SKIBA HURTOWO I W DETALU Promki małe i duże

Aby dostąpić promocji w dawnym stylu, bywało, że trzeba było się namęczyć, przeczytać jakieś książki, wchłonąć wiedzę, a nie tylko piwo i hamburgera. Za dostąpieniem do takiej promocji kryły się godziny spędzone na lekcjach i ćwiczeniach. Krył się pot, zapach kredy przy tablicy, marszczenie czoła i czas spędzony na zakuwaniu.

Ci, którzy otrzymywali promocję do następnej klasy, często przechodzili w inny wymiar, zmieniali mundurki szkolne i tarcze. Wbijali się w mundur lub garnitur. Nie wystarczyło – jak dziś – przyjść po prostu do sklepu i za pół ceny dostać tubkę pasty rybnej.

Promocje były szczególnie uroczyste zwłaszcza w szkołach wojskowych. Promocja adeptów uczelni wojskowej to była impreza, na którą czekało się cały rok. Te ceremonie miały swoją wyjątkową oprawę, a obecni byli nie tylko orkiestra wojskowa, rodziny i młodzi oficerowie, ale także wystrojone galowo dowództwo uczelni, garnizonu, a bywało, że i całej dywizji.

Dziś na promocji wystarczy kilka hostess rozdających ulotki, a i to nie zawsze. Coraz mniej modne pojmowanie promocji polega zwykle na rozdawnictwie. Namawia się klientów, by spróbowali darmowej próbki sera czy szamponu.

Widziałem na targach kosmetycznych i branży beauty nie tylko pokazy fryzur i mycie głowy szamponem jako widowiskową część promocji, ale także robienie na wybranej osobie makijażu. Permanentnego. Czyli takiego do końca życia.

Za czasów PRL promocji handlowych praktycznie nie było. Bo jak tu robić promocje, gdy wszystkiego brakuje. Jedyne co promowano, to przewodniczkę narodu, czyli Partię i niezrozumiałe dla nikogo idee socjalizmu, ale w stanie wojennym już nawet na te „produkty” machnięto ręką i promowano jedynie święty spokój.

Gdy wybuchł kapitalizm, słowo promocja wybuchło wraz z nim. Okazało się nagle, że sklepy mogą być pełne towarów, a nie tylko klientów, a samych klientów należy namawiać na to, aby te właśnie towary kupili, a nie inne.

Z czasem zjawisko promocji rozwinęło się jak dywan, a może nawet bardziej. Towary promowano w mediach krzykliwymi reklamami, ale przede wszystkim urządzano specjalne akcje promocyjne. Często z udziałem znanych, lubianych i pogardzanych celebrytów. A to jakiś wokalista zachęcał śpiewem do kupna jogurtu, inny gotował zupę z proszku, kłamiąc, że mu smakuje jak u mamy, jeszcze inny zapraszał do atrakcyjnego konkursu, w którym można było otrzymać samochód lub mieszkanie. Zdarzało się, ze samochód otrzymywała narzeczona organizatora konkursu, a mieszkanie teściowa sponsora.

Takie numery, i wiele jeszcze innych, były codziennością w latach 90. Tych pięknych latach, gdy wszyscy wierzyli jeszcze w wolny rynek i tę słynną „niewidzialną rękę rynku”, która miała wszystko pięknie regulować.

Dziś, gdy kapitalizm nam okrzepł, znormalniał, dostał siwizny, sporej zadyszki i nabrał bardziej ludzkich cech, promocje to wielkie kampanie reklamowe. To prawdziwe armaty i działa na froncie walki z konkurencją. Cała Polska jest świadkiem tych wielkich bitew o klienta konkurencyjnych sieci spożywczych. Elementem tych promocji jest zbijanie cen. W zasadzie nikogo w Polsce nie bije się tak często jak cen. Cena stała się nie tylko chłopcem do bicia, ale też przedmiotem nieustannego zbijania i pomniejszania.

Niską cenę uznano za tajemnicze źródło szczęścia dla wszystkich. Obowiązuje niepodważalna zasada, że cena im niższa, tym lepsza. Odwrotnie niż w sportach, takich jak siatkówka czy koszykówka. Tam liczą się jedynie wysocy.

Gdy jakaś cena wyskoczy w górę, od razu sklepy chcą ją zbijać. Konkurencja straszy, że u tych drugich wysokie ceny, a u nich niskie. Niska cena stała się magnesem, który elektryzuje bardziej niż koncerty gwiazd muzyki pop. Cena nie może być tylko niska, ale okazuje się, że dodatkowo musi być jeszcze „taka sama wszędzie”. Płatne reklamy informują, że wroga sieć sklepów ma „różne ceny”, inne w każdym sklepie. Od ceny wymaga się, więc nie tylko niskiego wzrostu, ale także bycia ceną podobną do innych lub wręcz „taką samą”. Istnieje Rzecznik Praw Obywatela, ale czy istnieje Rzecznik Praw Ceny? Słuchając reklam i informacji o promocjach, ciągle słyszę o tym, że „nikt nie pobije naszych cen”. Cena ma być więc nieustannym czempionem, zwycięzcą sklepowym, a nie zwykłą ceną. Czy to nie są zbyt wysokie i wygórowane wymagania od zwykłych cen?

Zwykli mają dziś przechlapane. A szczególnie „zwykły proszek”. Ten dostaje po głowie, w każdej reklamie chyba nawet bardziej niż ceny, które od tego zbijania robią się coraz mniejsze.

Nowym typem klienta są łowcy okazji i poszukiwacze promocji. To nowi bohaterowie mediów i wyobraźni. Istnieją w realu i w reklamach. Nikt dziś nie podnieca się Batmanem czy Supermanem. To jacyś faceci ze starych filmów. Dziś bohaterem zbiorowej wyobraźni został łowca promocji. To o nim ciągle mówi we wszystkich stacjach radiowych ten fajny aktor z miłym głosem, którego pamiętamy z kultowych filmów animowanych.

Młodzież nie używa dziś słowa promocja tylko „promka”. „Ten towar ma fajną »promkę«” – usłyszałem pewnego razu od młodej sprzedawczyni. Zdrabnianie słówek to zdaniem Profesora Jana Miodka zmora językowa, ale skoro „promka” przyczynia się do promocji produktu, to może warto nie być aż tak zasadniczym w tej kwestii, zatem ja też kończę mój „felietonik”, życząc Państwu miłej lektury całego magazynu.