Polskie śniadania od wieków stanowią istotny element kultury kulinarnej, odzwierciedlając zmieniające się na przestrzeni lat zwyczaje, dostępność produktów oraz regionalne tradycje. Klasyczne polskie śniadanie różni się nieco od tego, które znamy dzisiaj. W przeszłości na polskim stole śniadaniowym częściej pojawiały się takie potrawy, jak kasza, zupa mleczna czy placki ziemniaczane. W dawnych czasach, zwłaszcza na wsi, śniadanie było bardziej obfite i kaloryczne, ponieważ musiało dostarczyć energii przed ciężką pracą fizyczną.
Z biegiem lat, w miarę zmian społeczno-ekonomicznych oraz wpływów z innych kultur, polskie śniadania ewoluowały, łącząc tradycyjne smaki z nowoczesnymi trendami żywieniowymi. Według danych Mintel z 2025 roku aż 71% Polaków sięga po dania ze świeżych składników. Lubimy wiedzieć, co jemy oraz chcemy przygotowywać śniadanie sami, od podstaw. To nie tylko kwestia smaku, to także rytuał i codzienna chwila dla siebie. Tylko 13% badanych wybiera gotowe lub półgotowe produkty. Choć sklepowe półki kuszą szybkimi rozwiązaniami, Polacy wciąż wolą swoją kuchnię, nawet jeśli rano brakuje czasu. Co ciekawe, mimo wzrostu popularności przekąsek „on-the-go”, czyli tych spożywanych w biegu śniadanie nadal traktujemy poważnie. Współczesne polskie śniadanie to lustro naszych czasów, z jednej strony pamięć o tradycji, z drugiej otwartość na nowe.
Pieczywo jako podstawa
Świeże pieczywo to podstawa polskiego śniadania. Na stołach królują różne rodzaje chlebów i bułek. Szczególnie popularne są klasyczne kajzerki. Każdy region ma swoje ulubione wypieki, a niektóre piekarnie od lat wyrabiają je według tych samych, rodzinnych receptur.
Dawniej chleb wypiekano głównie w domach. Najbardziej popularny był żytni na zakwasie – cięższy, bardziej treściwy i długo zachowujący świeżość. Obecnie również obserwujemy powrót mody na domowe wypieki. W wielu domach pielęgnuje się tradycję pieczenia chleba – nie tylko z sentymentu, ale też z potrzeby zdrowego jedzenia. Coraz częściej sięgamy po pieczywo pełnoziarniste, razowe czy orkiszowe.
A gdy jest już chleb – pora na kanapki. Z szynką, z serem, z pastą jajeczną albo hummusem. Proste, codzienne, a jednak pełne możliwości. Można je tworzyć według upodobań, nastroju albo tego, co akurat jest w lodówce.
Jajka na tysiąc sposobów
Jajka to śniadaniowy klasyk – uniwersalne, pożywne i łatwe w przygotowaniu. Są dostępne praktycznie wszędzie, a pomysłów na ich podanie nie brakuje. Jednym z najczęściej wybieranych wariantów jest jajecznica, która może być przyrządzana na maśle, boczku, kiełbasie lub ze szczypiorkiem. Równie popularne są jajka gotowane – na miękko lub na twardo. W wielu domach przygotowuje się również jajka sadzone.
Coraz częściej Polacy sięgają po bardziej nowoczesne, inspirowane kuchnią międzynarodową wersje jajek, takie jak szakszuka – danie pochodzące z Bliskiego Wschodu, w którym jajka gotowane są w sosie pomidorowym z przyprawami. Innym popularnym wyborem są omlety, które można przygotować na słodko lub wytrawnie. W bardziej wykwintnych wersjach śniadania coraz częściej pojawiają się jajka po benedyktyńsku – danie rodem z kuchni zachodniej. To klasyczna propozycja kuchni anglosaskiej, składająca się z jajka w koszulce, podawanego na przekrojonej bułce typu English muffin lub kromce pieczywa. Całość uzupełniają plaster wędliny – najczęściej szynki lub boczku – oraz aksamitny, ciepły sos holenderski na bazie żółtek, masła i soku z cytryny.
Warzywa i owoce, czyli wiosenne smaki
Wiosna przynosi na śniadaniowe stoły prawdziwe bogactwo smaków. To czas, gdy pojawiają się pierwsze nowalijki – świeże, chrupiące i pełne witamin. Rzodkiewki, młode ogórki, sałata czy szczypiorek dodają lekkości i koloru porannym posiłkom. Rzodkiewka, z jej charakterystyczną pikantnością, jest często podawana na kanapkach, a młody szczypiorek doskonale komponuje się z twarogiem czy jajkami. Sałata, szczególnie ta wiosenna, delikatna i chrupiąca, stanowi doskonały dodatek do kanapek lub bazę dla lekkich sałatek. Wiosną na śniadaniowych stołach często goszczą także pomidory.
Zgodnie z zasadami Talerza Zdrowego Żywienia, opracowanymi przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – BIP w 2020 roku, warzywa i owoce powinny stanowić połowę codziennego jadłospisu. Widać stopniową zmianę nawyków: warzywa przynajmniej raz dziennie spożywa 34% Polaków (wzrost o 3 punkty procentowe względem 2022 roku), a 8% włącza je do diety kilka razy dziennie (wzrost o 1 p.p.). Kobiety nadal sięgają po nie częściej niż mężczyźni – 37% kobiet spożywa warzywa codziennie (o 2 p.p. więcej niż rok wcześniej), w porównaniu do 29% mężczyzn (wzrost o 3 p.p.).
Na śniadaniowych talerzach pojawiają się też pierwsze owoce sezonowe – truskawki, czereśnie oraz wczesne jabłka, które świetnie pasują do owsianki, jogurtu lub sprawdzają się jako samodzielna przekąska. Warto też sięgać po cytrusy, zwłaszcza pomarańcze – bogate w witaminę C i łatwo dostępne przez cały rok. Owoce przynajmniej raz dziennie je 34% Polaków (wzrost o 1 p.p. w porównaniu do poprzedniego roku), z czego 5% spożywa je kilka razy dziennie. I tu przewagę mają kobiety – 39% z nich sięga po owoce codziennie (bez zmian względem poprzedniego roku), w porównaniu do 29% mężczyzn (wzrost o 2 p.p.).
Twaróg, ser czy jogurt?
Polacy uwielbiają nabiał – to jeden z filarów tradycyjnego śniadania. Bez mlecznych produktów poranny posiłek w wielu domach wydaje się po prostu niepełny.
Wśród najczęściej wybieranych produktów mlecznych na śniadanie znajduje się twaróg, który jest szczególnie ceniony za swoje właściwości odżywcze. Jest często podawany ze świeżym szczypiorkiem, rzodkiewką lub pomidorem, stanowiąc lekką i zdrową opcję, idealną także do kanapek. Według danych CMR z 2023 roku, wartość sprzedaży twarogu w pierwszej połowie badanego roku wzrosła o około 15% w porównaniu z analogicznym okresem 2022. Co ciekawe, jednocześnie odnotowano spadek wolumenu sprzedaży o 5%. Twaróg pozostaje jednak bardzo dostępny – można go znaleźć w blisko 80% sklepów małoformatowych, gdzie zazwyczaj oferowany jest wybór ok. 5 różnych wariantów.
Na polskich stołach śniadaniowych nie może zabraknąć sera – szczególnie żółtego. Dane CMR mówią, że wartość sprzedaży paczkowanych serów żółtych w sklepach w Polsce spadła o 5% w porównaniu do roku 2023. Największy, bo niemal 7%, spadek odnotowano w kanale dyskontów, które wciąż generują ponad 3/4 wartości sprzedaży całej kategorii. Co istotne, spadki wartości sprzedaży całej kategorii wynikają nie tylko z mniejszej liczby transakcji z udziałem paczkowanych serów żółtych niż rok wcześniej, ale także z obniżających się cen1.
Mleko niezmiennie od lat pozostaje ważnym elementem polskiego śniadania. To napój do kawy czy herbaty, ale często trafia też do owsianki, musli, płatków śniadaniowych czy koktajli. Jest niezastąpionym składnikiem naleśników, omletów i wielu innych klasycznych dań porannych. Wcześniej wspomniane dane CMR informują, że ponad 50% transakcji z udziałem mleka w pierwszej połowie 2023 roku miało miejsce w dyskontach – to około 3% więcej niż w pierwszym półroczu roku 2022. Na drugim miejscu znajdują się sklepy małoformatowe, które odpowiadały za 27% transakcji z mlekiem w tym okresie. Warto zauważyć, że wzrost, który zaliczyły dyskonty, pochodzi głównie z segmentu małych sklepów. Supermarkety do 2500 mkw. zrealizowały 15% transakcji z mlekiem, a hipermarkety powyżej 2500 mkw. – pozostałe 5%. Zarówno w supermarketach, jak i hipermarketach udział transakcji z mlekiem pozostał bez zmian w porównaniu do ubiegłego roku. Patrząc na rolę producentów w kategorii mleczarskiej, zdecydowanym liderem pozostają Spółdzielnia Mleczna Mlekpol oraz Spółdzielnia Mleczna Mlekovita. Mlekpol zyskał na wartości kosztem Mlekovity, gdy porównamy pierwszą połowę 2023 roku do tej samej części roku 2022.
Zmiana trendów żywieniowych, takich jak wzrost zainteresowania dietami wegetariańskimi i wegańskimi, sprawiła, że na rynku pojawiły się roślinne alternatywy dla tradycyjnego nabiału. Roślinne jogurty, sery czy masła stają się coraz częstszym wyborem, szczególnie wśród osób szukających lżejszych i roślinnych wersji klasycznych produktów mlecznych. Wartość sprzedaży roślinnych napojów w Polsce w okresie styczeń-wrzesień 2023 roku wzrosła o 36% w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego. Równocześnie wolumen sprzedaży tej kategorii zwiększył się o 33%. Obecnie napoje roślinne – takie jak mleko migdałowe, sojowe czy owsiane – dostępne są już w co drugim sklepie w Polsce, a ich obecność na półkach systematycznie rośnie.
Mączne śniadania
Dania mączne, takie jak naleśniki, ich puszysta amerykańska wersja – pancakes, racuchy czy placki z jabłkami, od lat zajmują silne miejsce w śniadaniowej tradycji. Są miękkie, ciepłe, pachnące – jakby stworzone do tego, by zwolnić rytm poranka i dać sobie chwilę przyjemności.
Mąka – najczęściej pszenna i żytnia – pozostaje podstawowym składnikiem wielu z tych potraw. To produkt stale obecny w polskich kuchniach, a także w codziennych zakupach. Z danych wynika, że największy udział w obrotach tej kategorii mają dyskonty – od stycznia do maja 2024 roku odpowiadały one za 49% wartości sprzedaży mąki w Polsce. Drugie miejsce zajmują sklepy małoformatowe do 300 mkw., z udziałem na poziomie 22%2. Mąka to więc ważna pozycja na liście produktów spożywczych. Jest stale obecna, niezależnie od trendów kulinarnych.
Mięsne akcenty w polskim śniadaniu
Mięso odgrywa ważną rolę w tradycyjnych polskich śniadaniach. Na porannych stołach od lat królują różnego rodzaju wędliny – szynki, boczek, kabanosy czy kiełbasa podsuszana, które stanowią popularny dodatek do pieczywa. W 2023 roku wartość sprzedaży paczkowanych wędlin wzrosła w sklepach małoformatowych do 300 mkw. o 3%, a w supermarketach o 14%. Największy wzrost odnotowały paczkowane kiełbasy, choć, co warto zauważyć, za te wzrosty odpowiedzialne są przede wszystkim rosnące ceny. W tym samym czasie wolumen sprzedaży paczkowanych wędlin spadł – w sklepach małoformatowych o 9%, a w supermarketach o 4%. Jedynie sprzedaż paczkowanych kiełbas oraz niektórych wędlin, takich jak salami czy pasztetowe, wzrosła nieznacznie w supermarketach3.
Wśród paczkowanych wędlin na polskim rynku największy udział w wartości sprzedaży mają parówki, które stanowią 31% całej sprzedaży w tej kategorii w sklepach małoformatowych i supermarketach. Kolejne miejsca zajmują kabanosy i inne wędliny paczkowane.
Co pijemy do śniadania?
Kawa, herbata i kakao to napoje, bez których wiele osób nie wyobraża sobie poranka. Spośród nich kawa zdecydowanie dominuje. Jest najczęściej wybieranym napojem przez dorosłych – głównie ze względu na swoje pobudzające właściwości. Polacy piją ją w różnych wariantach, od espresso i americano, aż po mleczne wersje, takie jak cappuccino czy latte.
Dane NielsenIQ4 mówią, że w ciągu ostatnich trzech lat kawa wciąż pozostaje jednym z filarów porannej rutyny Polaków – choć preferencje co do jej rodzaju są wyraźnie zarysowane. Niekwestionowaną królową półki kawowej jest kawa mielona (tzw. sypana), której sprzedaż w całej Polsce osiągnęła wartość niemal 2,4 miliarda złotych, co stanowi około 50% całej kategorii kawowej. Na drugim miejscu znajduje się kawa ziarnista, z udziałem na poziomie 25%, a podium zamyka kawa rozpuszczalna, która ma około 19% udziału w rynku. Choć wolumen sprzedaży kawy pozostaje stabilny, zauważalny jest wzrost wydatków na ten napój. Jest to efektem wzrostu kosztów surowca, który jest wynikiem zmian klimatycznych i trudniejszych warunków uprawy kawowca.
Herbata od zawsze zajmuje szczególne miejsce w polskich domach. To napój, który piją zarówno dorośli, jak i dzieci. Choć na rynku dostępne są różne formy herbaty, to zdecydowaną dominację zdobyły wersje w torebkach, które stanowią niemal 90% herbat wybieranych przez Polaków. Wersje liściaste cieszą się rosnącym zainteresowaniem, jednak wygoda torebek pozostaje niezastąpiona. Jeśli chodzi o wybory Polaków w kwestii rodzaju herbaty, to w minionym roku liderem była czarna herbata, która miała aż 42% udziału w wartościowej sprzedaży. Na kolejnych miejscach znalazły się owocowa z 17% oraz ziołowa, która zajęła 14% rynku. Herbata czarna pozostaje zatem ulubionym wyborem na poranek.
Kakao to natomiast napój kojarzący się głównie z dzieciństwem i domowym ciepłem. Jest popularnym wyborem wśród najmłodszych, ale także dorośli chętnie po nie sięgają, zwłaszcza w chłodniejsze dni. Choć nie jest tak popularne jak kawa czy herbata, to dla wielu stanowi nieodłączny element śniadania.
W ostatnich latach do grona popularnych napojów śniadaniowych w Polsce dołączyła także matcha – japońska sproszkowana zielona herbata, która zyskuje coraz więcej zwolenników. Jest ceniona za swój charakterystyczny, lekko trawiasty smak, a przede wszystkim za właściwości pobudzające, które stanowią zdrowszą alternatywę dla kawy. Matcha zawiera naturalną kofeinę, ale dzięki obecności L-teaniny jej działanie jest łagodniejsze i dłużej utrzymuje koncentrację bez nagłych skoków energii. Wiele osób wybiera ją właśnie na śniadanie, przygotowując klasyczną matcha latte z mlekiem krowim lub roślinnym.
Zmieniające się zwyczaje śniadaniowe pokazują, jak intensywny styl życia kształtuje trendy konsumenckie. Dla producentów, detalistów i właścicieli lokali to czytelny komunikat, że poranek staje się przestrzenią pełną możliwości. Śniadanie staje się okazją, aby odpowiedzieć na nowe potrzeby i wyprzedzić oczekiwania klientów.
Zuzanna Pomykalska
Redaktor
1 źródło: Dane CMR z 2024 r., Sprzedaż serów żółtych paczkowanych w sklepach w Polsce.
2 źródło: Dane CMR z 2024 r., Sprzedaż mąki pszennej i żytniej w sklepach w Polsce.
3 źródło: Dane CMR z 2023 r., Sprzedaż wędlin paczkowanych w sklepach małoformatowych do 300 mkw. i supermarketach.
4 źródło: NIQ, Panel Handlu Detalicznego, Cała Polska, sprzedaż wartościowa i wolumenowa (w kg), udział w sprzedaży wartościowej i wolumenowej w okresach skumulowanych: Tydzień 9 2024 - Tydzień 8 2025 (52 tygodnie kończące się na okresie 23/02/25) w porównaniu do analogicznych okresów rok i 2 lata wcześniej; Kategorie: Kawa, Herbata, Kawa mrożona
Z biegiem lat, w miarę zmian społeczno-ekonomicznych oraz wpływów z innych kultur, polskie śniadania ewoluowały, łącząc tradycyjne smaki z nowoczesnymi trendami żywieniowymi. Według danych Mintel z 2025 roku aż 71% Polaków sięga po dania ze świeżych składników. Lubimy wiedzieć, co jemy oraz chcemy przygotowywać śniadanie sami, od podstaw. To nie tylko kwestia smaku, to także rytuał i codzienna chwila dla siebie. Tylko 13% badanych wybiera gotowe lub półgotowe produkty. Choć sklepowe półki kuszą szybkimi rozwiązaniami, Polacy wciąż wolą swoją kuchnię, nawet jeśli rano brakuje czasu. Co ciekawe, mimo wzrostu popularności przekąsek „on-the-go”, czyli tych spożywanych w biegu śniadanie nadal traktujemy poważnie. Współczesne polskie śniadanie to lustro naszych czasów, z jednej strony pamięć o tradycji, z drugiej otwartość na nowe.
Pieczywo jako podstawa
Świeże pieczywo to podstawa polskiego śniadania. Na stołach królują różne rodzaje chlebów i bułek. Szczególnie popularne są klasyczne kajzerki. Każdy region ma swoje ulubione wypieki, a niektóre piekarnie od lat wyrabiają je według tych samych, rodzinnych receptur.
Dawniej chleb wypiekano głównie w domach. Najbardziej popularny był żytni na zakwasie – cięższy, bardziej treściwy i długo zachowujący świeżość. Obecnie również obserwujemy powrót mody na domowe wypieki. W wielu domach pielęgnuje się tradycję pieczenia chleba – nie tylko z sentymentu, ale też z potrzeby zdrowego jedzenia. Coraz częściej sięgamy po pieczywo pełnoziarniste, razowe czy orkiszowe.
A gdy jest już chleb – pora na kanapki. Z szynką, z serem, z pastą jajeczną albo hummusem. Proste, codzienne, a jednak pełne możliwości. Można je tworzyć według upodobań, nastroju albo tego, co akurat jest w lodówce.
Jajka na tysiąc sposobów
Jajka to śniadaniowy klasyk – uniwersalne, pożywne i łatwe w przygotowaniu. Są dostępne praktycznie wszędzie, a pomysłów na ich podanie nie brakuje. Jednym z najczęściej wybieranych wariantów jest jajecznica, która może być przyrządzana na maśle, boczku, kiełbasie lub ze szczypiorkiem. Równie popularne są jajka gotowane – na miękko lub na twardo. W wielu domach przygotowuje się również jajka sadzone.
Coraz częściej Polacy sięgają po bardziej nowoczesne, inspirowane kuchnią międzynarodową wersje jajek, takie jak szakszuka – danie pochodzące z Bliskiego Wschodu, w którym jajka gotowane są w sosie pomidorowym z przyprawami. Innym popularnym wyborem są omlety, które można przygotować na słodko lub wytrawnie. W bardziej wykwintnych wersjach śniadania coraz częściej pojawiają się jajka po benedyktyńsku – danie rodem z kuchni zachodniej. To klasyczna propozycja kuchni anglosaskiej, składająca się z jajka w koszulce, podawanego na przekrojonej bułce typu English muffin lub kromce pieczywa. Całość uzupełniają plaster wędliny – najczęściej szynki lub boczku – oraz aksamitny, ciepły sos holenderski na bazie żółtek, masła i soku z cytryny.
Warzywa i owoce, czyli wiosenne smaki
Wiosna przynosi na śniadaniowe stoły prawdziwe bogactwo smaków. To czas, gdy pojawiają się pierwsze nowalijki – świeże, chrupiące i pełne witamin. Rzodkiewki, młode ogórki, sałata czy szczypiorek dodają lekkości i koloru porannym posiłkom. Rzodkiewka, z jej charakterystyczną pikantnością, jest często podawana na kanapkach, a młody szczypiorek doskonale komponuje się z twarogiem czy jajkami. Sałata, szczególnie ta wiosenna, delikatna i chrupiąca, stanowi doskonały dodatek do kanapek lub bazę dla lekkich sałatek. Wiosną na śniadaniowych stołach często goszczą także pomidory.
Zgodnie z zasadami Talerza Zdrowego Żywienia, opracowanymi przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – BIP w 2020 roku, warzywa i owoce powinny stanowić połowę codziennego jadłospisu. Widać stopniową zmianę nawyków: warzywa przynajmniej raz dziennie spożywa 34% Polaków (wzrost o 3 punkty procentowe względem 2022 roku), a 8% włącza je do diety kilka razy dziennie (wzrost o 1 p.p.). Kobiety nadal sięgają po nie częściej niż mężczyźni – 37% kobiet spożywa warzywa codziennie (o 2 p.p. więcej niż rok wcześniej), w porównaniu do 29% mężczyzn (wzrost o 3 p.p.).
Na śniadaniowych talerzach pojawiają się też pierwsze owoce sezonowe – truskawki, czereśnie oraz wczesne jabłka, które świetnie pasują do owsianki, jogurtu lub sprawdzają się jako samodzielna przekąska. Warto też sięgać po cytrusy, zwłaszcza pomarańcze – bogate w witaminę C i łatwo dostępne przez cały rok. Owoce przynajmniej raz dziennie je 34% Polaków (wzrost o 1 p.p. w porównaniu do poprzedniego roku), z czego 5% spożywa je kilka razy dziennie. I tu przewagę mają kobiety – 39% z nich sięga po owoce codziennie (bez zmian względem poprzedniego roku), w porównaniu do 29% mężczyzn (wzrost o 2 p.p.).
Twaróg, ser czy jogurt?
Polacy uwielbiają nabiał – to jeden z filarów tradycyjnego śniadania. Bez mlecznych produktów poranny posiłek w wielu domach wydaje się po prostu niepełny.
Wśród najczęściej wybieranych produktów mlecznych na śniadanie znajduje się twaróg, który jest szczególnie ceniony za swoje właściwości odżywcze. Jest często podawany ze świeżym szczypiorkiem, rzodkiewką lub pomidorem, stanowiąc lekką i zdrową opcję, idealną także do kanapek. Według danych CMR z 2023 roku, wartość sprzedaży twarogu w pierwszej połowie badanego roku wzrosła o około 15% w porównaniu z analogicznym okresem 2022. Co ciekawe, jednocześnie odnotowano spadek wolumenu sprzedaży o 5%. Twaróg pozostaje jednak bardzo dostępny – można go znaleźć w blisko 80% sklepów małoformatowych, gdzie zazwyczaj oferowany jest wybór ok. 5 różnych wariantów.
Na polskich stołach śniadaniowych nie może zabraknąć sera – szczególnie żółtego. Dane CMR mówią, że wartość sprzedaży paczkowanych serów żółtych w sklepach w Polsce spadła o 5% w porównaniu do roku 2023. Największy, bo niemal 7%, spadek odnotowano w kanale dyskontów, które wciąż generują ponad 3/4 wartości sprzedaży całej kategorii. Co istotne, spadki wartości sprzedaży całej kategorii wynikają nie tylko z mniejszej liczby transakcji z udziałem paczkowanych serów żółtych niż rok wcześniej, ale także z obniżających się cen1.
Mleko niezmiennie od lat pozostaje ważnym elementem polskiego śniadania. To napój do kawy czy herbaty, ale często trafia też do owsianki, musli, płatków śniadaniowych czy koktajli. Jest niezastąpionym składnikiem naleśników, omletów i wielu innych klasycznych dań porannych. Wcześniej wspomniane dane CMR informują, że ponad 50% transakcji z udziałem mleka w pierwszej połowie 2023 roku miało miejsce w dyskontach – to około 3% więcej niż w pierwszym półroczu roku 2022. Na drugim miejscu znajdują się sklepy małoformatowe, które odpowiadały za 27% transakcji z mlekiem w tym okresie. Warto zauważyć, że wzrost, który zaliczyły dyskonty, pochodzi głównie z segmentu małych sklepów. Supermarkety do 2500 mkw. zrealizowały 15% transakcji z mlekiem, a hipermarkety powyżej 2500 mkw. – pozostałe 5%. Zarówno w supermarketach, jak i hipermarketach udział transakcji z mlekiem pozostał bez zmian w porównaniu do ubiegłego roku. Patrząc na rolę producentów w kategorii mleczarskiej, zdecydowanym liderem pozostają Spółdzielnia Mleczna Mlekpol oraz Spółdzielnia Mleczna Mlekovita. Mlekpol zyskał na wartości kosztem Mlekovity, gdy porównamy pierwszą połowę 2023 roku do tej samej części roku 2022.
Zmiana trendów żywieniowych, takich jak wzrost zainteresowania dietami wegetariańskimi i wegańskimi, sprawiła, że na rynku pojawiły się roślinne alternatywy dla tradycyjnego nabiału. Roślinne jogurty, sery czy masła stają się coraz częstszym wyborem, szczególnie wśród osób szukających lżejszych i roślinnych wersji klasycznych produktów mlecznych. Wartość sprzedaży roślinnych napojów w Polsce w okresie styczeń-wrzesień 2023 roku wzrosła o 36% w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego. Równocześnie wolumen sprzedaży tej kategorii zwiększył się o 33%. Obecnie napoje roślinne – takie jak mleko migdałowe, sojowe czy owsiane – dostępne są już w co drugim sklepie w Polsce, a ich obecność na półkach systematycznie rośnie.
Mączne śniadania
Dania mączne, takie jak naleśniki, ich puszysta amerykańska wersja – pancakes, racuchy czy placki z jabłkami, od lat zajmują silne miejsce w śniadaniowej tradycji. Są miękkie, ciepłe, pachnące – jakby stworzone do tego, by zwolnić rytm poranka i dać sobie chwilę przyjemności.
Mąka – najczęściej pszenna i żytnia – pozostaje podstawowym składnikiem wielu z tych potraw. To produkt stale obecny w polskich kuchniach, a także w codziennych zakupach. Z danych wynika, że największy udział w obrotach tej kategorii mają dyskonty – od stycznia do maja 2024 roku odpowiadały one za 49% wartości sprzedaży mąki w Polsce. Drugie miejsce zajmują sklepy małoformatowe do 300 mkw., z udziałem na poziomie 22%2. Mąka to więc ważna pozycja na liście produktów spożywczych. Jest stale obecna, niezależnie od trendów kulinarnych.
Mięsne akcenty w polskim śniadaniu
Mięso odgrywa ważną rolę w tradycyjnych polskich śniadaniach. Na porannych stołach od lat królują różnego rodzaju wędliny – szynki, boczek, kabanosy czy kiełbasa podsuszana, które stanowią popularny dodatek do pieczywa. W 2023 roku wartość sprzedaży paczkowanych wędlin wzrosła w sklepach małoformatowych do 300 mkw. o 3%, a w supermarketach o 14%. Największy wzrost odnotowały paczkowane kiełbasy, choć, co warto zauważyć, za te wzrosty odpowiedzialne są przede wszystkim rosnące ceny. W tym samym czasie wolumen sprzedaży paczkowanych wędlin spadł – w sklepach małoformatowych o 9%, a w supermarketach o 4%. Jedynie sprzedaż paczkowanych kiełbas oraz niektórych wędlin, takich jak salami czy pasztetowe, wzrosła nieznacznie w supermarketach3.
Wśród paczkowanych wędlin na polskim rynku największy udział w wartości sprzedaży mają parówki, które stanowią 31% całej sprzedaży w tej kategorii w sklepach małoformatowych i supermarketach. Kolejne miejsca zajmują kabanosy i inne wędliny paczkowane.
Co pijemy do śniadania?
Kawa, herbata i kakao to napoje, bez których wiele osób nie wyobraża sobie poranka. Spośród nich kawa zdecydowanie dominuje. Jest najczęściej wybieranym napojem przez dorosłych – głównie ze względu na swoje pobudzające właściwości. Polacy piją ją w różnych wariantach, od espresso i americano, aż po mleczne wersje, takie jak cappuccino czy latte.
Dane NielsenIQ4 mówią, że w ciągu ostatnich trzech lat kawa wciąż pozostaje jednym z filarów porannej rutyny Polaków – choć preferencje co do jej rodzaju są wyraźnie zarysowane. Niekwestionowaną królową półki kawowej jest kawa mielona (tzw. sypana), której sprzedaż w całej Polsce osiągnęła wartość niemal 2,4 miliarda złotych, co stanowi około 50% całej kategorii kawowej. Na drugim miejscu znajduje się kawa ziarnista, z udziałem na poziomie 25%, a podium zamyka kawa rozpuszczalna, która ma około 19% udziału w rynku. Choć wolumen sprzedaży kawy pozostaje stabilny, zauważalny jest wzrost wydatków na ten napój. Jest to efektem wzrostu kosztów surowca, który jest wynikiem zmian klimatycznych i trudniejszych warunków uprawy kawowca.
Herbata od zawsze zajmuje szczególne miejsce w polskich domach. To napój, który piją zarówno dorośli, jak i dzieci. Choć na rynku dostępne są różne formy herbaty, to zdecydowaną dominację zdobyły wersje w torebkach, które stanowią niemal 90% herbat wybieranych przez Polaków. Wersje liściaste cieszą się rosnącym zainteresowaniem, jednak wygoda torebek pozostaje niezastąpiona. Jeśli chodzi o wybory Polaków w kwestii rodzaju herbaty, to w minionym roku liderem była czarna herbata, która miała aż 42% udziału w wartościowej sprzedaży. Na kolejnych miejscach znalazły się owocowa z 17% oraz ziołowa, która zajęła 14% rynku. Herbata czarna pozostaje zatem ulubionym wyborem na poranek.
Kakao to natomiast napój kojarzący się głównie z dzieciństwem i domowym ciepłem. Jest popularnym wyborem wśród najmłodszych, ale także dorośli chętnie po nie sięgają, zwłaszcza w chłodniejsze dni. Choć nie jest tak popularne jak kawa czy herbata, to dla wielu stanowi nieodłączny element śniadania.
W ostatnich latach do grona popularnych napojów śniadaniowych w Polsce dołączyła także matcha – japońska sproszkowana zielona herbata, która zyskuje coraz więcej zwolenników. Jest ceniona za swój charakterystyczny, lekko trawiasty smak, a przede wszystkim za właściwości pobudzające, które stanowią zdrowszą alternatywę dla kawy. Matcha zawiera naturalną kofeinę, ale dzięki obecności L-teaniny jej działanie jest łagodniejsze i dłużej utrzymuje koncentrację bez nagłych skoków energii. Wiele osób wybiera ją właśnie na śniadanie, przygotowując klasyczną matcha latte z mlekiem krowim lub roślinnym.
Zmieniające się zwyczaje śniadaniowe pokazują, jak intensywny styl życia kształtuje trendy konsumenckie. Dla producentów, detalistów i właścicieli lokali to czytelny komunikat, że poranek staje się przestrzenią pełną możliwości. Śniadanie staje się okazją, aby odpowiedzieć na nowe potrzeby i wyprzedzić oczekiwania klientów.
Zuzanna Pomykalska
Redaktor
1 źródło: Dane CMR z 2024 r., Sprzedaż serów żółtych paczkowanych w sklepach w Polsce.
2 źródło: Dane CMR z 2024 r., Sprzedaż mąki pszennej i żytniej w sklepach w Polsce.
3 źródło: Dane CMR z 2023 r., Sprzedaż wędlin paczkowanych w sklepach małoformatowych do 300 mkw. i supermarketach.
4 źródło: NIQ, Panel Handlu Detalicznego, Cała Polska, sprzedaż wartościowa i wolumenowa (w kg), udział w sprzedaży wartościowej i wolumenowej w okresach skumulowanych: Tydzień 9 2024 - Tydzień 8 2025 (52 tygodnie kończące się na okresie 23/02/25) w porównaniu do analogicznych okresów rok i 2 lata wcześniej; Kategorie: Kawa, Herbata, Kawa mrożona
