Jak wybrać butelkomat – poradnik dla detalistów

Celem systemu kaucyjnego jest ograniczenie zaśmiecenia środowiska i wykorzystania surowców poprzez osiągnięcie unijnych poziomów selektywnej zbiórki opakowań po napojach. Obowiązek dotyczy wszystkich sklepów powyżej 200 mkw., które sprzedają produkty w kaucjonowanych opakowaniach. Wejście w system kaucyjny wiąże się z organizacją skutecznego odbioru plastikowych butelek i metalowych puszek oraz szklanych butelek zwrotnych.

Z międzynarodowych doświadczeń wynika, że zwiększa się wykorzystanie butelkomatów, które zapewniają wysoką efektywność i wygodę – zarówno klientom, jak i detalistom. U naszego zachodniego sąsiada ponad 90% opakowań objętych kaucją zbierają butelkomaty, zwane też recyklomatami czy kaucjomatami. Wszystko wskazuje na to, że w podobnym kierunku będzie rozwijał się polski system kaucyjny.

Jak działa butelkomat?

Butelkomat rozpoznaje i odbiera opakowania z kaucją. Zapisuje dane o nich w systemie. Następnie kompresuje i niszczy puszki oraz plastikowe butelki. W efekcie zmniejsza objętość opakowań i uniemożliwia ich ponowne oddanie, czyli eliminuje próby wyłudzeń kaucji. Jest więc urządzeniem bezpiecznym i inteligentnym. Rejestracja danych ze zbiórki upraszcza raportowanie i np. planowanie odbiorów. Z punktu widzenia klientów kaucjomat jest samoobsługowym punktem odbioru opakowań, a rola pracowników sprowadza się do sprawdzenia i opróżnienia co pewien czas pojemników. To oznacza realne oszczędności kosztów pracy i logistyki w porównaniu ze zbiórką ręczną.

Jak wybrać odpowiedni butelkomat?

Butelkomatów nie kupuje się „z półki” – ich wdrożenie wymaga czasu i zależy od mocy produkcyjnych partnerów. Sam wybór odpowiedniego urządzenia powinien być poprzedzony analizą kilku kluczowych kryteriów:

• Zgodność ze standardami automatów kaucyjnych – operatorzy systemu kaucyjnego opracowali dokument określający minimalne zalecenia dla recyklomatów.
• Wolumen i rodzaj opakowań – należy ocenić, ile opakowań będzie zwracanych, czy kaucjomat ma przyjmować tylko plastik i puszki metalowe, czy również szkło.
• Obowiązkowe poziomy selektywnej zbiórki opakowań kaucyjnych – będą systematycznie rosnąć – z 77% do 90% w 2029 r. Oznacza to, że firmy muszą wdrażać rozwiązania długofalowe, skalowalne i dostosowane do rosnących wymagań.
• Dostępna przestrzeń – kaucjomaty muszą być dopasowane do warunków lokalowych sklepów. W mniejszych placówkach sprawdzą się modele kompaktowe, a w hipermarketach – rozwiązania modułowe.
• Zwrot z inwestycji – najtańsze modele renomowanych producentów kosztują około 50 tys. zł. Wiele z nich sprawdziło się już na rynku, pracując przez 10 lat i dłużej. Należy więc rozważyć koszty pracy, logistyki w dłuższej perspektywie i porównać je z kosztami zakupu i utrzymania urządzeń.
• Koszty i modele finansowania – w zależności od możliwości i potrzeb klienta są różne formy finansowania. W grę wchodzi zarówno leasing, zakup, a czasem wynajem urządzeń.

co jeszcze warto wiedzieć?

Przed instalacją butelkomatu warto przeprowadzić wizję lokalną, aby sprawdzić warunki techniczne, takie jak dostępność zasilania czy wielkość miejsca przeznaczonego na urządzenie. Najlepiej umieścić recyklomat przy wejściu do sklepu, aby klienci mogli zwrócić opakowania przed rozpoczęciem zakupów. To też efektywne rozwiązanie z punktu widzenia pracowników. Warto też pamiętać, że butelkomaty da się łatwo dostosować wyglądem np. do identyfikacji wizualnej sklepu. W nieodległej perspektywie system kaucyjny może być łączony z programami lojalnościowymi, a to oznacza, że do rozważenia jest np. instalacja czytnika kart. W dokonaniu wyboru właściwej opcji, najbezpieczniej postawić na dostawców z doświadczeniem na innych rynkach, którzy zapewniają pełne wsparcie, w tym doradztwo, instalację, serwis i dostęp do części zamiennych.

Robert Kowal, Business Development Manager, Grupa Interzero