gusta konsumentów w każdym wieku, nie tylko wielbicieli marki Grześki i charakterystycznego smaku kultowych wafli. Nieoczywistym wyborem są wyśmienite Migdały w czekoladzie z cynamonem od Jutrzenki, których kształt nawiązujący do jajeczek sprawia, że mogą być dopełnieniem świątecznego koszyczka czy też dodatkiem do słodkiego menu” – podpowiada Joanna Kąkol.
Producenci komponując ofertę na święta nie zapominają o trendach. „Wśród popularnych trendów w ostatnich latach można zauważyć rosnące zainteresowanie zdrowymi i funkcjonalnymi wersjami słodyczy, np. bezglutenowymi czy z wartościowymi składnikami. Pszczółka posiada Certyfikowany znak Przekreślonego Kłosa, który jest zarówno międzynarodowym, jak i polskim symbolem bezpiecznej żywności bezglutenowej. Jego obecność na opakowaniu oznacza, że produkt jest przebadany pod kątem zawartości glutenu, a firma przeszła audyt zgodny ze standardem AOECS. Ponadto w ostatnim czasie w ofercie Fabryki pojawił się nowy produkt funkcjonalny jakim są karmelki Power Candies o smaku energetyka z dodatkiem kofeiny i witamin z grupy B: Niacyna, B5, B6 i B1” – przyznaje Justyna Budzyńska.
Z drugiej strony stoją czynniki, które konsumenci biorą pod uwagę przy zakupie produktów na Wielkanoc. Według Joanny Kąkol największy wpływ (poza ceną, smakiem i ulubioną marką) na decyzje zakupowe konsumentów, w przypadku oferty okazjonalnej, ma wygląd opakowania. „Atrakcyjna grafika z motywami nawiązującymi wprost do danego święta, zawsze przyciąga większą uwagę konsumentów np. przed Wielkanocną” – zaznacza rzecznik prasowa firmy Colian.
Słodycze na paragonach
Słodycze to jedna z większych kategorii dostępnych w sklepach. Według danych CMR znajdują się one na co czwartym paragonie wydawanym w supermarketach. Liczba transakcji ze słodyczami w 2023 roku w porównaniu do 2022 r. w tym kanale wzrosła o około 4%. Co ciekawe wzrost udało się osiągnąć przy wyższych cenach produktów.
Jak podaje CMR w grudniu 2023 w porównaniu do grudnia 2022 indeks cen wyniósł około 12%. A w całym roku 2023 średnia cena słodyczy w przeliczeniu na kilogram wzrosła aż o 17%, czyli zdecydowanie więcej niż wynosi inflacja.
„Mogłoby się wydawać, że konsumenci w większym stopniu skierują się ku postrzeganym jako tańsze markom własnym. I rzeczywiście w wielu kategoriach spożywczych można zauważyć taki trend. Jednak nie dotyczy on słodyczy. Biorąc pod uwagę zarówno sprzedaż wolumenową, jak również liczbę opakowań udziały marek własnych w supermarketach w 2023 roku w porównaniu do 2022 roku spadły” – zaznacza Przemysław Bojanowski, analityk w CMR.
Według instytutu największym segmentem pod względem wartości sprzedaży w supermarketach są ciastka, które stanowią około 22%. Kolejną kategorią są praliny osiągające 15% udziałów w wartości sprzedaży. Wafelki impulsowe i batony czekoladowe łącznie to około 15% wartości rynku. Na czwartej pozycji znalazły się czekolady z 13% udziałów. Piątą największą kategorią są żelki i pianki z udziałami wartościowymi przekraczającymi 5%.
Ciastka to nie tylko największy segment pod względem wartości ale również liczby wariantów. Według CMR średnio w supermarkecie można znaleźć około 150 różnego rodzaju ciastek. Popularnym segmentem są również praliny. Tutaj konsument znajdzie nieco ponad 60 różnych wariantów. W czekoladach liczba wariantów wynosi około 85.
Piątą największą kategorią są żelki i pianki. Segment zwiększający wartość sprzedaży na przestrzeni ostatnich lat. Również wybór produktów staje się coraz większy. W przeciętnym supermarkecie konsument może znaleźć 45 wariantów to aż o prawie 4 sztuki więcej niż rok wcześniej.
Oferta świąteczna
W okresie wielkanocnym istotne są zarówno pozycje wybierane przez konsumentów na co dzień, jak i okazjonalne produkty przygotowane przez producentów. Często są to limitowane edycje w tematycznych opakowaniach oraz zaskakujące nowości. Na opakowaniach słodkości pojawiają się zające, kurczaczki, baranki, okraszone baziami i żywymi, wiosennymi kolorami. Zyskują smaki owocowe w niestandardowych połączeniach, jak również wybierane od lat mleczne, karmelowe czy advocaat.
Producenci zaskakują także dodatkami pikantnymi w tradycyjnych czekoladach, np. pieprzu cytrynowego, mięty pieprzowej czy chili. Nie brakuje bombonierek klasycznych w wielkanocnych, eleganckich opakowaniach. Jak również opcji do kupienia na wagę, wielkanocnych jajeczek z różnymi nadzieniami czy cukierków, np. z owocową galaretką.
Niezbędne przy wypiekach
Przygotowywanie świątecznych wypieków jest mocno zakorzenione w polskiej tradycji, a Wielkanoc to jeden z dwóch najbardziej intensywnych sezonów pieczeniowych w roku. Obok babek na wielkanocnych stołach tradycyjnie pojawiają się mazurki i serniki. Oprócz tego wiele innych rodzajów ciast w zależności od upodobań.
Kategoria dodatków do ciast przed świętami rośnie, konsumenci poszukują nie tylko podstawowych składników, ale także produktów do dekoracji. W okresie przedświątecznym rośnie popyt na większość produktów używanych do pieczenia i dekorowania, od klasycznych takich jak drożdże, aromaty, cukier wanilinowy, proszek do pieczenia, soda oczyszczona, po mąki, masła, jaja czy mleko.
Poza podstawowymi produktami do pieczenia ciast na znaczeniu zyskują także półprodukty, z których przygotowanie wypieku jest o wiele prostsze i szybsze. Na półkach sklepowych nie może zabraknąć babek, babeczek, serników, różnorodnych kremów, w tym do karpatki i gotowych spodów tortowych czy biszkoptów. Oprócz tego wszelkiego rodzaju dekoracje, które są zwieńczeniem pysznego wypieku: posypki, polewy, pisaki lukrowe czy lukry.
Dostępne na rynku masy makowe czy kajmakowe pozwalają na przygotowanie wielu ciast o wiele sprawniej. Dostępność masy kajmakowej w różnych smakach pozwala na zwiększenie różnorodności słodkich wypieków i wzbogacenie oferty na sklepowej półce.
Wśród podstawowych produktów do wypieków znajdują się także śmietany, śmietanki czy twarogi, bez których nie powstanie sernik czy bakalie, które są zarówno składnikiem, jak i mogą być dekoracją ciast. W końcu ozdabianie mazurka suszonymi owocami i orzechami w formie bazi jest niezwykle popularne.
Rodzynki, daktyle, suszone morele, figi, ananas, śliwki, orzechy brazylijskie, nerkowca, arachidowe, laskowe, włoskie czy migdały są bardzo często wykorzystywane przy wszelkiego rodzaju wypiekach, jak również w tradycyjnych potrawach świątecznych. Zainteresowaniem w okresie wielkanocnym cieszą się także mieszanki keksowe, wiórki kokosowe, czy owoce kandyzowane, np. skórka pomarańczowa.
Mąka
Podstawą we wszelkiego rodzaju wypiekach, jak również na półkach sklepów spożywczych jest mąka. Wzrost sprzedaży tej kategorii przed świętami jest ogromny, w 2022 roku sieć Biedronka ogłosiła, że odnotowała aż 28-krotny wzrost sprzedaży mąki marki Plony Natury.
Konsumenci często dokonują zakupu mąki także w sklepach małoformatowych, według CMR sklepy do 300 mkw. w okresie styczeń-wrzesień 2023 r. odpowiadały za niemal ¼ wartości sprzedaży mąki pszennej i żytniej.
„W 2023 roku – w porównaniu do 2022 roku – zarówno wartość, jak i wolumen sprzedaży tej kategorii w kanale sklepów małoformatowych spadły odpowiednio o 5% i 7%. Średnia cena za kilogram pozostała praktycznie bez zmian – wzrosła jedynie o 3% do poziomu 4,05 zł” – przyznaje Nikodem Pankowiak, analityk danych sprzedażowych CMR.
Mąki pszenne i żytnie dostępne są w 9 na 10 sklepów małoformatowych, a sama kategoria pozostaje mocno rozdrobniona – w 2023 roku aż dwudziestu producentów osiągnęło przynajmniej 1% udziałów w wartości sprzedaży kategorii. Pierwsze miejsce na podium dzielą wspólnie firmy GoodMills Polska i Polskie Młyny z udziałami w wartości sprzedaży na poziomie 15%. Za nimi plasują się produkty marek własnych z wynikiem 10%.
Mleko w wielu odsłonach
Składnikiem wielu słodkich wypieków jest mleko. Klasyczne od krowy, roślinne jego zamienniki, mleko skondensowane czy mleko w proszku to produkty niezbędne w ofercie sklepu przed świętami.
Typowym składnikiem do przygotowywania wybranych ciast, deserów i kremów jest mleko w proszku. Milky way, blok czekoladowy, wybrane rodzaje serników, raffaello – wiele ciast powstaje przy użyciu właśnie tego składnika. Mleko w proszku to produkt mleczny, który został pozbawiony ponad 90% wody. Powstaje na skutek zagęszczania i suszenia pasteryzowanego mleka od krowy. Mleko w proszku jest dużo bardziej kaloryczne niż mleko zwykłe, ale tym samym ma znacznie większą zawartość składników mineralnych, zawiera dziesięciokrotnie więcej fosforu, magnezu, potasu, sodu oraz wapnia.
Kolejnym mlekiem wykorzystywanym w ciastach i deserach jest mleko skondensowane. Jest ono świetnym dodatkiem podkreślającym mleczny, słodki i kremowy smak. Na jego bazie powstaje wiele cukierków, głównie tradycyjne krówki, ale także trufle i inne karmelki.
Oczywiście najczęściej w koszykach Polaków przygotowujących własnoręcznie ciasta i desery ląduje mleko klasyczne świeże bądź UHT. Bez niego nie powstanie wiele ciast, mas i kremów, zwłaszcza serniki czy kremy budyniowe.
Mleko jest kategorią szeroko reprezentowaną w każdym sklepie spożywczym. Natomiast najczęściej konsumenci produkty z tej kategorii kupują w dyskontach. Według CMR ten kanał sprzedaży w pierwszej połowie 2023 roku odpowiadał za ponad 50% transakcji, około 3% więcej niż w tym samym okresie rok wcześniej. Ważnym kanałem dla sprzedaży tej kategorii są także sklepy małoformatowe do 300 mkw., które odpowiadają za 27% transakcji z mlekiem. Tutaj udział w porównaniu do roku poprzedniego spadł o wspomniane 3%, które zyskały dyskonty. Supermarkety do 2500 mkw. realizowały wtedy 15% transakcji z mlekiem, a hipermarkety powyżej 2500 mkw. pozostałe 5%. Zarówno w supermarketach, jak i hipermarketach udział we wszystkich transakcjach z mlekiem nie zmienił się.
Według CMR wartość sprzedaży mleka w sklepach małoformatowych do 300 mkw. porównując pierwszą połowę 2023 roku do analogicznego okresu rok wstecz wzrosła o 10%. Jest to jednak spowodowane zwiększeniem cen analizowanych produktów, gdyż zarówno wolumen sprzedaży, jak i liczba sprzedanych opakowań zaliczyły przy porównaniu tych okresów spadek o około 13%.
Natomiast wzrost wolumenu sprzedaży w sklepach małoformatowych (o około 17% w analizowanym okresie) zaliczyła pokrewna kategoria, a mianowicie napoje roślinne. Co prawda napoje roślinne stanowią tylko ok. 1% sprzedanych litrów całej kategorii mlecznej.
Znaczącą różnicę widać też w cenach tych produktów. Za litr mleka UHT lub świeżego w pierwszej połowie 2023 roku klienci małego formatu sklepów płacili około 4,70 zł i było to o złotówkę więcej niż w pierwszej połowie roku 2022. W tym samym czasie przy napojach roślinnych cena również wzrosła o około złotówkę – z ponad 10 zł za litr w pierwszej połowie 2022 roku do ponad 11 zł za litr w pierwszej połowie 2023 roku.
Masło
Istotną rolę przy wszelkiego rodzaju wypiekach odgrywa masło. Pełni ono rolę nie tylko smakową, ale także spełnia określone funkcje w samym procesie przygotowania ciast. W przypadku ciast kruchych masło jest dodatkiem, który otacza cząsteczki glutenu nie pozwalając im się połączyć. Właśnie ten zabieg sprawia, że ciasto pozostaje kruche i delikatne.
Masło jest także niezbędne w różnego rodzaju babkach, ciastach ucieranych, drożdżowych czy biszkoptowych. Podczas ucierana masło otacza kryształki cukru napowietrzając masę, dzięki czemu po upieczeniu ciasto jest puszyste i wilgotne. Dodatek tłuszczu w ciastach zapewnia także zachowanie dłuższej świeżości wypieku.
Masło to nic innego jak mleko krowie poddane procesom odwirowania a następnie dojrzewania i ubijania. Dodatek kultur kwasu mlekowego nadaje masłu świeży smak, delikatny aromat i niezwykłą kremowość. W tej grupie produktów dostępne są także różnego rodzaju miksy, które nie mogą być nazywane masłem, ponieważ to miano zarezerwowane jest dla tłuszczów mlecznych o zawartości co najmniej 82% tłuszczu. Natomiast do wypieków idealnie sprawdzają się produkty mleczne o niższej zawartości tłuszczu, m.in. margaryna, która zwiera 75-90% tłuszczu.
Masło to produkt lądujący w koszykach zakupowych Polaków codziennie. Wykorzystywane nie tylko do wypieków ale także do smarowania pieczywa, smażenia i jako dodatek do potraw. Natomiast w okresie świątecznym zyskuje na popularności, a Polacy kupują je w większych ilościach. Co cieszy, po okresie wzrostów cen w tej kategorii, obecnie ceny masła są niższe. Według danych CMR w 2022 roku średnia cena kostki masła w sklepach małoformatowych do 300 mkw. wynosiła ponad 8,20 zł, obecnie jest to niecałe 6,70 zł, co oznacza spadek ceny o 19%. Wraz ze spadkiem ceny spadła oczywiście wartość sprzedaży – w sklepach małoformatowych aż o 18% (2023 r. vs. 2022 r.).
Podstawa kremów, musów i nadzień
Kolejną kategorią zyskującą przed świętami są sery. Do wypieków wykorzystywane są zwłaszcza twarogi i ser mascarpone. Są one głównymi składnikami serników, bez, mas twarogowych, tiramisu i wielu innych deserów.
Mascarpone dzięki swojej kremowości, gęstości i delikatnie słodkiemu smakowi znalazł zastosowanie w wielu ciastach i deserach zarówno na zimno, jak i na gorąco. Jest idealną bazą do kremów, sosów, deserów i ciast. Bardzo dobrze smakuje w tortach, jako krem śmietanowy lub z dodatkami owoców, kakao czy czekolady oraz w nadzieniach do rurek.
Podobne zastosowanie mają śmietany. Te z co najmniej 30% zawartością tłuszczu sprawdzają się idealnie w ciastach i deserach. Po ubiciu i dodaniu cukru już stanowi doskonałą masę, ale może być także dodatkiem do sera mascarpone, budyniu czy owoców. A dzięki połączeniu z czekoladą może stworzyć przepyszny mus czekoladowy.
Komponując ofertę przedświąteczną należy uwzględnić wszystkie warianty serów wykorzystywanych do wypieków. Jeśli chodzi o twarogi, wybór należy zapewnić zwłaszcza w trzech rodzajach: chudy, półtłusty i tłusty. Zarówno w kostce, klinku, jak i w wiaderku wersję sernikową.
Sery twarogowe do pieczenia wykorzystywane przy okazji pieczenia różnego rodzaju ciast i deserów w sklepach małoformatowych do 300 mkw. stanowią około 10% wartości sprzedaży kategorii, natomiast w okresie świąt Bożego Narodzenia oraz świąt Wielkanocy widać regularne wzrosty nawet do 25% (dane CMR). Sery twarogowe naturalne w pierwszej połowie 2023 roku (przy porównaniu do pierwszej połowy roku 2022) osiągnęły wzrost wartości sprzedaży o około 15%, przy spadku wolumenu sprzedaży na poziomie – 5%. Kategoria ta widnieje na półkach w niemal 80% wszystkich sklepów małoformatowych w Polsce i oferuje tam klientom wybór około 5 produktów.
Nadziane wypieki
Obecnie wypieki mają różnorodne warstwy i tekstury. To już nie tylko ciężkie kremy i masy. Inserty w ciastach czy tortach występują także w wersjach chrupki czy żelki owocowej. Żelka owocowa zatopiona w warstwie kremu pomiędzy biszkoptami nadaje nieco kwaskowatego smaku i sprężystej formy w całym wypieku. To także element orzeźwiającego zaskoczenia, który pięknie prezentuje się w przekroju ciasta. Można ją wykonać zarówno ze świeżych, jak i mrożonych owoców. Powstaje z dodatkiem cukru, soku z cytryny i żelatyny. Zaletą owocowych insertów jest to, że idealnie pasują zarówno do smaków śmiatankowych, jak i czekoladowych.
Natomiast warstwa chrupiąca do tortów czy ciast, tzw. chrupka może powstać z orzechów, lub płatków kukurydzianych, może być na bazie mąki ryżowej, orzechowej, czekoladowych kuleczek, prażynek czy z dodatkiem suchego karmelu. To warstwa, która swoją teksturą doskonale kontrastuje z innymi masami oraz aksamitnymi kremami.
We wszelkiego rodzaju wypiekach wypełnieniem są także konfitury, powidła, prażone jabłka, owocowe frużeliny czy galaretki. Tego rodzaju masy do ciast czy wypełnienia ciastek nie wymagają długiego czasu przygotowania, dlatego są bardzo popularne. Zwłaszcza, że tego typu produkty można kupić już gotowe. Oferta przedświąteczna powinna uwzględniać je wszystkie.
A do ciasta… kawa
Wszelkiego rodzaju desery i ciasta są nieodłączną pozycją podczas spotkania przy kawie. A takich podczas świąt zdecydowanie nie brakuje. Po świątecznym śniadaniu czy obiedzie, po rodzinnym spacerze czy podczas wolnego popołudnia – czas na kawę i coś słodkiego zawsze się znajdzie.
Kawy są więc kolejną kategorią, która w okresie przedświątecznym znajdzie się w koszykach zakupowych Polaków. Według CMR napoje gorące mają stabilną sprzedaż przez cały rok z dwoma widocznymi skokami w marcu oraz w okresie ochłodzenia między październikiem, a grudniem.
Ten rodzaj gorącego napoju Polacy spożywają już kilka razy dziennie. Według badania BioStat i abcZdrowie z 2022 roku ponad 65% Polaków pije kawę raz lub dwa razy dziennie. Trzy lub cztery kawy dziennie wypija ponad 30% respondentów, a zaledwie 4% wypija pięć lub więcej filiżanek kawy dziennie. A desery i słodycze podczas picia kawy towarzyszą już ponad 42% Polaków.
Według danych sprzedażowych ze sklepów małoformatowych z Centrum Monitorowania rynku wynika, że klienci najczęściej kupują kawę mieloną. W strukturze sprzedaży od grudnia 2022 do listopada 2023 r. tego rodzaju kawy odpowiadały za prawie 38% sprzedanych opakowań w sklepach małoformatowych (z wszystkich sprzedanych opakowań kategorii kawy). Kolejne w rankingu są kawy mix z udziałami na poziomie 34% liczby sprzedanych opakowań. Wszystkie kategorie kawy z pominięciem kawy zbożowej zanotowały spadek liczby sprzedanych opakowań w porównaniu do analogicznego okresu rok wcześniej.
Natomiast coraz więcej Polaków stawia także na kawę w ziarnach. Odpowiedzialna jest za to popularność ekspresów do kawy, których w Polskich gospodarstwach domowych przybywa.
Ekspozycja ma znaczenie
W okresie wielkanocnym ze względu na wzmożone zakupy istotna jest odpowiednia ekspozycja. Ważne jest to, by konsumenci, dokonujący przedświątecznych zakupów, z łatwością odnaleźli produkty, których potrzebują. Zarówno produkty do pieczenia, jak i ciasta w torebkach powinny być dobrze wyeksponowane w części sklepu poświęconej pieczeniu, jak i przy produktach komplementarnych tj. mąka, cukier, jajka. Ważnym argumentem zakupu dla konsumenta jest możliwość wyboru wśród różnorodnych rodzajów ciast do pieczenia, ale także produktów do ich udekorowania.
Są także klienci, którzy nie znają wszystkich kategorii np. słodkich dekoracji. Dlatego bardzo ważne jest uwidocznienie tej kategorii w sklepie np. poprzez odpowiednie ekspozytory i specjalne standy. Kategorie, takie jak np. dekoracje do ciast powinny znajdować się przy ciastach w torebkach, z kolei ciasta powinny stać przy artykułach do pieczenia, do których zaliczamy także szeroką gamę kremów do ciast i mas śmietanowych.
Kategorią komplementarną dla produktów do pieczenia są także foremki do ciast, ciasteczek czy babeczek, przy których dobrze jest też wyeksponować produkty dedykowane do wypieków.
Natomiast w kreowaniu sprzedaży słodyczy dużą rolę odgrywają sieci handlowe poprzez ekspozycję produktów oraz akcje promocyjne. Producenci mogą zwiększać swoją widoczność umieszczając produkty w kontekstowych, dodatkowych lokalizacjach w sklepie, np. umieszczając czekoladę gorzką w alejce z produktami do pieczenia. Także coraz częściej w sklepach pojawiają się kreatywne strefy słodyczy danej marki, obok których nie sposób przejść obojętnie.
Monika Książek
Redaktor
1 źródło: Ogólnopolski Panel Badawczy Ariadna, badanie CAWI przeprowadzone 25-26 marca 2023, N=1058.
Słodycze zyskujące na popularności
Słodycze są nieodłącznym elementem świąt Wielkanocnych. Goszczą na stołach świątecznych, są wręczane jako upominek oraz wykorzystywane w domowych wypiekach. 60% Polaków przyznaje, że na ich stole świątecznym goszczą zarówno domowe ciasta, jak i słodycze z oferty sklepowej. Ponad 20% deklaruje, że na święta przygotowuje wyłącznie domowe słodkości – tak wynika z badania panelu badawczego Ariadna1.
W związku z wysoką popularnością słodyczy w tym okresie producenci muszą sprostać wyzwaniu i zaoferować niezwykłe pozycje wpisujące się w świąteczny klimat. „Przygotowania do wielkanocnej sprzedaży rozpoczynamy z dużym wyprzedzeniem, na ogół rok wcześniej. Badamy aktualne trendy rynkowe, by jak najlepiej rozpoznać i zinterpretować zmieniające się potrzeby konsumentów. Dbamy o to, by w ofercie pojawiały się zarówno nowości, jak i klasyki, do których odbiorcy naszych marek są przywiązani od lat, takie jak Figurki Goplana czy praliny od Solidarności, towarzyszące Polakom w każde święta” – mówi Joanna Kąkol, rzecznik prasowy Colian.
W ofercie świątecznej nie może zabraknąć pozycji, które zazwyczaj zwiększają swoją sprzedaż w tym okresie, są to zwłaszcza czekolady mleczne i gorzkie. Są one nie tylko słodką przekąską, ale także składnikiem do wszelkiego rodzaju czekoladowych wypieków i polew.
Okres wielkanocny to szczególny czas dla branży słodyczy ze względu na ofertę okazjonalną. Czekoladowe figurki w kształcie zajączków, jajeczek, kurczaczków często biorą udział w zwyczaju chowania przysmaków od wielkanocnego zająca. Zwyczaj ten jest coraz bardziej popularny w Polsce, już nie tylko w zachodnich województwach. Z badania panelu badawczego Ariadna wynika, że już co piąty Polak praktykuje tę tradycję. Wraz z jej popularyzacją producenci słodkości rozwijają swoją ofertę o produkty wielkanocne, zachęcające całe rodziny do wspólnej kreatywnej rozrywki.
Kolejną kategorią zyskującą w okresie wielkanocnym są praliny. Nic dziwnego w końcu ich elegancki charakter doskonale wpisuje się w wyjątkowe okazje zarówno jako upominek, jak i słodkość na świąteczny stół.
Wielkanocne motywy mają wpływ na poziom sprzedaży
Świąteczna oferta słodyczy musi nie tylko nawiązywać do charakteru świąt ale także odpowiadać na bieżące gusta konsumentów. Przed producentami niełatwe zadanie. Jak przyznaje Joanna Kąkol, rzecznik prasowy Colian, dobrze zdefiniowane, w kontekście bieżących trendów, potrzeby konsumentów to dla producentów zawsze punkt wyjścia. „Odpowiadamy na oczekiwania odbiorców, którzy poszukują produktów okazjonalnych z szatą graficzną z wielkanocnymi motywami. Opakowanie nawiązujące wprost do obchodzonego święta to ważny aspekt, mający wpływ na poziom sprzedaży. Figurki Goplana z wizerunkami zajączka, baranka i kurczaczka bardzo często wybierane są jako słodki drobiazg do wielkanocnego koszyczka. Dlatego w tym wypadku zarówno strona wizualna, jak i smak produktu odgrywają kluczową rolę” – wyjaśnia rzecznik prasowa Colian.
Poza samym opakowaniem istotne znaczenie ma smak. „Wielkanocne słodycze często bazują na czekoladzie, orzechach czy świeżych owocowych aromatach. Jednak obok klasyków pojawiają się także nowoczesne interpretacje, na przykład o smaku kultowego ajerkoniaku. Jego delikatny smak doskonale komponuje się z nutą alkoholu. Pszczółka na tę okazję stworzyła pralinę Czekoladowe Inspiracje o smaku Ajerkoniaku z wyśmienitym, półpłynnym nadzieniem o smaku słodkiego likieru – to hit, który z pewnością docenią fani tradycyjnych smaków. Słodycze wielkanocne to nie tylko tradycyjne smaki i formy, ale także miejsce do eksperymentowania z nowymi trendami i kreatywnymi pomysłami” – mówi Justyna Budzyńska, Członek Zarządu Fabryki Cukierków Pszczółka.
Nie należy także zapominać o słodkościach do poczęstowania gości w różnych sytuacjach. „Wiosną warto mieć w ofercie także „coś lekkiego” do pochrupania do świątecznej kawy. Naszą propozycją z limitowanej oferty są Wafle Familijne o smaku Malina&Mascarpone. Idealnie wpisują się w klimat najbardziej radosnych świąt w roku” – mówi Joanna Kąkol z firmy Colian.
Kolejnym aspektem, o którym producenci nie zapominają w świątecznej ofercie jest innowacyjność. „Konsumenci lubią być zaskakiwani nowymi rozwiązaniami, co na bardzo nasyconym rynku słodyczy jest coraz trudniejsze. W tym roku hitem naszej wielkanocnej oferty jest Zając Grześki. Produkt wpisuje się w gusta konsumentów w każdym wieku, nie tylko wielbicieli marki Grześki i charakterystycznego smaku kultowych wafli. Nieoczywistym wyborem są wyśmienite Migdały w czekoladzie z cynamonem od Jutrzenki, których kształt nawiązujący do jajeczek sprawia, że mogą być dopełnieniem świątecznego koszyczka czy też dodatkiem do słodkiego menu” – podpowiada Joanna Kąkol.
Producenci komponując ofertę na święta nie zapominają o trendach. „Wśród popularnych trendów w ostatnich latach można zauważyć rosnące zainteresowanie zdrowymi i funkcjonalnymi wersjami słodyczy, np. bezglutenowymi czy z wartościowymi składnikami. Pszczółka posiada Certyfikowany znak Przekreślonego Kłosa, który jest zarówno międzynarodowym, jak i polskim symbolem bezpiecznej żywności bezglutenowej. Jego obecność na opakowaniu oznacza, że produkt jest przebadany pod kątem zawartości glutenu, a firma przeszła audyt zgodny ze standardem AOECS. Ponadto w ostatnim czasie w ofercie Fabryki pojawił się nowy produkt funkcjonalny jakim są karmelki Power Candies o smaku energetyka z dodatkiem kofeiny i witamin z grupy B: Niacyna, B5, B6 i B1” – przyznaje Justyna Budzyńska.
Z drugiej strony stoją czynniki, które konsumenci biorą pod uwagę przy zakupie produktów na Wielkanoc. Według Joanny Kąkol największy wpływ (poza ceną, smakiem i ulubioną marką) na decyzje zakupowe konsumentów, w przypadku oferty okazjonalnej, ma wygląd opakowania. „Atrakcyjna grafika z motywami nawiązującymi wprost do danego święta, zawsze przyciąga większą uwagę konsumentów np. przed Wielkanocną” – zaznacza rzecznik prasowa firmy Colian.
Słodycze na paragonach
Słodycze to jedna z większych kategorii dostępnych w sklepach. Według danych CMR znajdują się one na co czwartym paragonie wydawanym w supermarketach. Liczba transakcji ze słodyczami w 2023 roku w porównaniu do 2022 r. w tym kanale wzrosła o około 4%. Co ciekawe wzrost udało się osiągnąć przy wyższych cenach produktów.
Jak podaje CMR w grudniu 2023 w porównaniu do grudnia 2022 indeks cen wyniósł około 12%. A w całym roku 2023 średnia cena słodyczy w przeliczeniu na kilogram wzrosła aż o 17%, czyli zdecydowanie więcej niż wynosi inflacja.
„Mogłoby się wydawać, że konsumenci w większym stopniu skierują się ku postrzeganym jako tańsze markom własnym. I rzeczywiście w wielu kategoriach spożywczych można zauważyć taki trend. Jednak nie dotyczy on słodyczy. Biorąc pod uwagę zarówno sprzedaż wolumenową, jak również liczbę opakowań udziały marek własnych w supermarketach w 2023 roku w porównaniu do 2022 roku spadły” – zaznacza Przemysław Bojanowski, analityk w CMR.
Według instytutu największym segmentem pod względem wartości sprzedaży w supermarketach są ciastka, które stanowią około 22%. Kolejną kategorią są praliny osiągające 15% udziałów w wartości sprzedaży. Wafelki impulsowe i batony czekoladowe łącznie to około 15% wartości rynku. Na czwartej pozycji znalazły się czekolady z 13% udziałów. Piątą największą kategorią są żelki i pianki z udziałami wartościowymi przekraczającymi 5%.
Ciastka to nie tylko największy segment pod względem wartości ale również liczby wariantów. Według CMR średnio w supermarkecie można znaleźć około 150 różnego rodzaju ciastek. Popularnym segmentem są również praliny. Tutaj konsument znajdzie nieco ponad 60 różnych wariantów. W czekoladach liczba wariantów wynosi około 85.
Piątą największą kategorią są żelki i pianki. Segment zwiększający wartość sprzedaży na przestrzeni ostatnich lat. Również wybór produktów staje się coraz większy. W przeciętnym supermarkecie konsument może znaleźć 45 wariantów to aż o prawie 4 sztuki więcej niż rok wcześniej.
Oferta świąteczna
W okresie wielkanocnym istotne są zarówno pozycje wybierane przez konsumentów na co dzień, jak i okazjonalne produkty przygotowane przez producentów. Często są to limitowane edycje w tematycznych opakowaniach oraz zaskakujące nowości. Na opakowaniach słodkości pojawiają się zające, kurczaczki, baranki, okraszone baziami i żywymi, wiosennymi kolorami. Zyskują smaki owocowe w niestandardowych połączeniach, jak również wybierane od lat mleczne, karmelowe czy advocaat.
Producenci zaskakują także dodatkami pikantnymi w tradycyjnych czekoladach, np. pieprzu cytrynowego, mięty pieprzowej czy chili. Nie brakuje bombonierek klasycznych w wielkanocnych, eleganckich opakowaniach. Jak również opcji do kupienia na wagę, wielkanocnych jajeczek z różnymi nadzieniami czy cukierków, np. z owocową galaretką.
Niezbędne przy wypiekach
Przygotowywanie świątecznych wypieków jest mocno zakorzenione w polskiej tradycji, a Wielkanoc to jeden z dwóch najbardziej intensywnych sezonów pieczeniowych w roku. Obok babek na wielkanocnych stołach tradycyjnie pojawiają się mazurki i serniki. Oprócz tego wiele innych rodzajów ciast w zależności od upodobań.
Kategoria dodatków do ciast przed świętami rośnie, konsumenci poszukują nie tylko podstawowych składników, ale także produktów do dekoracji. W okresie przedświątecznym rośnie popyt na większość produktów używanych do pieczenia i dekorowania, od klasycznych takich jak drożdże, aromaty, cukier wanilinowy, proszek do pieczenia, soda oczyszczona, po mąki, masła, jaja czy mleko.
Poza podstawowymi produktami do pieczenia ciast na znaczeniu zyskują także półprodukty, z których przygotowanie wypieku jest o wiele prostsze i szybsze. Na półkach sklepowych nie może zabraknąć babek, babeczek, serników, różnorodnych kremów, w tym do karpatki i gotowych spodów tortowych czy biszkoptów. Oprócz tego wszelkiego rodzaju dekoracje, które są zwieńczeniem pysznego wypieku: posypki, polewy, pisaki lukrowe czy lukry.
Dostępne na rynku masy makowe czy kajmakowe pozwalają na przygotowanie wielu ciast o wiele sprawniej. Dostępność masy kajmakowej w różnych smakach pozwala na zwiększenie różnorodności słodkich wypieków i wzbogacenie oferty na sklepowej półce.
Wśród podstawowych produktów do wypieków znajdują się także śmietany, śmietanki czy twarogi, bez których nie powstanie sernik czy bakalie, które są zarówno składnikiem, jak i mogą być dekoracją ciast. W końcu ozdabianie mazurka suszonymi owocami i orzechami w formie bazi jest niezwykle popularne.
Rodzynki, daktyle, suszone morele, figi, ananas, śliwki, orzechy brazylijskie, nerkowca, arachidowe, laskowe, włoskie czy migdały są bardzo często wykorzystywane przy wszelkiego rodzaju wypiekach, jak również w tradycyjnych potrawach świątecznych. Zainteresowaniem w okresie wielkanocnym cieszą się także mieszanki keksowe, wiórki kokosowe, czy owoce kandyzowane, np. skórka pomarańczowa.
Mąka
Podstawą we wszelkiego rodzaju wypiekach, jak również na półkach sklepów spożywczych jest mąka. Wzrost sprzedaży tej kategorii przed świętami jest ogromny, w 2022 roku sieć Biedronka ogłosiła, że odnotowała aż 28-krotny wzrost sprzedaży mąki marki Plony Natury.
Konsumenci często dokonują zakupu mąki także w sklepach małoformatowych, według CMR sklepy do 300 mkw. w okresie styczeń-wrzesień 2023 r. odpowiadały za niemal ¼ wartości sprzedaży mąki pszennej i żytniej.
„W 2023 roku – w porównaniu do 2022 roku – zarówno wartość, jak i wolumen sprzedaży tej kategorii w kanale sklepów małoformatowych spadły odpowiednio o 5% i 7%. Średnia cena za kilogram pozostała praktycznie bez zmian – wzrosła jedynie o 3% do poziomu 4,05 zł” – przyznaje Nikodem Pankowiak, analityk danych sprzedażowych CMR.
Mąki pszenne i żytnie dostępne są w 9 na 10 sklepów małoformatowych, a sama kategoria pozostaje mocno rozdrobniona – w 2023 roku aż dwudziestu producentów osiągnęło przynajmniej 1% udziałów w wartości sprzedaży kategorii. Pierwsze miejsce na podium dzielą wspólnie firmy GoodMills Polska i Polskie Młyny z udziałami w wartości sprzedaży na poziomie 15%. Za nimi plasują się produkty marek własnych z wynikiem 10%.
Mleko w wielu odsłonach
Składnikiem wielu słodkich wypieków jest mleko. Klasyczne od krowy, roślinne jego zamienniki, mleko skondensowane czy mleko w proszku to produkty niezbędne w ofercie sklepu przed świętami.
Typowym składnikiem do przygotowywania wybranych ciast, deserów i kremów jest mleko w proszku. Milky way, blok czekoladowy, wybrane rodzaje serników, raffaello – wiele ciast powstaje przy użyciu właśnie tego składnika. Mleko w proszku to produkt mleczny, który został pozbawiony ponad 90% wody. Powstaje na skutek zagęszczania i suszenia pasteryzowanego mleka od krowy. Mleko w proszku jest dużo bardziej kaloryczne niż mleko zwykłe, ale tym samym ma znacznie większą zawartość składników mineralnych, zawiera dziesięciokrotnie więcej fosforu, magnezu, potasu, sodu oraz wapnia.
Kolejnym mlekiem wykorzystywanym w ciastach i deserach jest mleko skondensowane. Jest ono świetnym dodatkiem podkreślającym mleczny, słodki i kremowy smak. Na jego bazie powstaje wiele cukierków, głównie tradycyjne krówki, ale także trufle i inne karmelki.
Oczywiście najczęściej w koszykach Polaków przygotowujących własnoręcznie ciasta i desery ląduje mleko klasyczne świeże bądź UHT. Bez niego nie powstanie wiele ciast, mas i kremów, zwłaszcza serniki czy kremy budyniowe.
Mleko jest kategorią szeroko reprezentowaną w każdym sklepie spożywczym. Natomiast najczęściej konsumenci produkty z tej kategorii kupują w dyskontach. Według CMR ten kanał sprzedaży w pierwszej połowie 2023 roku odpowiadał za ponad 50% transakcji, około 3% więcej niż w tym samym okresie rok wcześniej. Ważnym kanałem dla sprzedaży tej kategorii są także sklepy małoformatowe do 300 mkw., które odpowiadają za 27% transakcji z mlekiem. Tutaj udział w porównaniu do roku poprzedniego spadł o wspomniane 3%, które zyskały dyskonty. Supermarkety do 2500 mkw. realizowały wtedy 15% transakcji z mlekiem, a hipermarkety powyżej 2500 mkw. pozostałe 5%. Zarówno w supermarketach, jak i hipermarketach udział we wszystkich transakcjach z mlekiem nie zmienił się.
Według CMR wartość sprzedaży mleka w sklepach małoformatowych do 300 mkw. porównując pierwszą połowę 2023 roku do analogicznego okresu rok wstecz wzrosła o 10%. Jest to jednak spowodowane zwiększeniem cen analizowanych produktów, gdyż zarówno wolumen sprzedaży, jak i liczba sprzedanych opakowań zaliczyły przy porównaniu tych okresów spadek o około 13%.
Natomiast wzrost wolumenu sprzedaży w sklepach małoformatowych (o około 17% w analizowanym okresie) zaliczyła pokrewna kategoria, a mianowicie napoje roślinne. Co prawda napoje roślinne stanowią tylko ok. 1% sprzedanych litrów całej kategorii mlecznej.
Znaczącą różnicę widać też w cenach tych produktów. Za litr mleka UHT lub świeżego w pierwszej połowie 2023 roku klienci małego formatu sklepów płacili około 4,70 zł i było to o złotówkę więcej niż w pierwszej połowie roku 2022. W tym samym czasie przy napojach roślinnych cena również wzrosła o około złotówkę – z ponad 10 zł za litr w pierwszej połowie 2022 roku do ponad 11 zł za litr w pierwszej połowie 2023 roku.
Masło
Istotną rolę przy wszelkiego rodzaju wypiekach odgrywa masło. Pełni ono rolę nie tylko smakową, ale także spełnia określone funkcje w samym procesie przygotowania ciast. W przypadku ciast kruchych masło jest dodatkiem, który otacza cząsteczki glutenu nie pozwalając im się połączyć. Właśnie ten zabieg sprawia, że ciasto pozostaje kruche i delikatne.
Masło jest także niezbędne w różnego rodzaju babkach, ciastach ucieranych, drożdżowych czy biszkoptowych. Podczas ucierana masło otacza kryształki cukru napowietrzając masę, dzięki czemu po upieczeniu ciasto jest puszyste i wilgotne. Dodatek tłuszczu w ciastach zapewnia także zachowanie dłuższej świeżości wypieku.
Masło to nic innego jak mleko krowie poddane procesom odwirowania a następnie dojrzewania i ubijania. Dodatek kultur kwasu mlekowego nadaje masłu świeży smak, delikatny aromat i niezwykłą kremowość. W tej grupie produktów dostępne są także różnego rodzaju miksy, które nie mogą być nazywane masłem, ponieważ to miano zarezerwowane jest dla tłuszczów mlecznych o zawartości co najmniej 82% tłuszczu. Natomiast do wypieków idealnie sprawdzają się produkty mleczne o niższej zawartości tłuszczu, m.in. margaryna, która zwiera 75-90% tłuszczu.
Masło to produkt lądujący w koszykach zakupowych Polaków codziennie. Wykorzystywane nie tylko do wypieków ale także do smarowania pieczywa, smażenia i jako dodatek do potraw. Natomiast w okresie świątecznym zyskuje na popularności, a Polacy kupują je w większych ilościach. Co cieszy, po okresie wzrostów cen w tej kategorii, obecnie ceny masła są niższe. Według danych CMR w 2022 roku średnia cena kostki masła w sklepach małoformatowych do 300 mkw. wynosiła ponad 8,20 zł, obecnie jest to niecałe 6,70 zł, co oznacza spadek ceny o 19%. Wraz ze spadkiem ceny spadła oczywiście wartość sprzedaży – w sklepach małoformatowych aż o 18% (2023 r. vs. 2022 r.).
Podstawa kremów, musów i nadzień
Kolejną kategorią zyskującą przed świętami są sery. Do wypieków wykorzystywane są zwłaszcza twarogi i ser mascarpone. Są one głównymi składnikami serników, bez, mas twarogowych, tiramisu i wielu innych deserów.
Mascarpone dzięki swojej kremowości, gęstości i delikatnie słodkiemu smakowi znalazł zastosowanie w wielu ciastach i deserach zarówno na zimno, jak i na gorąco. Jest idealną bazą do kremów, sosów, deserów i ciast. Bardzo dobrze smakuje w tortach, jako krem śmietanowy lub z dodatkami owoców, kakao czy czekolady oraz w nadzieniach do rurek.
Podobne zastosowanie mają śmietany. Te z co najmniej 30% zawartością tłuszczu sprawdzają się idealnie w ciastach i deserach. Po ubiciu i dodaniu cukru już stanowi doskonałą masę, ale może być także dodatkiem do sera mascarpone, budyniu czy owoców. A dzięki połączeniu z czekoladą może stworzyć przepyszny mus czekoladowy.
Komponując ofertę przedświąteczną należy uwzględnić wszystkie warianty serów wykorzystywanych do wypieków. Jeśli chodzi o twarogi, wybór należy zapewnić zwłaszcza w trzech rodzajach: chudy, półtłusty i tłusty. Zarówno w kostce, klinku, jak i w wiaderku wersję sernikową.
Sery twarogowe do pieczenia wykorzystywane przy okazji pieczenia różnego rodzaju ciast i deserów w sklepach małoformatowych do 300 mkw. stanowią około 10% wartości sprzedaży kategorii, natomiast w okresie świąt Bożego Narodzenia oraz świąt Wielkanocy widać regularne wzrosty nawet do 25% (dane CMR). Sery twarogowe naturalne w pierwszej połowie 2023 roku (przy porównaniu do pierwszej połowy roku 2022) osiągnęły wzrost wartości sprzedaży o około 15%, przy spadku wolumenu sprzedaży na poziomie – 5%. Kategoria ta widnieje na półkach w niemal 80% wszystkich sklepów małoformatowych w Polsce i oferuje tam klientom wybór około 5 produktów.
Nadziane wypieki
Obecnie wypieki mają różnorodne warstwy i tekstury. To już nie tylko ciężkie kremy i masy. Inserty w ciastach czy tortach występują także w wersjach chrupki czy żelki owocowej. Żelka owocowa zatopiona w warstwie kremu pomiędzy biszkoptami nadaje nieco kwaskowatego smaku i sprężystej formy w całym wypieku. To także element orzeźwiającego zaskoczenia, który pięknie prezentuje się w przekroju ciasta. Można ją wykonać zarówno ze świeżych, jak i mrożonych owoców. Powstaje z dodatkiem cukru, soku z cytryny i żelatyny. Zaletą owocowych insertów jest to, że idealnie pasują zarówno do smaków śmiatankowych, jak i czekoladowych.
Natomiast warstwa chrupiąca do tortów czy ciast, tzw. chrupka może powstać z orzechów, lub płatków kukurydzianych, może być na bazie mąki ryżowej, orzechowej, czekoladowych kuleczek, prażynek czy z dodatkiem suchego karmelu. To warstwa, która swoją teksturą doskonale kontrastuje z innymi masami oraz aksamitnymi kremami.
We wszelkiego rodzaju wypiekach wypełnieniem są także konfitury, powidła, prażone jabłka, owocowe frużeliny czy galaretki. Tego rodzaju masy do ciast czy wypełnienia ciastek nie wymagają długiego czasu przygotowania, dlatego są bardzo popularne. Zwłaszcza, że tego typu produkty można kupić już gotowe. Oferta przedświąteczna powinna uwzględniać je wszystkie.
A do ciasta… kawa
Wszelkiego rodzaju desery i ciasta są nieodłączną pozycją podczas spotkania przy kawie. A takich podczas świąt zdecydowanie nie brakuje. Po świątecznym śniadaniu czy obiedzie, po rodzinnym spacerze czy podczas wolnego popołudnia – czas na kawę i coś słodkiego zawsze się znajdzie.
Kawy są więc kolejną kategorią, która w okresie przedświątecznym znajdzie się w koszykach zakupowych Polaków. Według CMR napoje gorące mają stabilną sprzedaż przez cały rok z dwoma widocznymi skokami w marcu oraz w okresie ochłodzenia między październikiem, a grudniem.
Ten rodzaj gorącego napoju Polacy spożywają już kilka razy dziennie. Według badania BioStat i abcZdrowie z 2022 roku ponad 65% Polaków pije kawę raz lub dwa razy dziennie. Trzy lub cztery kawy dziennie wypija ponad 30% respondentów, a zaledwie 4% wypija pięć lub więcej filiżanek kawy dziennie. A desery i słodycze podczas picia kawy towarzyszą już ponad 42% Polaków.
Według danych sprzedażowych ze sklepów małoformatowych z Centrum Monitorowania rynku wynika, że klienci najczęściej kupują kawę mieloną. W strukturze sprzedaży od grudnia 2022 do listopada 2023 r. tego rodzaju kawy odpowiadały za prawie 38% sprzedanych opakowań w sklepach małoformatowych (z wszystkich sprzedanych opakowań kategorii kawy). Kolejne w rankingu są kawy mix z udziałami na poziomie 34% liczby sprzedanych opakowań. Wszystkie kategorie kawy z pominięciem kawy zbożowej zanotowały spadek liczby sprzedanych opakowań w porównaniu do analogicznego okresu rok wcześniej.
Natomiast coraz więcej Polaków stawia także na kawę w ziarnach. Odpowiedzialna jest za to popularność ekspresów do kawy, których w Polskich gospodarstwach domowych przybywa.
Ekspozycja ma znaczenie
W okresie wielkanocnym ze względu na wzmożone zakupy istotna jest odpowiednia ekspozycja. Ważne jest to, by konsumenci, dokonujący przedświątecznych zakupów, z łatwością odnaleźli produkty, których potrzebują. Zarówno produkty do pieczenia, jak i ciasta w torebkach powinny być dobrze wyeksponowane w części sklepu poświęconej pieczeniu, jak i przy produktach komplementarnych tj. mąka, cukier, jajka. Ważnym argumentem zakupu dla konsumenta jest możliwość wyboru wśród różnorodnych rodzajów ciast do pieczenia, ale także produktów do ich udekorowania.
Są także klienci, którzy nie znają wszystkich kategorii np. słodkich dekoracji. Dlatego bardzo ważne jest uwidocznienie tej kategorii w sklepie np. poprzez odpowiednie ekspozytory i specjalne standy. Kategorie, takie jak np. dekoracje do ciast powinny znajdować się przy ciastach w torebkach, z kolei ciasta powinny stać przy artykułach do pieczenia, do których zaliczamy także szeroką gamę kremów do ciast i mas śmietanowych.
Kategorią komplementarną dla produktów do pieczenia są także foremki do ciast, ciasteczek czy babeczek, przy których dobrze jest też wyeksponować produkty dedykowane do wypieków.
Natomiast w kreowaniu sprzedaży słodyczy dużą rolę odgrywają sieci handlowe poprzez ekspozycję produktów oraz akcje promocyjne. Producenci mogą zwiększać swoją widoczność umieszczając produkty w kontekstowych, dodatkowych lokalizacjach w sklepie, np. umieszczając czekoladę gorzką w alejce z produktami do pieczenia. Także coraz częściej w sklepach pojawiają się kreatywne strefy słodyczy danej marki, obok których nie sposób przejść obojętnie.
Monika Książek
Redaktor
1 źródło: Ogólnopolski Panel Badawczy Ariadna, badanie CAWI przeprowadzone 25-26 marca 2023, N=1058.
