Napoje fermentowane uwielbiamy pić samodzielnie bądź też do lekkiego obiadu oraz miksować z owocami i spożywać w postaci koktajlu. Mają właściwości zdrowotne, o których mówił laureat nagrody Nobla w dziedzinie medycyny z 1908 r. – Ilja Miecznikow. Prowadził on badania dotyczące długowieczności mężczyzn kaukaskich, którzy w dobrym stanie fizycznym i psychicznym dożywali ponad stu lat. Wśród zaleceń, które wymienił to przede wszystkim mało stresu, przyjazne relacje międzyludzkie, ćwiczenia fizyczne oraz dieta bogata w bakterie występujące między innymi w jogurcie.
Jogurt
Jogurt znany jest od starożytności. Już 4 tysiące lat temu pili go Egipcjanie. Obecnie jogurt jest tradycyjnym napojem mieszkańców krajów Bliskiego Wschodu i Bałkanów. Jego walory zdrowotne i smakowe doceniają także Polacy.
Mleczne produkty fermentowane zawierają kultury bakterii, które wspomagają proces trawienia, stymulują rozwój mikroflory jelitowej. Są doskonałą alternatywą dla osób, które nie lubią mleka bądź nie mogą go spożywać, ze względu na różnego rodzaju alergie.
Jogurt naturalny wspomaga oczyszczanie organizmu z toksyn, zapobiega rozwojowi bakterii chorobotwórczych, wzmacnia także odporność organizmu.
W mleczarniach i kombinatach mleczarskich jogurt wytwarzany jest ze spasteryzowanego normalizowanego mleka, zagęszczonego poprzez odparowanie części wody albo dodanie mleka w proszku, do którego dodaje się bakterie jogurtowe w postaci zaczynu albo w postaci wysuszonej lub zamrożonej biomasy bakteryjnej.
Na cechy smakowo-zapachowe jogurtu składają się zarówno kwas mlekowy, jak i substancje lotne. Jogurt jest ceniony za walory smakowe i dietetyczne.
Jogurt zawiera około 3,3% białka, 2 do 6% tłuszczu, 3,1% cukru, 0,8% kwasu mlekowego. W jednej szklance jogurtu znajduje się 415 miligramów bardzo dobrze przyswajalnego wapnia (w mleku odtłuszczonym – 302 mg), witaminy i inne biopierwiastki.
Jogurty to produkty, które goszczą w każdej domowej lodówce, w związku z tym potrzebne będą także w każdej placówce detalicznej.
W sklepach powinny być obecne zarówno jogurty bez cukru i dodatków smakowych, zwane jogurtami naturalnymi, jak również słodzone z dodatkiem substancji smakowych – dżemu czy pulp owocowych.
Kefir
Kefir od stuleci jest tradycyjnym napojem Ormian, pochodzi z Kaukazu, określanego też mianem krainy długowieczności. Pierwowzór kefiru nieco różnił się od napoju, który znamy dzisiaj. Jego smak był mocno kwaśny z lekkim posmakiem drożdżowym. Był silnie nasycony dwutlenkiem węgla, dzięki czemu miał musującą strukturę i działanie orzeźwiające.
Do produkcji kefiru oprócz bakterii dodaje się też drożdże, które z kolei wzbogacają napój w witaminy z grupy B. Dla osób cierpiących na nietolerancję laktozy kefir jest idealną alternatywą mleka. Posiada bakterie podobne jak w jogurcie, wspomaga trawienie. Ma orzeźwiający smak i szybko gasi pragnienie. Kefir pobudza apetyt, ma także sporo witamin z grupy B, które pozytywnie wpływają na układ nerwowy. Zawartość bakterii probiotycznych w kefirze jest większa niż w tej samej porcji jogurtu. Niektóre badania potwierdzają fakt, że kefir chroni przed rozwojem nowotworów układu pokarmowego. Ekstrakt z kefiru zawiera składniki mające zdolność hamowania wzrostu komórek nowotworu piersi.
Z wykorzystaniem kefiru można przygotować wiele napojów i potraw. Przeróżne koktajle, chłodniki, ciastka, placki czy racuchy – wszystko zależy upodobań kulinarnych. Jedząc potrawy, które zawierają choćby minimalne ilości kefiru szybko odczuwa się różnicę w ogólnym samopoczuciu. Do młodych ziemniaków posypanych koperkiem pasuje nie tyle kefir, co zsiadłe mleko zwane też kwaśnym mlekiem. Pamiętajmy i o nim w naszych sklepach.
Nie należy zapominać także, że kefir jest pierwszym ratunkiem na poparzoną skórę. Napój ten koi ból i zmniejsza rany na skórze wywołane nadmierną ilością słońca.
Maślanka
Maślanka powstaje podczas wytwarzania masła, dzięki temu praktycznie w ogóle nie ma tłuszczu. Jest – podobnie jak kefir i jogurt – napojem bardzo zdrowym, zawiera lecytynę, białka i sole mineralne oraz kwas mlekowy. Pobudza i reguluje procesy trawienia. Zapobiega zaparciom.
Bakterie kwasu mlekowego podnoszą wartość odżywczą produktu, wspomagają przyswajanie witamin i wapnia. Maślanka jest bogatym źródłem wapnia, dlatego też powinna być w codziennym jadłospisie kobiet po 50 roku życia, które są szczególnie narażone na osteoporozę. Bakterie z maślanki wzmacniają organizm po kuracjach antybiotykowych. Maślankę warto pić także w trakcie przyjmowania tego typu lekarstw, ponieważ na działanie antybiotyków jej bakterie są wyjątkowo odporne. Florę bakteryjną jelita grubego odbudowują zaledwie w ciągu 10 dni. Kiedyś znachorki poiły świeżą, zimną maślanką gorączkujące dzieci, i podobno efekt był natychmiastowy.
Wydawałoby się, że kefir i jogurt to najpopularniejsze wśród mlecznych napojów fermentowanych. Jednak warto pamiętać także o maślance, która jest najmniej kaloryczna spośród tych napojów fermentowanych.
N
ie tuczy, jedynie syci – co jest ważną informacją dla osób dbających o linię. Naturalna maślanka nie zawiera cukru, co z kolei jest ważną informacją dla diabetyków.
Zarówno w marketach, ale także w osiedlowych sklepach spożywczych maślanka jest jednym z ważniejszych napojów, zwłaszcza latem. Dostępna jest w kartonowych bądź plastikowych opakowaniach. Oprócz naturalnego klasycznego smaku w ofercie producentów dostępne są także urozmaicone wersje, na przykład z dodatkiem soków czy przecierów owocowych.
Maślanka bywa wykorzystywana również podczas gotowania. Moczy się w niej ryby morskie aby pozbyć się ich nieprzyjemnego zapachu. Jeśli chcemy zjeść na obiad kruchą wołowinę czy cielęcinę, należy zalać je na noc maślanką, co sprawi, że następnego dnia będą smaczne i kruche.
Zdaniem Kupca
Jak przyznaje Sylwester Pyzik, który prowadzi sklep przy ul. B. Prusa w Nowym Sączu – wśród produktów mlecznych największym powodzeniem cieszą się te od lokalnych producentów. „Spowodowane jest to dużym zaufaniem do tych producentów i wysoką jakością ich produktów (wiemy co jemy), nasza polska żywność nie potrzebuje żadnych szyldów dużych korporacji. Współpraca z lokalnymi producentami jest wygodna, bo nikt nie dyktuje nam minimum logistycznego. Mamy codzienne dostawy i nikt nie sugeruje nam cen detalicznych, gdzie wiadomo, że zyskowność uzależniona jest od wysokości obrotu” – mówi właściciel.
Jeżeli chodzi o pozycję produktów na półkach, to jest ona bardzo ważna, ale jak podkreśla pan Sylwester – ważniejsze są warunki. Czysta, przejrzysta półka i odpowiednia temperatura to gwarancja dobrej jakości dla klienta.
Wyrabianie zsiadłego mleka czy maślanki domowymi sposobami już dawno odeszło w niepamięć. Dzisiaj konsumenci liczą na szeroki wybór jogurtów, kefirów i maślanek w każdym sklepie.
Monika Dawiec
