Wielkanoc to wyjątkowy czas, kiedy rodziny zbierają się przy wspólnym stole, aby celebrować odrodzenie życia oraz cieszyć się tradycyjnymi potrawami. Na stołach pojawiają się nie tylko żurek, mazurki i babki, ale także napoje – zarówno bezalkoholowe, jak i ulubione trunki, które dodają spotkaniom wyjątkowego klimatu.
Ostatnie lata, a w szczególności rok 2024, przyniosły zauważalny spadek sprzedaży niektórych kategorii trunków. Czy tradycyjne receptury ustąpią miejsca nowym trendom? Czas pokaże, jak rosnąca świadomość zdrowotna oraz zmieniające się nawyki konsumentów wpłyną na wybory zakupowe. Nie można jednak zaprzeczyć, że święta wciąż pozostają silnym impulsem do sięgania po alkohole.
Piwo jako serce tradycji
Piwo od wieków odgrywa istotną rolę w polskiej kulturze. Choć obecnie nie mamy zakorzenionych tradycji związanych z piwem podczas Wielkanocy, to historyczne przekazy dostarczają interesujących informacji na ten temat. W XVI wieku, po obfitym i tłustym śniadaniu wielkanocnym, zalecano spożycie piwa grodziskiego. Lekarze rekomendowali ten trunek na problemy trawienne i bóle brzucha. Być może w przyszłości ta tradycja powróci, a piwo stanie się naturalnym uzupełnieniem świątecznego stołu.
Według badań NielsenIQ z 2024 roku1 piwo odpowiada za aż 86% całkowitego spożycia alkoholu w Polsce, co świadczy o jego nieprzemijającej popularności. Mimo że rynek piwa mierzy się z niewielkimi spadkami sprzedaży – poniżej 1% – to obraz sytuacji jest znacznie bardziej złożony. Dane za okres od stycznia do sierpnia 2024 roku pokazują, że w porównaniu do roku 2023 sytuacja utrzymuje się na stabilnym poziomie. Co ciekawe, spadki tradycyjnych piw alkoholowych są częściowo niwelowane przez dynamicznie rozwijający się segment piw bezalkoholowych, które zyskują na popularności zwłaszcza wśród młodszych konsumentów.
Mocne, ale ze smakiem
Segment wódek smakowych stanowi jeden z najbardziej rozwijających się obszarów rynku alkoholi. Konsumenci coraz częściej wybierają warianty z aromatami owocowymi, takimi jak malina, pigwa czy wiśnia. Oprócz klasycznych kompozycji producenci eksperymentują z dodatkami ziołowo-korzennymi oraz deserowymi, inspirowanymi wanilią czy kawą. Aleksandra Gębarowska, Client Business Partner w NielsenIQ, w badaniach z 2024 roku2 podkreśla, że: „Polacy coraz bardziej poszukują nowych, ciekawych doświadczeń smakowych, wybierając napoje, które oferują coś więcej niż tradycyjny smak alkoholu”.
Warto również dodać, że eleganckie butelki sprawiają, że wódki smakowe stają się także atrakcyjnym pomysłem na prezent. W kontekście świątecznych spotkań, kiedy każda drobnostka ma znaczenie, dobrze zaprojektowana butelka potrafi dodać uroku całej celebracji.
Czy whisky zniknie ze stołów?
Przez lata whisky uchodziła za symbol dobrego smaku i elegancji, często goszcząc na świątecznych stołach. Jednak najnowsze dane rynkowe rzucają ciekawe światło na tę kategorię trunków. Według wcześniej wspomnianych badań NielsenIQ z 2024 roku konsumenci wydali na whisky o 2,4% więcej niż w poprzednim roku, jednak łączna liczba zakupów spadła o 1,3%.
Z czego może wynikać ten spadek? Jednym z głównych powodów jest wzrost cen, który sprawia, że wielu konsumentów zaczyna szukać tańszych alternatyw. W obliczu rosnących kosztów życia decyzje zakupowe są bardziej przemyślane, a wydatki na luksusowe alkohole stają się mniej atrakcyjne. Dodatkowo zmieniają się gusta konsumentów: młodsze pokolenia preferują trunki o łagodniejszym profilu smakowym. Sprawia to, że whisky, choć nadal obecna na stołach, traci część swojej dawnej popularności na rzecz produktów lepiej odpowiadających współczesnym upodobaniom.
Gin i rum
Nie tylko whisky odczuwa skutki zmian rynkowych. Gin, który jeszcze kilka lat temu uchodził za symbol nowoczesności i wyrafinowania, teraz boryka się z problemem spadku sprzedaży. Według tych samych danych NielsenIQ (2024 r.) sprzedaż ginu spadła o 2% z roku na rok. Choć warianty smakowe tego trunku nadal cieszą się pewnym zainteresowaniem, standardowe propozycje nie potrafią zniwelować ogólnej utraty popularności.
Z kolei rum utrzymuje się na stosunkowo stabilnym poziomie – odnotowano jedynie minimalny spadek sprzedaży rzędu – 0,1%. Można wnioskować, że choć tradycyjne rumy pozostają w ofercie konsumentów, to wprowadzane na rynek warianty smakowe oraz nowe, inspirowane trendami, kompozycje nie są w stanie całkowicie odwrócić tendencji spadkowej. W tym kontekście producenci muszą zwrócić szczególną uwagę na innowacyjność swoich produktów i starać się zaoferować klientom coś, co zaskoczy ich nowymi, interesującymi doznaniami smakowymi.
Wina – elegancja i świeżość
W ostatnich latach rynek wina w Polsce przechodzi znaczące przemiany, odzwierciedlające zmieniające się preferencje konsumentów. Choć ogólna sprzedaż wina odnotowuje niewielkie spadki, niektóre segmenty cieszą się rosnącym zainteresowaniem.
Wina musujące, takie jak prosecco i cava, znacznie zyskały na popularności. Warto również zauważyć, że wina białe wytrawne odnotowują imponujący wzrost sprzedaży na poziomie 7,9%, a półwytrawne oraz półsłodkie również osiągają wzrosty – odpowiednio 6,2% i 5,7%3. Taki rozwój świadczy o zmieniających się preferencjach konsumentów, którzy coraz częściej szukają trunków o lżejszym charakterze, idealnych do wielkanocnych dań. Jak komentuje Tomasz Potrzebowski, Międzynarodowy Ekspert ds. Rozwoju Rynku Wina w firmie Henkell Freixenet Polska: „Jestem przekonany, że na wielu stołach zagości ulubione wino musujące Polaków – Mionetto Prosecco. Również marka Freixenet – zarówno z winami musującymi cavą, prosecco i asti – jak i kolekcją włoskich win spokojnych, będzie często i chętnie wybierana”.
Choć wiosną częściej sięgamy po lżejsze trunki, nie można zapomnieć o miłośnikach czerwonego wina: „Biała kiełbasa uwielbia towarzystwo wina czerwonego, zwłaszcza jeśli planujemy ją w nim udusić” – zauważa Tomasz Głoskowski, Dyrektor Generalny Partner Center. „Włoskie Appassimento będzie genialnym wyborem! To samo wino powinno się później znaleźć w kieliszkach” – dodaje Tomasz Głoskowski.
Ekspert wspomina także, że proces produkcji tego wina polega na powolnym i naturalnym suszeniu winogron w celu intensyfikacji aromatu i smaku. Z tego powodu zdecydowanie warto spróbować Primus Casa Pecunia Appassimento. Etykieta tego wina zdobyła wiele nagród.
Słodki akcent Wielkanocy
W okresie wielkanocnym Polacy chętniej sięgają po słodkie alkohole, takie jak likiery i kremy, które doskonale komponują się z tradycyjnymi potrawami świątecznymi. Dodatkowo bittery, czyli alkohole o specyficznym, gorzkim smaku, również zyskują na popularności w tym czasie. Dane CMR z 2021 roku pokazują, że sprzedaż likierów, kremów i bitterów wzrosła o niemal 50% w porównaniu do średniej sprzedaży tygodniowej. Tuż przed Wielkanocą tego samego roku ich udział w wartości sprzedaży alkoholi mocnych wynosił 2%4. Wśród najczęściej wybieranych marek znalazły się m.in. Advocat, Sheridan’s i Canari.
Trend NoLo – bezalkoholowy trend na święta
Szczególnie wśród młodszych, ceniących sobie zdrowy tryb życia, pokoleń na popularności zyskuje segment napojów bezalkoholowych. Jest on odpowiedzią na rosnącą świadomość zdrowotną oraz zmieniające się preferencje konsumentów. Producenci tradycyjnych alkoholi, takich jak wódka, whisky czy rum, dzięki technologii dealkoholizacji coraz częściej wprowadzają warianty bezalkoholowe, które zachowują charakterystyczne smaki oryginałów. Jeżeli chodzi o kategorie win to Magdalena Zielińska, Prezes Związku Pracodawców Polska Rada Winiarstwa, zwraca uwagę na to, że: „Niskoalkoholowymi napojami, których sprzedaż dynamicznie wzrosła w ostatnim czasie, są cydry. Ich lekki, owocowy charakter oraz szeroka gama smaków i aromatów sprawiają, że trafiają w gusta wielu konsumentów, a rozpoczynający się wraz z Wielkanocą ciepły sezon to czas, kiedy cydry są szczególnie doceniane”.
Na tle tego trendu warto przyjrzeć się również ogólnej sytuacji na rynku innych napojów bezalkoholowych. Według badań NielsenIQ z 2024 roku5 Polacy wydają na nie rocznie 25,2 mld zł, a sprzedaż wolumenowa sięga 7,5 mld litrów.
Wielkanoc 2025 – czas obserwacji trendów
Zbliżające się święta wielkanocne to doskonały moment, aby przyjrzeć się aktualnym preferencjom konsumentów na rynku alkoholi. W ostatnich latach obserwowaliśmy stopniowy spadek sprzedaży napojów wysokoprocentowych. Nadchodząca Wielkanoc może przynieść odpowiedź na pytanie, czy ten trend się utrzyma, czy może konsumenci ponownie chętniej sięgną po tradycyjne trunki. Szczególnie warto zwrócić uwagę na wybory klientów w zakresie likierów, win czy alkoholi premium, które często pojawiają się na świątecznych stołach.
Zuzanna Pomykalska
Redaktor
1 źródło: NielsenIQ, Cały rynek detaliczny w Polsce: hipermarkety, supermarkety, dyskonty, duże, średnie i małe sklepy spożywcze, kioski, stacje benzynowe, Panel Handlu Detalicznego. Analiza wartości i wielkości sprzedaży obejmuje ostatnie 52 tygodnie, kończące się 1 września 2024 roku, w porównaniu do analogicznego okresu z roku poprzedniego. Badane kategorie to piwo, wino oraz alkohole mocne, w tym ich warianty bezalkoholowe.
2 źródło: Nielsen IQ, Cała Polska jako suma rynków: hipermarkety, supermarkety, dyskonty, duże, średnie i małe sklepy spożywcze, kioski oraz stacje benzynowe. Analiza wartości i wielkości sprzedaży obejmuje ostatnie 52 tygodnie, kończące się 29 grudnia 2024 roku, w porównaniu do analogicznego okresu rok wcześniej. Badana kategoria: alkohole, w tym warianty bezalkoholowe.
3 źródło: Badania NielsenIQ z 2024 r.
4 źródło: Dane CMR, z okresu marzec-kwiecień 2021 r., sklepy małoformatowe do 300 mkw.
5źródło: NielsenIQ, Panel Handlu Detalicznego, Cała Polska – napoje gazowane, wody, soki, napoje i nektary, napoje energetyczne i izotoniczne, herbaty mrożone, kawy mrożone, certyfikowane soczki dla dzieci, sprzedaż wartościowa oraz sprzedaż wolumenowa w okresie rocznym kończącym się na 28 kwietnia 2024 oraz zmiana vs analogiczny okres rok wcześniej.