Święta Bożego Narodzenia kojarzą się przede wszystkim z prezentami, wybornymi potrawami i smakowitymi wypiekami. W tym artykule skupimy się właśnie na ostatnich z wymienionych, czyli przeróżnego rodzaju ciastach – zarówno tych tradycyjnych, nierozerwalnie związanych ze świętami, jak i bardziej fantazyjnych, stanowiących ciekawe urozmaicenie bożonarodzeniowego, słodkiego stołu. Czy nowoczesne, czy klasyczne – do przygotowania świątecznych ciast niezbędne są odpowiednie składniki. Po które z nich najczęściej sięgają Polacy i czy ich sprzedaż w okresie bożonarodzeniowym różni się od tej w pozostałych miesiącach? Jakich składników w tym czasie nie może zabraknąć na sklepowych półkach?
Mąka – podstawa świątecznych wypieków
Mąka to jeden z głównych elementów nie tylko świątecznych wypieków, ale także wielu dań – dlatego też w tym okresie nie może zabraknąć jej w kuchni gospodyń, które decydują się na samodzielne przygotowywanie bożonarodzeniowej uczty. Z roku na rok na sklepowych półkach rośnie też liczba dostępnych wariantów mąk – obok standardowych typów pszennych, takich jak 450, 500 czy 550, wariantów żytnich, orkiszowych lub z innych zbóż, coraz częściej można znaleźć mąki bezglutenowe, np. ryżowe, z kasztanów, kokosowe, migdałowe i wiele innych.
Poza tym – z uwagi na rosnące zapotrzebowanie konsumentów – w różnych kanałach sprzedaży można znaleźć mixy mąk bezglutenowych, które zdecydowanie ułatwiają pieczenie. Mimo różnorodności najczęściej wybieranymi rodzajami mąk są pszenne i żytnie, które nadają ciastom odpowiedniej pulchności i elastyczności, pozwalając im pięknie wyrosnąć w piekarniku.
Jak się okazuje, za sprzedaż zarówno mąk pszennych, jak i żytnich w największym stopniu odpowiedzialne są dyskonty1. Z danych CMR wynika, że w okresie od stycznia do maja ubiegłego roku kanał ten wygenerował 49% wartości sprzedaży kategorii. Sklepy małoformatowe do 300 mkw. w tym czasie były odpowiedzialne za 22% obrotów, a supermarkety za 19%. 10% wartości sprzedaży mąk pszennych i żytnich wygenerowały hipermarkety.
„Średnia cena za kilogram mąki pszennej i żytniej w sklepach w Polsce we wspomnianym czasie wyniosła 2,81 zł, czyli o 0,61 zł mniej niż w analogicznym okresie rok wcześniej, co oznacza spadek cen o 18%. Najtańsze były oczywiście produkty marek własnych – ich średnia cena za kilogram w okresie styczeń-maj 2024 wyniosła 2,02 zł” – komentuje Nikodem Pankowiak, analityk danych sprzedażowych w CMR.
Mimo spadku cen mąk pszennych i żytnich, to marki własne odpowiadały w okresie od stycznia do maja 2024 roku za przeważającą część wolumenu sprzedaży we wszystkich sklepach w Polsce – dokładnie za 52%. Taka sytuacja mogła być spowodowana faktem, że za największy udział w sprzedaży kategorii odpowiadają dyskonty, w których mąki z logo marek własnych odgrywają dominującą rolę, odpowiadając za 74% wolumenu sprzedaży całej kategorii.
W sklepach małoformatowych do 300 mkw. oraz w supermarketach rynek mąk pszennych i żytnich jest dużo bardziej rozbudowany, na co ma wpływ obecność lokalnych producentów. Mimo to również w tych kanałach sprzedaży prym wiodą produkty marek własnych – w omawianym okresie ich udział w wolumenie sprzedaży wynosił 18%.
Sery twarogowe do serników i innych wypieków
Sernik jest jednym z ciast, które dla wielu Polaków musi mieć swoje miejsce na bożonarodzeniowym stole. Istnieje mnóstwo wariantów tego wypieku – najbardziej tradycyjnymi są sernik wiedeński, krakowski czy po królewsku, jednak na polskich stołach coraz częściej pojawiają się też serniki baskijskie, nowojorskie lub japońskie. Ciasto to można podać także w wersji na zimno, na spodzie z herbatników i z dodatkiem owoców.
Mimo różnorodności serników na bożonarodzeniowych stołach Polaków najczęściej goszczą wersje tradycyjne, bardzo często wzbogacone o różnego rodzaju bakalie, takie jak rodzynki, orzechy, żurawinę, skórkę pomarańczową czy daktyle.
Sprzedaż serów twarogowych sukcesywnie rośnie rok do roku, a więcej na ten temat wyjaśnia komentarz opracowany przez instytut badawczy YouGov2. „Kategoria serów twarogowych w ciągu ostatnich 3 lat (okresy roczne kończące się na lutym – MAT Luty 2023, MAT Luty 2024 i MAT Luty 2025) wzrosła pod względem zakupionego wolumenu o 10,9%, przy czym penetracja utrzymuje się na wysokim poziomie – około 97%. Wzrosła z kolei częstotliwość zakupów (+5,9%, z 22,6 do 23,9 razy w roku) i wolumen na akt zakupu (+4,3%, z 435 g do 454 g). Wyższa była również wartość zakupionych produktów z tej kategorii, na co wpływ miał nie tylko rosnący wolumen, ale również wyższe ceny (+11,4%)”.
Do kategorii serów twarogowych zaliczają się nie tylko twarogi, ale także takie warianty, jak mozzarella, ricotta, feta, mascarpone, a nawet bryndza, bundz, ser owczy i inne. Dominującą pozycję pod względem wolumenu sprzedaży mają pierwsze z wymienionych (71,7%), jednak coraz mocniej wybijają się inne rodzaje. Drugie miejsce pod względem wolumenu sprzedaży zajmują sery mozzarella (10,7%), trzecie mascarpone (7,9%), czwarte zaś feta (6,3%).
Największą popularnością wśród polskich konsumentów cieszą się sery twarogowe z mleka krowiego oraz mieszanego. Z opracowanych przez YouGov danych wynika również, że Polacy najchętniej wybierają sery twarogowe kupowane na wagę oraz w opakowaniach zmiennowagowych, które stanowią 32,1% wolumenu sprzedaży całej kategorii. Za 18,6% odpowiedzialne są sery twarogowe w wiaderkach, a za nieco mniej, bo 18,2%, klinki/rożki. Produkty w kostkach generują 13,5% wolumenu sprzedaży kategorii, zaś kule 8,9%.
„Dominującym kanałem zakupu serów twarogowych są dyskonty – niemal 60% wolumenu zakupionego w ostatnim analizowanym roku zostało nabyte właśnie w tym kanale. Na drugim miejscu są supermarkety (17%), na trzecim sklepy małoformatowe (10%), dalej hipermarkety i pozostałe sklepy. Trzeba zaznaczyć, że udział dyskontów w zakupach tej kategorii produktów rośnie dynamicznie kosztem pozostałych kanałów” – komentuje Michał Polak, konsultant w YouGov.
Bakalie i inne słodkie dodatki
Można powiedzieć, że bakalie są jedynie dodatkiem do świątecznych potraw, jednak bez ich aromatu i smaku trudno wyobrazić sobie Boże Narodzenie. Okazuje się więc, że z uwagi na te świąteczne konotacje urastają do niezwykle istotnej roli. Bakalie są bowiem składnikiem nie tylko wielu ciast, takich jak makowiec, sernik czy piernik, ale także potraw – śledzi, ryb w galarecie, sałatek, pieczeni lub pasztetów – a nawet napojów.
Z danych opracowanych przez CMR w 2023 roku wynika, że bakalie – do których zaliczają się rodzynki, żurawina, słonecznik, orzechy czy morele – są kategorią, której ceny stale rosną. „W sklepach małoformatowych do 300 mkw. i w supermarketach o powierzchni 301-2500 mkw. w okresie styczeń-sierpień 2023 roku względem analogicznego okresu rok wcześniej najbardziej zdrożały takie kategorie jak morele – z 7,74 zł za opakowanie na 9,97 zł (+29%), słonecznik – 3,23 zł za opakowanie na 4,13 zł (+28%) czy żurawina – z 6,53 zł za opakowanie do 7,66 zł (+17%)” – wyjaśnia Nikodem Pankowiak, analityk danych sprzedażowych w CMR.
Z danych CMR dowiadujemy się również, że w I połowie 2023 roku wartość sprzedaży bakalii we wszystkich sklepach w Polsce wzrosła o 26%, co spowodowane było w największej mierze wzrostem cen. Dominującym kanałem zbytu kategorii w omawianym okresie były dyskonty, które wygenerowały w I półroczu 2023 roku 54% wartości sprzedaży. Sklepy małoformatowe do 300 mkw. były odpowiedzialne w tym czasie za 25%, supermarkety za 11% a hipermarkety za 10% wartości sprzedaży. W I połowie 2023 roku bakalie były dostępne w 9 na 10 sklepów małoformatowych do 300 mkw. i takiej samej liczbie supermarketów.
Pisząc o ciastach i bakaliach, nie sposób nie wspomnieć o różnego rodzaju polewach i dodatkach dekoracyjnych. Odgrywają one szczególną rolę podczas świąt Bożego Narodzenia, kiedy to wypieki nabierają wyjątkowego, magicznego charakteru. Świąteczne polewy często mają klasyczny smak czekolady lub lukru, które tworzą gładką, błyszczącą powierzchnię przypominającą zimową szadź. Popularna jest także polewa z masła, kakao i cukru pudru, którą łatwo przygotować w domu – dodaje ona ciastom ciepłego, domowego aromatu.
Dodatki dekoracyjne na Boże Narodzenie to przede wszystkim takie motywy, jak piernikowe gwiazdki, choinki, bałwanki czy śnieżynki wykonane z lukru, czekolady lub cukrowych posypek w tradycyjnych, świątecznych kolorach – czerwonym, zielonym, złotym i białym. Świeże owoce, gałązki choinki czy rozmarynu dodają naturalnego, zimowego charakteru. Wiele dekoracji jest jadalnych, co czyni je nie tylko efektownymi, ale i smacznymi dodatkami.
Rynek nabiału rośnie w siłę nie tylko od święta
Mimo że Polacy spożywają produkty mleczne przez cały rok, to w okresie przedświątecznym kategoria ta jest szczególnie pożądana. Mleko klasyczne i w proszku, jogurty, różnego rodzaju sery, śmietany, masło, margaryny czy kefiry to produkty, które są niezbędne do przygotowania deserów oraz wielu wytrawnych dań.
Produkty nabiałowe są także cennym źródłem białka – nie dziwne więc, że ich sprzedaż rośnie w siłę, biorąc pod uwagę fakt, że coraz więcej Polaków świadomie rezygnuje z mięsa, zastępując je m.in. nabiałem. Dokładne dane na temat tej kategorii przedstawia NielsenIQ3: „W ciągu 12 miesięcy (luty 2024-styczeń 2025 r.) rynek nabiałowy w Polsce osiągnął wartość 32,9 miliarda złotych, co stanowi wzrost o 6,5% w porównaniu do poprzedniego roku. Jest to kluczowa grupa produktów, która wygenerowała prawie 16% wartości całego koszyka spożywczego w minionym roku. Najwięcej pieniędzy Polacy wydali na: masło i margarynę, sery białe, mleko, sery żółte oraz jogurty – te pięć kategorii stanowiło aż 75% wszystkich wydatków przeznaczonych przez konsumentów na produkty nabiałowe”.
Z opracowanych przez instytut badawczy danych wynika również, że w poprzednim roku niemal wszystkie kategorie, które wchodzą w skład rynku nabiałowego, odnotowały wzrost wartości sprzedaży. Pod tym względem szczególnie wyróżniają się: ser biały, masło, margaryna oraz jogurty. Warto przy tym zaznaczyć, że są to obszerne kategorie, które mimo to rosną dwucyfrowo rok do roku. Jeżeli jednak weźmiemy pod uwagę wolumen sprzedaży, to na prowadzeniu jest mleko, którego Polacy kupują rocznie 1,3 mld litrów – w ostatnich latach ta ilość utrzymuje się na zbliżonym poziomie.
Omawiając rynek nabiałowy, warto również zwrócić uwagę na obecne trendy żywieniowe i preferencje konsumentów. „Rynek spożywczy elastycznie podąża za trendami dietetycznymi, co znajduje odzwierciedlenie w rosnącym znaczeniu produktów bez laktozy, wariantów wysokoproteinowych oraz roślinnych alternatyw nabiału. Na przykład: jedna dziesiąta kupowanego przez Polaków mleka to mleko bez laktozy, a jego sprzedaż nadal rośnie” – komentuje Katarzyna Borowiec, Senior Customer Consultant w NielsenIQ.
„Jogurty wysokobiałkowe rosną niezwykle dynamicznie (ponad 40% rok do roku) i już prawie co piąte opakowanie jogurtu wybierane przez Polaków to wariant z podwyższoną zawartością białka. W przypadku roślinnych alternatyw nabiału, mleko roślinne rośnie dwucyfrowo, a wartość sprzedaży tego segmentu osiągnęła poziom równy 11% wartości sprzedaży mleka zwierzęcego. Z drugiej strony, roślinne jogurty i desery odnotowały w ostatnim roku znaczący, ponad dziesięcioprocentowy, spadek” – dodaje ekspertka.
Analitycy z NielsenIQ w swoich badaniach zwrócili również uwagę na ceny produktów nabiałowych. Okazuje się, że w 2024 roku ich wzrost znacząco wyhamował w porównaniu do wcześniejszego badanego okresu. Okazuje się, że największe podwyżki dotyczą masła i margaryny – średnio o 10,4% za kilogram. Pozostałe kategorie nabiałowe notują wzrost cen na poziomie niższym niż 10%, a niektóre wręcz spadki – dotyczy to mleka, które potaniało o 4,2% za litr.
Z danych opracowanych przez instytut wynika też, że dla kategorii nabiałowych najważniejszym kanałem sprzedaży są dyskonty – odpowiadają one za ponad połowę zarówno wartości, jak i wolumenu sprzedaży. Kolejne miejsce zajmują supermarkety, w których wolumen sprzedaży wyniósł w ostatnim roku ponad 15%, a wartość niemal 18%.
Makowce, serniki, pierniki i inne przepyszne wypieki – święta Bożego Narodzenia to doskonała okazja, by podzielić się słodkościami przy wspólnym stole. Sklepowe półki pełne są składników niezbędnych do przygotowania tych specjałów, takich jak drożdże, mak, różnego rodzaju mąki, nabiał czy polew i bakalii. Poza tym konsumenci bez problemu znajdą także gotowe propozycje ulubionych wypieków. Z uwagi na zmieniające się oczekiwania konsumentów, producenci zadbali także o opcje bezcukrowe, bezlaktozowe i bezglutenowe ciast. Święta to wyjątkowy czas, więc nie może w nim zabraknąć aromatów przepysznych ciast!
Katarzyna Kwaśna
Redaktor
1 źródło: CMR, styczeń-maj 2024 r.
2 źródło: YouGov, marzec 2025 r.
3 źródło: NIQ, Panel Handlu Detalicznego, Cała Polska z Dyskontami, sprzedaż wartościowa, wolumenowa w litrach/kg i ilościowa w sztukach, cena za litr/kg, okres: 52 tygodnie kończące się na 26.01.2025 r., kategorie: Ser miękki (gł. Biały), Żółte tłuszcze, Jogurty, Ser twardy (gł. Żółty), Śmietana, Kefir, Desery mleczne, Ser pleśniowy, Napoje roślinne, Słodkie serki homogenizowane, Ser procesowany/topiony, Maślanki, Mieszanki jogurtów i soków, Roślinne jogurty I desery, Mleko.
Mąka – podstawa świątecznych wypieków
Mąka to jeden z głównych elementów nie tylko świątecznych wypieków, ale także wielu dań – dlatego też w tym okresie nie może zabraknąć jej w kuchni gospodyń, które decydują się na samodzielne przygotowywanie bożonarodzeniowej uczty. Z roku na rok na sklepowych półkach rośnie też liczba dostępnych wariantów mąk – obok standardowych typów pszennych, takich jak 450, 500 czy 550, wariantów żytnich, orkiszowych lub z innych zbóż, coraz częściej można znaleźć mąki bezglutenowe, np. ryżowe, z kasztanów, kokosowe, migdałowe i wiele innych.
Poza tym – z uwagi na rosnące zapotrzebowanie konsumentów – w różnych kanałach sprzedaży można znaleźć mixy mąk bezglutenowych, które zdecydowanie ułatwiają pieczenie. Mimo różnorodności najczęściej wybieranymi rodzajami mąk są pszenne i żytnie, które nadają ciastom odpowiedniej pulchności i elastyczności, pozwalając im pięknie wyrosnąć w piekarniku.
Jak się okazuje, za sprzedaż zarówno mąk pszennych, jak i żytnich w największym stopniu odpowiedzialne są dyskonty1. Z danych CMR wynika, że w okresie od stycznia do maja ubiegłego roku kanał ten wygenerował 49% wartości sprzedaży kategorii. Sklepy małoformatowe do 300 mkw. w tym czasie były odpowiedzialne za 22% obrotów, a supermarkety za 19%. 10% wartości sprzedaży mąk pszennych i żytnich wygenerowały hipermarkety.
„Średnia cena za kilogram mąki pszennej i żytniej w sklepach w Polsce we wspomnianym czasie wyniosła 2,81 zł, czyli o 0,61 zł mniej niż w analogicznym okresie rok wcześniej, co oznacza spadek cen o 18%. Najtańsze były oczywiście produkty marek własnych – ich średnia cena za kilogram w okresie styczeń-maj 2024 wyniosła 2,02 zł” – komentuje Nikodem Pankowiak, analityk danych sprzedażowych w CMR.
Mimo spadku cen mąk pszennych i żytnich, to marki własne odpowiadały w okresie od stycznia do maja 2024 roku za przeważającą część wolumenu sprzedaży we wszystkich sklepach w Polsce – dokładnie za 52%. Taka sytuacja mogła być spowodowana faktem, że za największy udział w sprzedaży kategorii odpowiadają dyskonty, w których mąki z logo marek własnych odgrywają dominującą rolę, odpowiadając za 74% wolumenu sprzedaży całej kategorii.
W sklepach małoformatowych do 300 mkw. oraz w supermarketach rynek mąk pszennych i żytnich jest dużo bardziej rozbudowany, na co ma wpływ obecność lokalnych producentów. Mimo to również w tych kanałach sprzedaży prym wiodą produkty marek własnych – w omawianym okresie ich udział w wolumenie sprzedaży wynosił 18%.
Sery twarogowe do serników i innych wypieków
Sernik jest jednym z ciast, które dla wielu Polaków musi mieć swoje miejsce na bożonarodzeniowym stole. Istnieje mnóstwo wariantów tego wypieku – najbardziej tradycyjnymi są sernik wiedeński, krakowski czy po królewsku, jednak na polskich stołach coraz częściej pojawiają się też serniki baskijskie, nowojorskie lub japońskie. Ciasto to można podać także w wersji na zimno, na spodzie z herbatników i z dodatkiem owoców.
Mimo różnorodności serników na bożonarodzeniowych stołach Polaków najczęściej goszczą wersje tradycyjne, bardzo często wzbogacone o różnego rodzaju bakalie, takie jak rodzynki, orzechy, żurawinę, skórkę pomarańczową czy daktyle.
Sprzedaż serów twarogowych sukcesywnie rośnie rok do roku, a więcej na ten temat wyjaśnia komentarz opracowany przez instytut badawczy YouGov2. „Kategoria serów twarogowych w ciągu ostatnich 3 lat (okresy roczne kończące się na lutym – MAT Luty 2023, MAT Luty 2024 i MAT Luty 2025) wzrosła pod względem zakupionego wolumenu o 10,9%, przy czym penetracja utrzymuje się na wysokim poziomie – około 97%. Wzrosła z kolei częstotliwość zakupów (+5,9%, z 22,6 do 23,9 razy w roku) i wolumen na akt zakupu (+4,3%, z 435 g do 454 g). Wyższa była również wartość zakupionych produktów z tej kategorii, na co wpływ miał nie tylko rosnący wolumen, ale również wyższe ceny (+11,4%)”.
Do kategorii serów twarogowych zaliczają się nie tylko twarogi, ale także takie warianty, jak mozzarella, ricotta, feta, mascarpone, a nawet bryndza, bundz, ser owczy i inne. Dominującą pozycję pod względem wolumenu sprzedaży mają pierwsze z wymienionych (71,7%), jednak coraz mocniej wybijają się inne rodzaje. Drugie miejsce pod względem wolumenu sprzedaży zajmują sery mozzarella (10,7%), trzecie mascarpone (7,9%), czwarte zaś feta (6,3%).
Największą popularnością wśród polskich konsumentów cieszą się sery twarogowe z mleka krowiego oraz mieszanego. Z opracowanych przez YouGov danych wynika również, że Polacy najchętniej wybierają sery twarogowe kupowane na wagę oraz w opakowaniach zmiennowagowych, które stanowią 32,1% wolumenu sprzedaży całej kategorii. Za 18,6% odpowiedzialne są sery twarogowe w wiaderkach, a za nieco mniej, bo 18,2%, klinki/rożki. Produkty w kostkach generują 13,5% wolumenu sprzedaży kategorii, zaś kule 8,9%.
„Dominującym kanałem zakupu serów twarogowych są dyskonty – niemal 60% wolumenu zakupionego w ostatnim analizowanym roku zostało nabyte właśnie w tym kanale. Na drugim miejscu są supermarkety (17%), na trzecim sklepy małoformatowe (10%), dalej hipermarkety i pozostałe sklepy. Trzeba zaznaczyć, że udział dyskontów w zakupach tej kategorii produktów rośnie dynamicznie kosztem pozostałych kanałów” – komentuje Michał Polak, konsultant w YouGov.
Bakalie i inne słodkie dodatki
Można powiedzieć, że bakalie są jedynie dodatkiem do świątecznych potraw, jednak bez ich aromatu i smaku trudno wyobrazić sobie Boże Narodzenie. Okazuje się więc, że z uwagi na te świąteczne konotacje urastają do niezwykle istotnej roli. Bakalie są bowiem składnikiem nie tylko wielu ciast, takich jak makowiec, sernik czy piernik, ale także potraw – śledzi, ryb w galarecie, sałatek, pieczeni lub pasztetów – a nawet napojów.
Z danych opracowanych przez CMR w 2023 roku wynika, że bakalie – do których zaliczają się rodzynki, żurawina, słonecznik, orzechy czy morele – są kategorią, której ceny stale rosną. „W sklepach małoformatowych do 300 mkw. i w supermarketach o powierzchni 301-2500 mkw. w okresie styczeń-sierpień 2023 roku względem analogicznego okresu rok wcześniej najbardziej zdrożały takie kategorie jak morele – z 7,74 zł za opakowanie na 9,97 zł (+29%), słonecznik – 3,23 zł za opakowanie na 4,13 zł (+28%) czy żurawina – z 6,53 zł za opakowanie do 7,66 zł (+17%)” – wyjaśnia Nikodem Pankowiak, analityk danych sprzedażowych w CMR.
Z danych CMR dowiadujemy się również, że w I połowie 2023 roku wartość sprzedaży bakalii we wszystkich sklepach w Polsce wzrosła o 26%, co spowodowane było w największej mierze wzrostem cen. Dominującym kanałem zbytu kategorii w omawianym okresie były dyskonty, które wygenerowały w I półroczu 2023 roku 54% wartości sprzedaży. Sklepy małoformatowe do 300 mkw. były odpowiedzialne w tym czasie za 25%, supermarkety za 11% a hipermarkety za 10% wartości sprzedaży. W I połowie 2023 roku bakalie były dostępne w 9 na 10 sklepów małoformatowych do 300 mkw. i takiej samej liczbie supermarketów.
Pisząc o ciastach i bakaliach, nie sposób nie wspomnieć o różnego rodzaju polewach i dodatkach dekoracyjnych. Odgrywają one szczególną rolę podczas świąt Bożego Narodzenia, kiedy to wypieki nabierają wyjątkowego, magicznego charakteru. Świąteczne polewy często mają klasyczny smak czekolady lub lukru, które tworzą gładką, błyszczącą powierzchnię przypominającą zimową szadź. Popularna jest także polewa z masła, kakao i cukru pudru, którą łatwo przygotować w domu – dodaje ona ciastom ciepłego, domowego aromatu.
Dodatki dekoracyjne na Boże Narodzenie to przede wszystkim takie motywy, jak piernikowe gwiazdki, choinki, bałwanki czy śnieżynki wykonane z lukru, czekolady lub cukrowych posypek w tradycyjnych, świątecznych kolorach – czerwonym, zielonym, złotym i białym. Świeże owoce, gałązki choinki czy rozmarynu dodają naturalnego, zimowego charakteru. Wiele dekoracji jest jadalnych, co czyni je nie tylko efektownymi, ale i smacznymi dodatkami.
Rynek nabiału rośnie w siłę nie tylko od święta
Mimo że Polacy spożywają produkty mleczne przez cały rok, to w okresie przedświątecznym kategoria ta jest szczególnie pożądana. Mleko klasyczne i w proszku, jogurty, różnego rodzaju sery, śmietany, masło, margaryny czy kefiry to produkty, które są niezbędne do przygotowania deserów oraz wielu wytrawnych dań.
Produkty nabiałowe są także cennym źródłem białka – nie dziwne więc, że ich sprzedaż rośnie w siłę, biorąc pod uwagę fakt, że coraz więcej Polaków świadomie rezygnuje z mięsa, zastępując je m.in. nabiałem. Dokładne dane na temat tej kategorii przedstawia NielsenIQ3: „W ciągu 12 miesięcy (luty 2024-styczeń 2025 r.) rynek nabiałowy w Polsce osiągnął wartość 32,9 miliarda złotych, co stanowi wzrost o 6,5% w porównaniu do poprzedniego roku. Jest to kluczowa grupa produktów, która wygenerowała prawie 16% wartości całego koszyka spożywczego w minionym roku. Najwięcej pieniędzy Polacy wydali na: masło i margarynę, sery białe, mleko, sery żółte oraz jogurty – te pięć kategorii stanowiło aż 75% wszystkich wydatków przeznaczonych przez konsumentów na produkty nabiałowe”.
Z opracowanych przez instytut badawczy danych wynika również, że w poprzednim roku niemal wszystkie kategorie, które wchodzą w skład rynku nabiałowego, odnotowały wzrost wartości sprzedaży. Pod tym względem szczególnie wyróżniają się: ser biały, masło, margaryna oraz jogurty. Warto przy tym zaznaczyć, że są to obszerne kategorie, które mimo to rosną dwucyfrowo rok do roku. Jeżeli jednak weźmiemy pod uwagę wolumen sprzedaży, to na prowadzeniu jest mleko, którego Polacy kupują rocznie 1,3 mld litrów – w ostatnich latach ta ilość utrzymuje się na zbliżonym poziomie.
Omawiając rynek nabiałowy, warto również zwrócić uwagę na obecne trendy żywieniowe i preferencje konsumentów. „Rynek spożywczy elastycznie podąża za trendami dietetycznymi, co znajduje odzwierciedlenie w rosnącym znaczeniu produktów bez laktozy, wariantów wysokoproteinowych oraz roślinnych alternatyw nabiału. Na przykład: jedna dziesiąta kupowanego przez Polaków mleka to mleko bez laktozy, a jego sprzedaż nadal rośnie” – komentuje Katarzyna Borowiec, Senior Customer Consultant w NielsenIQ.
„Jogurty wysokobiałkowe rosną niezwykle dynamicznie (ponad 40% rok do roku) i już prawie co piąte opakowanie jogurtu wybierane przez Polaków to wariant z podwyższoną zawartością białka. W przypadku roślinnych alternatyw nabiału, mleko roślinne rośnie dwucyfrowo, a wartość sprzedaży tego segmentu osiągnęła poziom równy 11% wartości sprzedaży mleka zwierzęcego. Z drugiej strony, roślinne jogurty i desery odnotowały w ostatnim roku znaczący, ponad dziesięcioprocentowy, spadek” – dodaje ekspertka.
Analitycy z NielsenIQ w swoich badaniach zwrócili również uwagę na ceny produktów nabiałowych. Okazuje się, że w 2024 roku ich wzrost znacząco wyhamował w porównaniu do wcześniejszego badanego okresu. Okazuje się, że największe podwyżki dotyczą masła i margaryny – średnio o 10,4% za kilogram. Pozostałe kategorie nabiałowe notują wzrost cen na poziomie niższym niż 10%, a niektóre wręcz spadki – dotyczy to mleka, które potaniało o 4,2% za litr.
Z danych opracowanych przez instytut wynika też, że dla kategorii nabiałowych najważniejszym kanałem sprzedaży są dyskonty – odpowiadają one za ponad połowę zarówno wartości, jak i wolumenu sprzedaży. Kolejne miejsce zajmują supermarkety, w których wolumen sprzedaży wyniósł w ostatnim roku ponad 15%, a wartość niemal 18%.
Makowce, serniki, pierniki i inne przepyszne wypieki – święta Bożego Narodzenia to doskonała okazja, by podzielić się słodkościami przy wspólnym stole. Sklepowe półki pełne są składników niezbędnych do przygotowania tych specjałów, takich jak drożdże, mak, różnego rodzaju mąki, nabiał czy polew i bakalii. Poza tym konsumenci bez problemu znajdą także gotowe propozycje ulubionych wypieków. Z uwagi na zmieniające się oczekiwania konsumentów, producenci zadbali także o opcje bezcukrowe, bezlaktozowe i bezglutenowe ciast. Święta to wyjątkowy czas, więc nie może w nim zabraknąć aromatów przepysznych ciast!
Katarzyna Kwaśna
Redaktor
1 źródło: CMR, styczeń-maj 2024 r.
2 źródło: YouGov, marzec 2025 r.
3 źródło: NIQ, Panel Handlu Detalicznego, Cała Polska z Dyskontami, sprzedaż wartościowa, wolumenowa w litrach/kg i ilościowa w sztukach, cena za litr/kg, okres: 52 tygodnie kończące się na 26.01.2025 r., kategorie: Ser miękki (gł. Biały), Żółte tłuszcze, Jogurty, Ser twardy (gł. Żółty), Śmietana, Kefir, Desery mleczne, Ser pleśniowy, Napoje roślinne, Słodkie serki homogenizowane, Ser procesowany/topiony, Maślanki, Mieszanki jogurtów i soków, Roślinne jogurty I desery, Mleko.
