Wartość ukrytych kosztów środowiskowych i zdrowotnych obecnego systemu upraw i produkcji żywności sięgnęła 12,7 bln. dolarów2, co przekłada się na 35 miliardów dolarów dziennie3. W latach 2016-2023, czyli na przestrzeni 7 lat, koszty te wzrosły aż o 9%4. Eksperci uczestniczący w debatach z cyklu „Żywność dla Przyszłości”, których gospodarzem był think tank Żywność dla Przyszłości, zgodzili się, że konieczne jest podjęcie pilnych działań, które pozwolą na wyżywienie rosnącej populacji na świecie bez dalszej degradacji zasobów naturalnych, stanowiących podstawę produkcji rolno-spożywczej. Zastanawiali się także, od czego zacząć, by transformacja systemu rolno-spożywczego miała wymierny efekt dla rolników, producentów, konsumentów i wszystkich zaangażowanych?
Wielopoziomowa współpraca kluczem do racjonalnej transformacji systemu rolno-spożywczego
W rozmowie o przyszłości produkcji żywności eksperci odnieśli się do ról, które w transformacji tego sektora odgrywają poszczególni jego uczestnicy, w tym rolnicy i administracja publiczna. Eksperci biorący udział w panelu skupili się z kolei na zmianach systemowych, które mogłyby wesprzeć przeprowadzenie transformacji bez szkody dla uczestników systemu oraz konsumentów.
– Obecny system rolno - spożywczy dokonuje autodestrukcji. Niszczy bazę przyrodniczą, która jest jego podstawą. Znamy już metody, które z jednej strony prowadzą do poprawy kondycji gleby, oszczędności wody czy zwiększenia bioróżnorodności, a z drugiej niosą korzyści dla rolników. Np. rolnictwo regeneratywne zwiększa odporność gospodarstw na zmianę klimatu. Wielopoziomowe zmiany muszą zostać wprowadzone natychmiast. Jeśli tego nie zrobimy, do 2050 r. bez dostępu do wystarczającej ilości wody pitnej będzie żyło około 5 mld ludzi – mówi dr hab. inż. Zbigniew Karaczun, którego wystąpienia dotyczące ukrytych kosztów produkcji żywności otworzyły ścieżkę „Żywność dla Przyszłości” oraz debatę pt. „Jak wyżywić 10 mld ludności?”.
Argumenty zdrowotne biorą górę
Jak wskazują dane, utrzymanie diety z wysokim udziałem produktów zwierzęcych spowoduje, że nie uda się do 2050 r. osiągnąć neutralności klimatycznej oraz zahamować wzrostu średniej temperatury Ziemi na poziomie poniżej 2 st. C5. Jednocześnie produkty pochodzenia zwierzęcego mają szereg walorów zdrowotnych i stanowią istotną część produkcji rolnej i gospodarki kraju. Przedstawiciele młodego pokolenia, których wypowiedzi otworzyły debatę, postulowali, by produkcja została ograniczona, jednak by nadal została utrzymana. Zgodzili się z nimi eksperci, wskazując, że istnieje szansa na utrzymanie jej przy jednoczesnym w utrzymaniu dobrego zdrowia społeczeństwa i poszanowaniu środowiska.
– Obecnie 1/3 Polaków deklaruje, że ogranicza spożycie mięsa. To dobry kierunek, jednocześnie należy pamiętać, że produkty pochodzenia zwierzęcego stanowią ważny element diety i są częścią talerza planetarnego. Mowa tu między innymi o nabiale, produktach fermentowanych, które zaspokajają zapotrzebowanie na wiele składników odżywczych. Dlatego pomostem między dwoma skrajnymi postawami może być dieta fleksitariańska, w której współistnieje żywność roślinna i w ograniczonym stopniu odzwierzęca – mówi prof. Ewelina Hallmann z think tanku Żywność dla Przyszłości.
Dostępność produktów i edukacja – to nasza wspólna odpowiedzialność
Dzisiejsze nawyki żywieniowe mają bezpośredni wpływ na naszą przyszłość. Jeśli zachowamy obecny model konsumpcji żywności, to wkrótce na produkcję rolną będziemy musieli przeznaczyć 1,75 planety6. Jednocześnie nieodpowiednia dieta jest przyczyną 11 milionów zgonów na całym świecie oraz prowadzi do utraty 255 milionów lat życia, które mogłyby być przeżyte w pełnym zdrowiu (DALY). Dlatego eksperci zajęli się ważnym obszarem zrównoważonych decyzji żywieniowych oraz sposobu mówienia o konieczności zmiany, aby przyniosło to wymierne efekty i miało wpływ na różne pokolenia. Panel rozpoczął się od prezentacji opinii uczniów szkoły ponadpodstawowej, którzy zwrócili uwagę na silny wpływ influencerów na postrzeganie diety. Czy właśnie od tego trzeba zacząć, aby ułatwić konsumentowi dokonywanie prawidłowych wyborów żywnościowych?
– Bardzo ważne jest, aby budować zdrowe nawyki już od najmłodszych lat. Młodzi ludzie podkreślali, że w szkole temat żywienia niemal nie istnieje. Tym bardziej obok konieczności dostosowania programów nauczania, ważna jest edukacja ze strony organizacji pozarządowych oraz marek, które mogą wpływać na konsumentów poprzez odpowiedzialne budowanie przekazu marketingowego i podejmowanie tematów okołozdrowotnych w ramach prowadzonych działań z zakresu odpowiedzialności społecznej – mówi dr Katarzyna Wolnicka, specjalistka dietetyki, autorka krajowych zaleceń żywieniowych, konsultantka merytoryczna think tanku Żywność dla Przyszłości.
Transparentność i prosty język
Coraz większa widoczność działań z zakresu ESG podejmowanych przez firmy, w tym producentów żywności, jest faktem. Jednocześnie organizacje muszą brać pod uwagę coraz więcej regulacji, zarówno przy podejmowaniu działań, jak i ich komunikacji. Przedstawiciele młodego pokolenia ocenili z kolei, że korporacje powinny w większym stopniu angażować się w walkę z postępującą zmianą klimatu. Jak odnaleźć się w tej rzeczywistości?
– Kluczem jest ocena, które firmy podejmują realne działania będące częścią strategii biznesowej oraz odróżnienie ich od działań pozorowanych, nakierowanych jedynie na poprawę swojego wizerunku. Dlatego krytyczne myślenie i weryfikowanie charakteru prowadzonych aktywności ma tak duże znaczenie. Podejmowane działania muszą realizować konkretne cele. To sprawi, że komunikacja dotycząca ESG nie będzie jedynie opowieścią, a będzie mieć realny wpływ – komentuje Monika Borycka, badaczka trendów z think tanku Żywność dla Przyszłości.
W debatach z cyklu Żywność dla Przyszłości wzięli udział przedstawiciele ministerstw, uczelni, przedsiębiorstw oraz organizacji pozarządowych. Poszerzone wnioski z rozmów będą komunikowane przez think tank Żywność dla Przyszłości, którego inicjatorem jest grupa spółek DANONE, w nadchodzących miesiącach.
1 W cenach z 2020 roku. PPP purchasing power parity Względna wartość danej waluty wyliczona poprzez porównanie cen sztywno ustalonego koszyka towarów i usług w różnych państwach w tym samym czasie, wyrażonych w walutach tych państw. Ułatwia dokonywanie porównań standardów życia w różnych państwach.
2 W cenach z 2020 roku.
3 W cenach z 2020 roku.
4 FAO 2023
5 Döll P. i in., Global-scale assessment of groundwater depletion and related groundwater abstractions: Combining hydrological modelling with information from well observations and GRACE satellites, „Water Resour” 2014, Vol. 50, Iss. 7, s. 5698–5720, doi:10.1002/2014WR015595.
6 https://danone.pl/assets/interdyscyplinarne/Raport_Talerz_Przyszlosci_2023.pdf.
Źródło: 24/7Communication
Fot: mat. prasowe
Wielopoziomowa współpraca kluczem do racjonalnej transformacji systemu rolno-spożywczego
W rozmowie o przyszłości produkcji żywności eksperci odnieśli się do ról, które w transformacji tego sektora odgrywają poszczególni jego uczestnicy, w tym rolnicy i administracja publiczna. Eksperci biorący udział w panelu skupili się z kolei na zmianach systemowych, które mogłyby wesprzeć przeprowadzenie transformacji bez szkody dla uczestników systemu oraz konsumentów.
– Obecny system rolno - spożywczy dokonuje autodestrukcji. Niszczy bazę przyrodniczą, która jest jego podstawą. Znamy już metody, które z jednej strony prowadzą do poprawy kondycji gleby, oszczędności wody czy zwiększenia bioróżnorodności, a z drugiej niosą korzyści dla rolników. Np. rolnictwo regeneratywne zwiększa odporność gospodarstw na zmianę klimatu. Wielopoziomowe zmiany muszą zostać wprowadzone natychmiast. Jeśli tego nie zrobimy, do 2050 r. bez dostępu do wystarczającej ilości wody pitnej będzie żyło około 5 mld ludzi – mówi dr hab. inż. Zbigniew Karaczun, którego wystąpienia dotyczące ukrytych kosztów produkcji żywności otworzyły ścieżkę „Żywność dla Przyszłości” oraz debatę pt. „Jak wyżywić 10 mld ludności?”.
Argumenty zdrowotne biorą górę
Jak wskazują dane, utrzymanie diety z wysokim udziałem produktów zwierzęcych spowoduje, że nie uda się do 2050 r. osiągnąć neutralności klimatycznej oraz zahamować wzrostu średniej temperatury Ziemi na poziomie poniżej 2 st. C5. Jednocześnie produkty pochodzenia zwierzęcego mają szereg walorów zdrowotnych i stanowią istotną część produkcji rolnej i gospodarki kraju. Przedstawiciele młodego pokolenia, których wypowiedzi otworzyły debatę, postulowali, by produkcja została ograniczona, jednak by nadal została utrzymana. Zgodzili się z nimi eksperci, wskazując, że istnieje szansa na utrzymanie jej przy jednoczesnym w utrzymaniu dobrego zdrowia społeczeństwa i poszanowaniu środowiska.
– Obecnie 1/3 Polaków deklaruje, że ogranicza spożycie mięsa. To dobry kierunek, jednocześnie należy pamiętać, że produkty pochodzenia zwierzęcego stanowią ważny element diety i są częścią talerza planetarnego. Mowa tu między innymi o nabiale, produktach fermentowanych, które zaspokajają zapotrzebowanie na wiele składników odżywczych. Dlatego pomostem między dwoma skrajnymi postawami może być dieta fleksitariańska, w której współistnieje żywność roślinna i w ograniczonym stopniu odzwierzęca – mówi prof. Ewelina Hallmann z think tanku Żywność dla Przyszłości.
Dostępność produktów i edukacja – to nasza wspólna odpowiedzialność
Dzisiejsze nawyki żywieniowe mają bezpośredni wpływ na naszą przyszłość. Jeśli zachowamy obecny model konsumpcji żywności, to wkrótce na produkcję rolną będziemy musieli przeznaczyć 1,75 planety6. Jednocześnie nieodpowiednia dieta jest przyczyną 11 milionów zgonów na całym świecie oraz prowadzi do utraty 255 milionów lat życia, które mogłyby być przeżyte w pełnym zdrowiu (DALY). Dlatego eksperci zajęli się ważnym obszarem zrównoważonych decyzji żywieniowych oraz sposobu mówienia o konieczności zmiany, aby przyniosło to wymierne efekty i miało wpływ na różne pokolenia. Panel rozpoczął się od prezentacji opinii uczniów szkoły ponadpodstawowej, którzy zwrócili uwagę na silny wpływ influencerów na postrzeganie diety. Czy właśnie od tego trzeba zacząć, aby ułatwić konsumentowi dokonywanie prawidłowych wyborów żywnościowych?
– Bardzo ważne jest, aby budować zdrowe nawyki już od najmłodszych lat. Młodzi ludzie podkreślali, że w szkole temat żywienia niemal nie istnieje. Tym bardziej obok konieczności dostosowania programów nauczania, ważna jest edukacja ze strony organizacji pozarządowych oraz marek, które mogą wpływać na konsumentów poprzez odpowiedzialne budowanie przekazu marketingowego i podejmowanie tematów okołozdrowotnych w ramach prowadzonych działań z zakresu odpowiedzialności społecznej – mówi dr Katarzyna Wolnicka, specjalistka dietetyki, autorka krajowych zaleceń żywieniowych, konsultantka merytoryczna think tanku Żywność dla Przyszłości.
Transparentność i prosty język
Coraz większa widoczność działań z zakresu ESG podejmowanych przez firmy, w tym producentów żywności, jest faktem. Jednocześnie organizacje muszą brać pod uwagę coraz więcej regulacji, zarówno przy podejmowaniu działań, jak i ich komunikacji. Przedstawiciele młodego pokolenia ocenili z kolei, że korporacje powinny w większym stopniu angażować się w walkę z postępującą zmianą klimatu. Jak odnaleźć się w tej rzeczywistości?
– Kluczem jest ocena, które firmy podejmują realne działania będące częścią strategii biznesowej oraz odróżnienie ich od działań pozorowanych, nakierowanych jedynie na poprawę swojego wizerunku. Dlatego krytyczne myślenie i weryfikowanie charakteru prowadzonych aktywności ma tak duże znaczenie. Podejmowane działania muszą realizować konkretne cele. To sprawi, że komunikacja dotycząca ESG nie będzie jedynie opowieścią, a będzie mieć realny wpływ – komentuje Monika Borycka, badaczka trendów z think tanku Żywność dla Przyszłości.
W debatach z cyklu Żywność dla Przyszłości wzięli udział przedstawiciele ministerstw, uczelni, przedsiębiorstw oraz organizacji pozarządowych. Poszerzone wnioski z rozmów będą komunikowane przez think tank Żywność dla Przyszłości, którego inicjatorem jest grupa spółek DANONE, w nadchodzących miesiącach.
1 W cenach z 2020 roku. PPP purchasing power parity Względna wartość danej waluty wyliczona poprzez porównanie cen sztywno ustalonego koszyka towarów i usług w różnych państwach w tym samym czasie, wyrażonych w walutach tych państw. Ułatwia dokonywanie porównań standardów życia w różnych państwach.
2 W cenach z 2020 roku.
3 W cenach z 2020 roku.
4 FAO 2023
5 Döll P. i in., Global-scale assessment of groundwater depletion and related groundwater abstractions: Combining hydrological modelling with information from well observations and GRACE satellites, „Water Resour” 2014, Vol. 50, Iss. 7, s. 5698–5720, doi:10.1002/2014WR015595.
6 https://danone.pl/assets/interdyscyplinarne/Raport_Talerz_Przyszlosci_2023.pdf.
Źródło: 24/7Communication
Fot: mat. prasowe
