Handel w Polsce ma długą historię, sięgającą czasów średniowiecza, odgrywając kluczową rolę w rozwoju gospodarki i miast. W tamtym czasie odbywał się on głównie za pośrednictwem gildii kupieckich, które kontrolowały rynek i ustalały warunki sprzedaży, wymieniając towary takie jak sól, bursztyn, drewno czy tkaniny. Rozwijające się miasta stawały się ważnymi ośrodkami handlowymi, przyciągając kupców z Europy, co sprzyjało zarówno wymianie towarów, jak i kulturowej integracji.
Rozwój handlu na przestrzeni lat
Na przestrzeni kolejnych wieków handel ewoluował, szczególnie po XVII i XVIII wieku, kiedy Polska zaczęła korzystać z nowych szlaków handlowych i rozwijała własne porty. W XX wieku, zwłaszcza po transformacji gospodarczej lat 90., Polska dynamicznie rozwijała handel zarówno wewnętrzny, jak i międzynarodowy, przyciągając zagraniczne inwestycje i wprowadzając nowoczesne technologie. Pojawiły się pierwsze zagraniczne sieci handlowe, a sektor e-commerce zaczął odgrywać coraz większą rolę, co świadczy o postępującej cyfryzacji i adaptacji do rynku globalnego.
Wyzwania dla inwestorów
Na początku rozwoju rynku i inwestycji w Polsce inwestorzy musieli zmierzyć się z licznymi wyzwaniami. Do najważniejszych należały niestabilność polityczna, niedoskonałość regulacji prawnych, a także brak doświadczenia w zakresie działania na nowych, często nieprzewidywalnych rynkach. Ponadto konieczność adaptacji do specyfiki lokalnych zwyczajów biznesowych i budowania zaufania w zróżnicowanym środowisku ekonomicznym stanowiły istotne przeszkody.
Mimo że od czasów średniowiecza minęło wiele wieków, to handel w Polsce wciąż dynamicznie się rozwija, a właściciele sklepów starają się jak najmocniej dostosować ofertę do zmieniających się oczekiwań konsumentów. Po drodze napotykają jednak na liczne wyzwania, które wymagają od nich elastyczności, wiedzy i umiejętności przewidywania.
Prowadzenie sklepu to codzienne wyzwania i konieczność bycia przygotowanym na to, co nieprzewidziane. Jak pokazują jeszcze niedawne wydarzenia – pandemia, wojna w Ukrainie – właściciele sklepów muszą radzić sobie nawet w tak kryzysowych sytuacjach, aby ich biznes przetrwał i po okresie załamania mógł w pełni rozwinąć skrzydła. Pasja, zaangażowanie i rozumienie potrzeb klienta, ale też zorganizowanie i nieustępliwość to cechy, które w handlu są niezbędne, by biznes mógł funkcjonować i odnosić sukcesy.
„Swoją działalność rozpocząłem w 1994 roku, zaś placówka przy ulicy Puławskiej w Warszawie powstała w 2019 roku. Celem sieci Frac miało być maksymalne zorientowanie na klienta, spełniające jego oczekiwania. Sklep przy ulicy Puławskiej powstał pół roku przed wybuchem pandemii, więc zanim jeszcze zdążył rozwinąć skrzydła, już zostały nałożone na niego ograniczenia, które mocno przeszkodziły w normalnym rozwoju. Sklep nie mógł swobodnie ewoluować poprzez liczne ograniczenia, co powodowało brak wzrostu sprzedaży. Po zaniku obostrzeń zaobserwowaliśmy duży powiew świeżości i optymizmu konsumenckiego. Z uwagi na nasz ciekawy asortyment, klient po okresie pandemii miał w końcu możliwość swobodnego poruszania się po sklepie i spokojnego zastanowienia się, jakie produkty wybrać.
Zauważamy, że istnieje część społeczeństwa, która jest bardziej świadoma i ma potrzebę zakupu lepszych i zdrowszych produktów, a my spełniamy te życzenia. Stawiamy na klienta, niemal poddając się jego dyktaturze, w pozytywnym tego słowa znaczeniu – bacznie obserwujemy jego potrzeby i staramy się spełniać je w 100%, co sprawia nam przyjemność.
Wszyscy aktualnie twierdzą, że klient jest coraz bardziej wymagający i świadomy tego, co ląduje w jego koszyku zakupowym. Ja jednak uważam, że czynnikiem najmocniej determinującym do wyboru konkretnego produktu jest cena. Mimo że my – z uwagi na szeroki asortyment produktów z dobrym składem i lepszych jakościowo – mamy dużo klientów świadomych, to jednak uważam, że cena w 90% wpływa na wybory konsumenckie. Dla nas – jak już wspomniałem – najważniejszy pozostaje klient, dlatego codziennie zastanawiamy się, co jeszcze możemy dla niego zrobić i nie jest to dla nas obowiązek, ale czysta przyjemność, którą wykonujemy z pasją” – mówi Stanisław Frąc, Prezes Frac.
„W naszej pracy najważniejszy jest klient – chcemy, żeby chętnie do nas wracał. Dlatego dbamy o to, by był zadowolony. Szkolimy personel, zależy nam, aby pracownicy byli mili, pomocni i potrafili odpowiedzieć na każde pytanie. Mokpol to nie supermarket, w którym przy kasie tylko kasuje się zakupy. U nas się rozmawia. Są osoby, które wpadają kilka razy dziennie, by kupić coś drobnego i po prostu zamienić kilka słów.
Na przestrzeni lat w handlu zmienił się asortyment, choć jego dobór zależy również od lokalizacji sklepu. Klienci są dziś dużo bardziej świadomi i częściej wybierają produkty proteinowe czy bez zbędnych dodatków. Z moich obserwacji wynika, że wszyscy czytają etykiety – zarówno młodsi, jak i starsi. W niektórych miejscach klienci mniej zwracają uwagę na ceny, a bardziej na jakość obsługi, ale to zależy od lokalizacji.
Z doświadczenia wiem, że poznanie preferencji klientów danej placówki zajmuje od roku do półtora. Po tym czasie wiem już, jakie osoby robią tu zakupy i mogę lepiej dopasować ofertę. Ważne jest jednak także wychodzenie do ludzi – bycie obecnym i rozmowa z klientami.
Sklep to miejsce, w którym trzeba umieć odnaleźć się w różnych sytuacjach. Sam cały czas się uczę i rozwijam, bo wiele rzeczy się zmienia – preferencje klientów, sytuacje na zapleczu, czasem nie przyjedzie towar. Na wszystko trzeba umieć odpowiednio reagować” – mówi Mariusz Walkowski, Kierownik sklepu Mokpol.
„Sklep Carrefour Express powstał w 2014 roku w okresie swojego rodzaju boomu jeżeli chodzi o sklepy franczyzowe tej sieci. Decyzję o otwarciu sklepu podjęłam trochę za namową znajomego, który poinformował mnie, że posiada kilka Carrefourów i stwierdził, że jest to fajna opcja na biznes. Wcześniej miałam sklepy odzieżowe, więc tak naprawdę od wielu lat zajmuję się handlem i właśnie ten znajomy zaszczepił we mnie pomysł, aby ten biznes rozszerzyć o sektor spożywczy.
Przyznaję, że sklep spożywczy to zupełnie co innego niż odzieżowy – nie da się tego w żaden sposób porównać. I to było największym wyzwaniem – zupełnie inny rodzaj sklepu, nowa branża, całkowicie różni klienci, po prostu: nowa perspektywa biznesu.
Na przestrzeni lat zmieniło się naprawdę wiele, a najwięcej zmieniła pandemia. Kłopotliwe było przestrzeganie obowiązujących obostrzeń, których wykonywanie wiązało się z dużymi kosztami. Aktualnie możemy zaobserwować ogromną konkurencję na rynku. Obecny konsument jest dużo bardziej wymagający – chciałby kupować produkty w niskich cenach, a przy tym w dobrej jakości, nie do końca przy tym rozumiejąc podwyżek cen, które są uzależnione od rynku, nie od nas” – mówi Małgorzata Jodełka, Właścicielka sklepu Carrefour Express.
