Na znaczeniu zyskują transparentność, zrównoważony rozwój oraz „clean label” – czyli czysta etykieta, świadcząca o tym, że produkt ma naturalny skład, pozbawiony sztucznych dodatków i konserwantów. Z uwagi na te trendy Polacy coraz częściej decydują się na produkty lokalne, pochodzące z rodzimych produkcji, a przy tym charakteryzujące się wysoką jakością. Oprócz troski o własne zdrowie, rosnąca liczba Polaków ma świadomość tego, jak ich decyzje zakupowe wpływają na kondycję polskiej gospodarki.
Wybierając produkty od rodzimych firm, wspierają nie tylko ich twórców, ale także cały łańcuch dostaw, to znaczy rolników, pracowników fabryk, a także lokalne firmy logistyczne i sklepy. Warto zaznaczyć, że sektor spożywczy jest jedną z najważniejszych gałęzi krajowej gospodarki, a polska żywność jest ceniona nie tylko w kraju, ale także poza jego granicami – o czym świadczą imponujące wyniki eksportowe. Wysoka jakość, walory smakowe i zdrowotne oraz pozytywne oddziaływanie na kondycję gospodarki – czy te cechy polskiej żywności wpływają na zakupowy patriotyzm konsumentów? Jakie znaczenie ma dla nich wybieranie lokalnych produktów?
Pochodzenie produktów – jakie ma znaczenie dla Polaków?
Polacy coraz częściej zwracają uwagę na skład produktów, uważniej przyglądając się etykietom. Jak się okazuje, pochodzenie żywności jest równie istotne – z badań przeprowadzonych przez Centrum Badania Opinii Społecznej i opublikowanych w lipcu tego roku wynika, że aż 79% Polaków stara się wybierać polską żywność, a zaledwie 19% ankietowanych przyznało, że pochodzenie produktów spożywczych nie ma dla nich znaczenia.
Co ciekawe, jedynie 4% badanych stwierdziło, że przy podejmowaniu decyzji zakupowych najważniejsze jest dla nich to, czy produkty powstały w sposób chroniący środowisko naturalne i z dbałością o dobrostan zwierząt.
„Im starsi badani, tym częściej preferują zakup polskiej żywności – deklaracje takie składa 86% najstarszych respondentów (65+). Zdecydowanie najrzadziej patriotyzm zakupowy cechuje ludzi młodych, poniżej 25. roku życia – niewiele ponad połowa z nich (52%) stara się kupować polską żywność, a 44% deklaruje, że pochodzenie produktów nie ma dla nich znaczenia” – czytamy w raporcie.
Badanie CBOS jasno wskazuje, że preferencje zakupowe Polaków, dotyczące pochodzenia produktów, zmieniają się wraz z wiekiem – zdecydowanie częściej na rodzime wyroby decydują się osoby starsze niż młodsze. Analitycy CBOS przyjrzeli się również stosunkowi Polaków do wyboru rodzimych produktów z uwzględnieniem ich poglądów politycznych. Okazuje się, że po krajową żywność najczęściej sięgają osoby o przekonaniach prawicowych (88% badanych). Poza tym tego typu produkty spożywcze bardzo często wybierają również osoby religijne – 86% ankietowanych.
Jakość nabywanej żywności ma kluczowe znaczenie niemal dla wszystkich. Eksperci z CBOS przeanalizowali również preferencje zakupowe Polaków, biorąc pod uwagę ich wykształcenie i pozycję społeczną. Badania wskazują, że dla osób o najniższym poziomie wykształcenia najważniejszym kryterium przy wyborze produktów spożywczych jest cena – tak przyznało 34% badanych. Podobnie odpowiadały osoby zarabiające najmniej, to znaczy poniżej 2 000 zł.
Z przeprowadzonych przez CBOS analiz wynika również, że niemal 65% badanych uważa, że produkcja rolna w Polsce powinna pozwalać na całkowite pokrycie krajowego zapotrzebowania na żywność, a jedynie 30% wyraziło opinię, że część produktów rolnych można importować. Co wpływa na postrzeganie samowystarczalności żywnościowej jako kluczowej? Okazuje się, że istotną rolę odgrywają w tym przypadku orientacja polityczna i światopoglądowa.
Największymi zwolennikami samowystarczalności żywieniowej są osoby o prawicowych poglądach politycznych (78%), osoby religijne, praktykujące i uczęszczające do kościoła kilka razy w tygodniu (85%), a także wyborcy Prawa i Sprawiedliwości (82%) oraz Konfederacji WiN (78%). Za opcją częściowego importu żywności opowiada się 49% wyborców Lewicy, 45% osób niepraktykujących religijnie, a w elektoratach – 54% zwolenników Koalicji Obywatelskiej i 57% sympatyków Lewicy.
Dlaczego wybieranie rodzimych produktów jest dla Polaków ważne?
Rodzima produkcja staje się dla Polaków coraz ważniejsza, ponieważ kojarzy się ze świeżością, wyższą jakością i naturalnością. Poza tym rośnie świadomość konieczności wspierania lokalnych biznesów, co ma znaczący wpływ na rynek pracy, a także na kondycję polskiej gospodarki i poziom PKB.
Więcej informacji na ten temat przedstawia badanie firmy Winera1, w którym specjaliści przyjrzeli się preferencjom zakupowym Polaków. Okazuje się, że rodzime pochodzenie żywności jest „ważne” lub „bardzo ważne” dla 78% osób w wieku 45-54 lata oraz dla 76% badanych powyżej 55. roku życia. Poza tym aż 61% ankietowanych krajanów podczas zakupów sprawdza, czy wybierane przez nich artykuły spożywcze są rodzimej produkcji.
Pochodzenie żywności jest najmniej istotne dla młodych ludzi – 44% z nich przyznaje, że zwraca uwagę na kraj produkcji, z kolei dla niemal 30% nie ma to żadnego znaczenia. Jak już zostało zaznaczone, polskie pochodzenie produktów kojarzy się Polakom z wyższą jakością. Tezę tę potwierdzają dane z badania Winera – wynika z nich, że nawet 60% rodaków uważa polską żywność za lepszej jakości niż tę importowaną. Ze stwierdzeniem tym najmocniej zgadzają się osoby w wieku 45-54 lata (67%) oraz mieszkańcy wsi (63%).
Nie wszyscy jednak podzielają to zdanie – aż 40% badanych uważa, że jakość krajowych i importowanych produktów jest porównywalna, a 3% ankietowanych twierdzi, że polskie produkty są gorszej jakości niż te sprowadzane z zagranicy.
Choć zdecydowana większość Polaków uważa, że pochodzenie produktów ma znaczenie, a krajowe wyroby są postrzegane jako lepszej jakości, to w kwestii płacenia wyższych cen za rodzimą żywność opinie pozostają podzielone. Gotowość dopłacenia za polskie produkty deklaruje około 37% respondentów, a taki sam odsetek nie jest skłonny płacić więcej za żywność krajowego pochodzenia.
Wyższe ceny za polskie produkty są w stanie zapłacić przede wszystkim Polacy w grupach wiekowych 35-44 lata (44%) oraz 25-34 lata (41%). Wielu krajanów uważa również wybieranie rodzimych produktów za przejaw patriotyzmu – taką opinię wyraziło 30% respondentów, co oznacza wzrost o 3,2 p.p. w porównaniu z 2023 rokiem2.
Poza tym niemal 87% badanych stwierdziło, że mając możliwość wyboru między produktem polskim a importowanym, należy zdecydować się na ten pierwszy. Taka postawa nie jest wyłącznie wynikiem mody na lokalne produkty, lecz także przejawem rosnącej odpowiedzialności konsumenckiej.
Cena, jakość, skład – jakie czynniki wpływają na decyzje zakupowe Polaków?
Polacy coraz baczniej przyglądają się temu, co ląduje w ich koszykach zakupowych. Dokładnie czytają etykiety, szukając prostego składu i naturalnych składników, a także zwracają uwagę na metodę produkcji oraz kraj pochodzenia. Nie bez znaczenia są także cena czy zaufana marka, świadcząca o wysokiej jakości żywności.
Z raportu „Chcemy płacić więcej za jakość i sięgać po polskie produkty i usługi” wynika, że dla Polaków najważniejszym kryterium wpływającym na decyzje zakupowe, jest jakość – takiej odpowiedzi udzieliło ponad 87% respondentów. Kluczowa pozostaje również cena produktów, którą wskazało ponad 76% ankietowanych. Kraj pochodzenia artykułu spożywczego decyduje o zakupie w przypadku niemal 28% badanych Polaków. Dla rodaków coraz istotniejsze stają się także walory ekologiczne produktu – przy zakupach są one najważniejsze dla ponad 18% ankietowanych.
Okazuje się również, że zdecydowana większość Polaków (ponad 82%) jest skłonna zapłacić wyższą cenę za żywność lepszej jakości (wzrost o 2,8 p.p. w porównaniu z rokiem poprzednim), podczas gdy zaledwie niecałe 4% ankietowanych wyraziło przeciwną opinię. Taki wynik może świadczyć o rosnącej świadomości konsumentów na temat korzyści płynących z inwestowania w droższą żywność, do których zaliczają się m.in. lepsze właściwości zdrowotne.
Rodzinna tradycja i rodzima produkcja
Polski rynek w ogromnym stopniu zdominowany jest przez globalne korporacje i masową produkcję, a krajanie coraz częściej poszukują w produktach tradycyjnych receptur, jakości, a także rodzimego pochodzenia. Dla wielu rodaków najważniejszym kryterium przy wyborze żywności jest cena, dla innych naturalny skład, a dla jeszcze kolejnych produkcja zgodna z ekologicznymi standardami.
Tradycyjna produkcja, często bazująca na lokalnych surowcach i sprawdzonych metodach, wyróżnia się na tle masowej, która z reguły koncentruje się na obniżeniu kosztów oraz maksymalizacji wydajności. Konsumenci coraz częściej szukają produktów, które oferują coś więcej niż tylko przystępną cenę. Tego typu artykuły są postrzegane jako bardziej autentyczne i wartościowe.
Konsumentom łatwiej zaufać firmom, które mogą pochwalić się wieloletnią tradycją. Przedsiębiorstwa, które przetrwały różnorodne kryzysy gospodarcze, zmiany technologiczne i transformacje rynkowe, budują w oczach klientów obraz rzetelności i niezawodności. Z kolei korporacje, które przeżywają częste zmiany w strukturze zarządzania czy strategii marketingowej, mogą wydawać się mniej wiarygodne, ponieważ konsumenci tracą poczucie stabilności i pewności co do przyszłości tych marek.
Rodzime firmy, w których pracownicy wiedzą, że ich zaangażowanie przyczynia się do sukcesu przedsiębiorstwa od pokoleń, mają większą motywację do utrzymania wysokich standardów. W takich firmach pracownicy często traktowani są jak członkowie rodziny, co wpływa na większą lojalność i zadowolenie z pracy, a tym samym na jakość świadczonych usług oraz produkowanych wyrobów.
Patriotyzm konsumencki nie jest jedynie modnym hasłem, ale realnym działaniem, które wpływa na gospodarkę, miejsca pracy i przyszłość kraju. Wybierając polskie produkty, nie tylko inwestujemy w rozwój rodzimych firm, ale też budujemy poczucie wspólnoty i odpowiedzialności za naszą przyszłość. Polacy coraz częściej wybierają krajowe marki, ponieważ kojarzą je z wyższą jakością, a te z wieloletnią tradycją wzbudzają ich zaufanie. Placówki handlowe, których półki wypełnione są rodzimymi produktami, zyskują w oczach konsumentów, urastając do rangi miejsc bardziej prestiżowych.
Katarzyna Kwaśna
Redaktor
1 źródło: Badanie przeprowadzono na ogólnopolskim panelu badawczym Ariadna metodą CAWI w listopadzie 2023 roku na ogólnopolskiej próbie N=1057 osób.
2 źródło: Raport „Chcemy płacić więcej za jakość i sięgać po polskie produkty i usługi” zrealizowany przez Fundację Polskiego Godła Promocyjnego „Teraz Polska”, powstałego we współpracy z firmą badawczą ASM Research Solutions Strategy. Badanie wykonano metodą CAWI na próbie 1011 dorosłych Polaków, październik 2024 r.
Wybierając produkty od rodzimych firm, wspierają nie tylko ich twórców, ale także cały łańcuch dostaw, to znaczy rolników, pracowników fabryk, a także lokalne firmy logistyczne i sklepy. Warto zaznaczyć, że sektor spożywczy jest jedną z najważniejszych gałęzi krajowej gospodarki, a polska żywność jest ceniona nie tylko w kraju, ale także poza jego granicami – o czym świadczą imponujące wyniki eksportowe. Wysoka jakość, walory smakowe i zdrowotne oraz pozytywne oddziaływanie na kondycję gospodarki – czy te cechy polskiej żywności wpływają na zakupowy patriotyzm konsumentów? Jakie znaczenie ma dla nich wybieranie lokalnych produktów?
Pochodzenie produktów – jakie ma znaczenie dla Polaków?
Polacy coraz częściej zwracają uwagę na skład produktów, uważniej przyglądając się etykietom. Jak się okazuje, pochodzenie żywności jest równie istotne – z badań przeprowadzonych przez Centrum Badania Opinii Społecznej i opublikowanych w lipcu tego roku wynika, że aż 79% Polaków stara się wybierać polską żywność, a zaledwie 19% ankietowanych przyznało, że pochodzenie produktów spożywczych nie ma dla nich znaczenia.
Co ciekawe, jedynie 4% badanych stwierdziło, że przy podejmowaniu decyzji zakupowych najważniejsze jest dla nich to, czy produkty powstały w sposób chroniący środowisko naturalne i z dbałością o dobrostan zwierząt.
„Im starsi badani, tym częściej preferują zakup polskiej żywności – deklaracje takie składa 86% najstarszych respondentów (65+). Zdecydowanie najrzadziej patriotyzm zakupowy cechuje ludzi młodych, poniżej 25. roku życia – niewiele ponad połowa z nich (52%) stara się kupować polską żywność, a 44% deklaruje, że pochodzenie produktów nie ma dla nich znaczenia” – czytamy w raporcie.
Badanie CBOS jasno wskazuje, że preferencje zakupowe Polaków, dotyczące pochodzenia produktów, zmieniają się wraz z wiekiem – zdecydowanie częściej na rodzime wyroby decydują się osoby starsze niż młodsze. Analitycy CBOS przyjrzeli się również stosunkowi Polaków do wyboru rodzimych produktów z uwzględnieniem ich poglądów politycznych. Okazuje się, że po krajową żywność najczęściej sięgają osoby o przekonaniach prawicowych (88% badanych). Poza tym tego typu produkty spożywcze bardzo często wybierają również osoby religijne – 86% ankietowanych.
Jakość nabywanej żywności ma kluczowe znaczenie niemal dla wszystkich. Eksperci z CBOS przeanalizowali również preferencje zakupowe Polaków, biorąc pod uwagę ich wykształcenie i pozycję społeczną. Badania wskazują, że dla osób o najniższym poziomie wykształcenia najważniejszym kryterium przy wyborze produktów spożywczych jest cena – tak przyznało 34% badanych. Podobnie odpowiadały osoby zarabiające najmniej, to znaczy poniżej 2 000 zł.
Z przeprowadzonych przez CBOS analiz wynika również, że niemal 65% badanych uważa, że produkcja rolna w Polsce powinna pozwalać na całkowite pokrycie krajowego zapotrzebowania na żywność, a jedynie 30% wyraziło opinię, że część produktów rolnych można importować. Co wpływa na postrzeganie samowystarczalności żywnościowej jako kluczowej? Okazuje się, że istotną rolę odgrywają w tym przypadku orientacja polityczna i światopoglądowa.
Największymi zwolennikami samowystarczalności żywieniowej są osoby o prawicowych poglądach politycznych (78%), osoby religijne, praktykujące i uczęszczające do kościoła kilka razy w tygodniu (85%), a także wyborcy Prawa i Sprawiedliwości (82%) oraz Konfederacji WiN (78%). Za opcją częściowego importu żywności opowiada się 49% wyborców Lewicy, 45% osób niepraktykujących religijnie, a w elektoratach – 54% zwolenników Koalicji Obywatelskiej i 57% sympatyków Lewicy.
Dlaczego wybieranie rodzimych produktów jest dla Polaków ważne?
Rodzima produkcja staje się dla Polaków coraz ważniejsza, ponieważ kojarzy się ze świeżością, wyższą jakością i naturalnością. Poza tym rośnie świadomość konieczności wspierania lokalnych biznesów, co ma znaczący wpływ na rynek pracy, a także na kondycję polskiej gospodarki i poziom PKB.
Więcej informacji na ten temat przedstawia badanie firmy Winera1, w którym specjaliści przyjrzeli się preferencjom zakupowym Polaków. Okazuje się, że rodzime pochodzenie żywności jest „ważne” lub „bardzo ważne” dla 78% osób w wieku 45-54 lata oraz dla 76% badanych powyżej 55. roku życia. Poza tym aż 61% ankietowanych krajanów podczas zakupów sprawdza, czy wybierane przez nich artykuły spożywcze są rodzimej produkcji.
Pochodzenie żywności jest najmniej istotne dla młodych ludzi – 44% z nich przyznaje, że zwraca uwagę na kraj produkcji, z kolei dla niemal 30% nie ma to żadnego znaczenia. Jak już zostało zaznaczone, polskie pochodzenie produktów kojarzy się Polakom z wyższą jakością. Tezę tę potwierdzają dane z badania Winera – wynika z nich, że nawet 60% rodaków uważa polską żywność za lepszej jakości niż tę importowaną. Ze stwierdzeniem tym najmocniej zgadzają się osoby w wieku 45-54 lata (67%) oraz mieszkańcy wsi (63%).
Nie wszyscy jednak podzielają to zdanie – aż 40% badanych uważa, że jakość krajowych i importowanych produktów jest porównywalna, a 3% ankietowanych twierdzi, że polskie produkty są gorszej jakości niż te sprowadzane z zagranicy.
Choć zdecydowana większość Polaków uważa, że pochodzenie produktów ma znaczenie, a krajowe wyroby są postrzegane jako lepszej jakości, to w kwestii płacenia wyższych cen za rodzimą żywność opinie pozostają podzielone. Gotowość dopłacenia za polskie produkty deklaruje około 37% respondentów, a taki sam odsetek nie jest skłonny płacić więcej za żywność krajowego pochodzenia.
Wyższe ceny za polskie produkty są w stanie zapłacić przede wszystkim Polacy w grupach wiekowych 35-44 lata (44%) oraz 25-34 lata (41%). Wielu krajanów uważa również wybieranie rodzimych produktów za przejaw patriotyzmu – taką opinię wyraziło 30% respondentów, co oznacza wzrost o 3,2 p.p. w porównaniu z 2023 rokiem2.
Poza tym niemal 87% badanych stwierdziło, że mając możliwość wyboru między produktem polskim a importowanym, należy zdecydować się na ten pierwszy. Taka postawa nie jest wyłącznie wynikiem mody na lokalne produkty, lecz także przejawem rosnącej odpowiedzialności konsumenckiej.
Cena, jakość, skład – jakie czynniki wpływają na decyzje zakupowe Polaków?
Polacy coraz baczniej przyglądają się temu, co ląduje w ich koszykach zakupowych. Dokładnie czytają etykiety, szukając prostego składu i naturalnych składników, a także zwracają uwagę na metodę produkcji oraz kraj pochodzenia. Nie bez znaczenia są także cena czy zaufana marka, świadcząca o wysokiej jakości żywności.
Z raportu „Chcemy płacić więcej za jakość i sięgać po polskie produkty i usługi” wynika, że dla Polaków najważniejszym kryterium wpływającym na decyzje zakupowe, jest jakość – takiej odpowiedzi udzieliło ponad 87% respondentów. Kluczowa pozostaje również cena produktów, którą wskazało ponad 76% ankietowanych. Kraj pochodzenia artykułu spożywczego decyduje o zakupie w przypadku niemal 28% badanych Polaków. Dla rodaków coraz istotniejsze stają się także walory ekologiczne produktu – przy zakupach są one najważniejsze dla ponad 18% ankietowanych.
Okazuje się również, że zdecydowana większość Polaków (ponad 82%) jest skłonna zapłacić wyższą cenę za żywność lepszej jakości (wzrost o 2,8 p.p. w porównaniu z rokiem poprzednim), podczas gdy zaledwie niecałe 4% ankietowanych wyraziło przeciwną opinię. Taki wynik może świadczyć o rosnącej świadomości konsumentów na temat korzyści płynących z inwestowania w droższą żywność, do których zaliczają się m.in. lepsze właściwości zdrowotne.
Rodzinna tradycja i rodzima produkcja
Polski rynek w ogromnym stopniu zdominowany jest przez globalne korporacje i masową produkcję, a krajanie coraz częściej poszukują w produktach tradycyjnych receptur, jakości, a także rodzimego pochodzenia. Dla wielu rodaków najważniejszym kryterium przy wyborze żywności jest cena, dla innych naturalny skład, a dla jeszcze kolejnych produkcja zgodna z ekologicznymi standardami.
Tradycyjna produkcja, często bazująca na lokalnych surowcach i sprawdzonych metodach, wyróżnia się na tle masowej, która z reguły koncentruje się na obniżeniu kosztów oraz maksymalizacji wydajności. Konsumenci coraz częściej szukają produktów, które oferują coś więcej niż tylko przystępną cenę. Tego typu artykuły są postrzegane jako bardziej autentyczne i wartościowe.
Konsumentom łatwiej zaufać firmom, które mogą pochwalić się wieloletnią tradycją. Przedsiębiorstwa, które przetrwały różnorodne kryzysy gospodarcze, zmiany technologiczne i transformacje rynkowe, budują w oczach klientów obraz rzetelności i niezawodności. Z kolei korporacje, które przeżywają częste zmiany w strukturze zarządzania czy strategii marketingowej, mogą wydawać się mniej wiarygodne, ponieważ konsumenci tracą poczucie stabilności i pewności co do przyszłości tych marek.
Rodzime firmy, w których pracownicy wiedzą, że ich zaangażowanie przyczynia się do sukcesu przedsiębiorstwa od pokoleń, mają większą motywację do utrzymania wysokich standardów. W takich firmach pracownicy często traktowani są jak członkowie rodziny, co wpływa na większą lojalność i zadowolenie z pracy, a tym samym na jakość świadczonych usług oraz produkowanych wyrobów.
Patriotyzm konsumencki nie jest jedynie modnym hasłem, ale realnym działaniem, które wpływa na gospodarkę, miejsca pracy i przyszłość kraju. Wybierając polskie produkty, nie tylko inwestujemy w rozwój rodzimych firm, ale też budujemy poczucie wspólnoty i odpowiedzialności za naszą przyszłość. Polacy coraz częściej wybierają krajowe marki, ponieważ kojarzą je z wyższą jakością, a te z wieloletnią tradycją wzbudzają ich zaufanie. Placówki handlowe, których półki wypełnione są rodzimymi produktami, zyskują w oczach konsumentów, urastając do rangi miejsc bardziej prestiżowych.
Katarzyna Kwaśna
Redaktor
1 źródło: Badanie przeprowadzono na ogólnopolskim panelu badawczym Ariadna metodą CAWI w listopadzie 2023 roku na ogólnopolskiej próbie N=1057 osób.
2 źródło: Raport „Chcemy płacić więcej za jakość i sięgać po polskie produkty i usługi” zrealizowany przez Fundację Polskiego Godła Promocyjnego „Teraz Polska”, powstałego we współpracy z firmą badawczą ASM Research Solutions Strategy. Badanie wykonano metodą CAWI na próbie 1011 dorosłych Polaków, październik 2024 r.
